Δεν είναι λίγες οι φορές, που μετά από μία έντονη στιγμή το μόνο που θέλουμε είναι να ακούσουμε μουσική, που μπαίνουμε στο αμάξι και βάζουμε τέρμα το αγαπημένο μας τραγούδι ή το τραγούδι αυτό που οι στίχοι του μας αγγίζουν τόσο, που είναι σαν να γράφτηκε για μας και αυτά που περνάμε. «Το΄βαλε», λέμε και η ζωή προχωράει!
Όταν νιώθουμε οργή ή θλίψη για κάτι, μετά από έναν χωρισμό, μετά από μία απώλεια, μετά από έναν μεγάλο τσακωμό που μας προκάλεσε δυσάρεστα συναισθήματα, συχνά θέλουμε να ακούσουμε εκείνο το τραγούδι που μας φέρνει αναμνήσεις, μας συγκινεί ή εκτονώνει τον εκνευρισμό μας.
Σύμφωνα με νέα μελέτη που δημοσιεύτηκε στο επιστημονικό περιοδικό Frontiers in Psychology, οι άνθρωποι σε όλο τον κόσμο στρέφονται στη μουσική -και συγκεκριμένα στους στίχους των τραγουδιών- για να διαχειριστούν τη συναισθηματική ένταση.
Με βάση την έρευνα, οι στίχοι ενός κομματιού μπορεί να αποτελέσουν ένα χρήσιμο εργαλείο που βοηθά στη ρύθμιση της θλίψης, της απομόνωσης και άλλων δυσάρεστων συναισθημάτων.
Η ομάδα των ερευνητών αποκάλυψε ότι οι λέξεις που περιέχονται στα τραγούδια παίζουν κεντρικό ρόλο στην καθοδήγηση των ανθρώπων, ώστε να επιτύχουν μία συναισθηματική ισορροπία. Συμβάλλουν στην επεξεργασία της λύπης τους, είτε τους κάνουν να αισθάνονται λιγότερο μόνοι.
Πολλές φορές ακούμε ένα τραγούδι στο ραδιόφωνο και νιώθουμε να ταυτιζόμαστε ή ψάχνουμε στο διαδίκτυο αυτό το κομμάτι με τους στίχους που μιλάνε στην ψυχή μας. Με άλλα λόγια, όπως φάνηκε και από τη μελέτη, οι ακροατές στρέφονται σε στίχους που αντικατοπτρίζουν τις εσωτερικές τους καταστάσεις.
Τι εξέτασε η έρευνα
Οι μελετητές προχώρησαν στην ανάλυση περισσότερων από 2800 «τραγουδιών διαχείρισης» που επιλέχθηκαν από ανθρώπους σε 11 χώρες κατά την πρώτη καραντίνα του COVID-19 και εντόπισαν ξεκάθαρα μοτίβα μεταξύ των θεμάτων των στίχων και των συναισθηματικών στόχων των ακροατών.
Για παράδειγμα, στη λίστα συμπεριλαμβάνονταν τραγούδια που περιείχαν στίχους για την απώλεια, τη ζωή και τον θάνατο, το αίσθημα του ανήκειν ή την ψυχή και ήταν αυτά που επιλέγονταν πιο συχνά από εκείνους που πάλευαν με τη θλίψη, τη μοναξιά ή την επιθυμία για αναστοχασμό, δηλαδή για αναθεώρηση των προσωπικών εμπειριών, των συναισθημάτων και των πεποιθήσεων, με σκοπό την κατανόηση και τη μάθηση από αυτές.
Διαπιστώθηκε ότι όσοι αναζητούσαν απόσπαση από μια κρίση ήταν πιο πιθανό να επιλέξουν τραγούδια με θέματα που σχετίζονταν με την απώλεια, ενώ εκείνοι που προσπαθούσαν να ανακουφίσουν τη μοναξιά τους έλκονταν από στίχους που σχετίζονταν με το αίσθημα του ανήκειν.
Αντίθετα από τους στίχους, τα ακουστικά χαρακτηριστικά των τραγουδιών, αυτά δηλαδή που αφορούσαν στη μουσική, όπως το τέμπο, η αρμονία ή η κλίμακα, δεν έδειξαν καμία σταθερή σύνδεση με τους συναισθηματικούς στόχους.
Το πώς βιώνουμε ένα τραγούδι μουσικά είναι ένα μοναχικό και μοναδικό ταξίδι, όμως οι στίχοι φαίνεται να έχουν κάποια κοινά στον τρόπο αφομοίωσης από τους ακροατές.
Οι στίχοι ως θεραπευτικό εργαλείο
Η εν λόγω έρευνα ρίχνει φως στο πώς οι άνθρωποι μπορούν να χρησιμοποιούν τη μουσική όχι μόνο για ψυχαγωγία, αλλά και ως ένα σημαντικό εργαλείο για τη συναισθηματική αυτορρύθμιση.
Ακόμη και κάποια θετικά συναισθήματα, όπως η νοσταλγία ή η ελπίδα ενδεχομένως να είναι δύσκολο να εκφραστούν, τα τραγούδια όμως είναι ένας αρκετά ασφαλής και μαγικός δρόμος για να βαδίσει η ψυχή μας, είναι ένας τρόπος να πούμε αυτά που δεν θα λέγαμε αλλιώς.
Τα ευρήματα της μελέτης, που συνδέει το περιεχόμενο των στίχων με τις στρατηγικές συναισθηματικής διαχείρισης, φαίνεται να προσφέρουν δυνατότητες εφαρμογής σε θεραπευτικές πρακτικές και πρωτοβουλίες ακόμη και για τη γενικότερη ευημερία της κοινωνίας.
Σε μια εποχή, γεμάτη προκλήσεις και «τραυματισμένες» ψυχές, σε μία στιγμή της ιστορίας που ο άνθρωπος αντιμετωπίζει δυσκολίες σε προσωπικό και συλλογικό επίπεδο, η κατανόηση της συναισθηματικής δύναμης των στίχων μπορεί να μας βοηθήσει να υποστηρίξουμε καλύτερα την ψυχική υγεία, τόσο ατομικά όσο και κοινωνικά, λένε οι ερευνητές.
