Οι άνθρωποι τρέχουμε από τα πρώτα στάδια της εξέλιξής μας, πολύ πριν από την καταγραφή της ιστορίας (περίπου πριν από 200.000 χρόνια). Από τη στιγμή που οι άνθρωποι άρχισαν να οργανώνονται σε κοινωνίες, το τρέξιμο εξελίχθηκε από εργαλείο επιβίωσης σε μορφή άσκησης και βασικό στοιχείο της πολιτιστικής ζωής. Μάλιστα, ήταν από τα πρώτα και σημαντικότερα αγωνίσματα στους Ολυμπιακούς Αγώνες που ξεκίνησαν το 776 π.Χ. Σήμερα κυριαρχεί στις σύγχρονες τάσεις γυμναστικής, είτε ως αυτόνομη δραστηριότητα, π.χ. trail running, είτε ως μέρος πιο σύνθετων προγραμμάτων προπόνησης, όπως η HIIT.
Με τον όρο trail running αναφερόμαστε σε μια δημοφιλή δραστηριότητα η οποία συνδυάζει το τρέξιμο με την ορειβασία. Είναι μια ενσυνείδητη εμπειρία, μια ευκαιρία να έρθουμε σε επαφή με τη φύση, να ανακαλύψουμε κομμάτια του εαυτού μας και να «ξεκλειδώσουμε» νέες ικανότητες. Κάθε trail run έχει μοναδικά οφέλη, επειδή κάθε trail είναι διαφορετικό.
Δοκιμάζουμε μια νέα διαδρομή
Προκειμένου μια νέα συνήθεια να γίνει μέρος του τρόπου της ζωής μας, είναι σημαντικό να την απολαμβάνουμε – και το τρέξιμο δεν αποτελεί εξαίρεση στον κανόνα. Έχουμε συνηθίσει να τρέχουμε στο διάδρομο του γυμναστηρίου ή στους δρόμους της γειτονιάς. Ωστόσο, οι καλύτερες διαδρομές κρύβονται σε μέρη που δεν έχουμε ανακαλύψει ακόμη. Εξερευνούμε την περιοχή μας και βρίσκουμε νέα μονοπάτια με όμορφη θεά.
HIIT (High Intensity Interval Training) ή, στα ελληνικά, διαλειμματική προπόνηση υψηλής έντασης είναι η μέθοδος προπόνησης με εναλλαγές έντασης η οποία προσαρμόζεται (διάρκεια, διάλειμμα, επαναλήψεις) ανάλογα με το στόχο και τις ανάγκες του αθλητή. Ένας δρομέας, για παράδειγμα, μπορεί να κάνει δύο κύκλους από πέντε σπριντ τριάντα μέτρων σε ανηφόρα με διάλειμμα 90 δευτερολέπτων μεταξύ των σπριντ και 5 λεπτών μεταξύ των κύκλων.
Τα οφέλη του τρεξίματος
Υπάρχουν πολλοί λόγοι για τους οποίους οι άνθρωποι σε όλο τον κόσμο απολαμβάνουν το τρέξιμο εδώ και αιώνες. Είτε προπονούμαστε για έναν αγώνα είτε «γράφουμε» χιλιόμετρα για διασκέδαση, το τρέξιμο ωφελεί το σώμα και το μυαλό μας, χωρίς πολλές απαιτήσεις:
- Είναι ευεργετικό για την καρδιά
Αυξάνει την αντοχή και βελτιώνει την κυκλοφορία του αίματος. Σύμφωνα με έρευνα που δημοσιεύτηκε στο περιοδικό «Arteriosclerosis, Thrombosis, and Vascular Biology», το τρέξιμο συμβάλλει στη μείωση του κινδύνου της υψηλής αρτηριακής πίεσης, της χοληστερόλης, του διαβήτη και της στεφανιαίας νόσου.
- Βοηθά στην απώλεια βάρους
Ένα άτομο που τρέχει συστηματικά μπορεί να χάσει λίπος. Το τρέξιμο επιταχύνει το μεταβολικό ρυθμό,υποστηρίζοντας την καύση θερμίδων ακόμα και όταν το σώμα βρίσκεται σε κατάσταση ηρεμίας.
- Δυναμώνει το μυοσκελετικό
Ενεργοποιεί όλους τους μυς και αυξάνει την οστική πυκνότητα, μειώνοντας τις πιθανότητες εμφάνισης οστεοπόρωσης. Επιπλέον, συμβάλλει στην ευλυγισία και την ανθεκτικότητα των αρθρώσεων. Αυτό παίζει σημαντικό ρόλο στην πρόληψη τραυματισμών.
- Θωρακίζει το ανοσοποιητικό
Το τρέξιμο ενισχύει την άμυνα του οργανισμού, καθιστώντας το σώμα πιο ανθεκτικό σε λοιμώξεις και μολυσματικούς παράγοντες.
- Αναβαθμίζει την ποιότητα του ύπνου
Ερευνητές του πανεπιστημίου Northwestern υποστηρίζουν ότι η τακτική αερόβια άσκηση «νικά» την αϋπνία.
- Τονώνει την πνευματική απόδοση
Μελέτη που δημοσιεύτηκε στο «PLOS One» έδειξε μέσα από εγκεφαλογραφήματα ότι η έντονη αερόβια άσκηση ενεργοποιεί τα «έξυπνα» μέρη του εγκεφάλου που βοηθούν να διαχειριζόμαστε τα συναισθήματά μας και να επιτυγχάνουμε τους στόχους μας.
- Μειώνει το άγχος
Ερευνητές από το πανεπιστήμιο Stanford παρατήρησαν ότι όσοι τρέχουν στο πάρκο για 50 λεπτά ημερησίως έχουν λιγότερο άγχος και κάνουν λιγότερες αρνητικές σκέψεις.
- Παρατείνει το προσδόκιμο ζωής
Μελέτη που δημοσιεύτηκε στο «British Journal of Sports Medicine» έδειξε ότι ο δρομείς ζουν πέντε χρόνια περισσότερο από τους συνομηλίκους τους που δεν αθλούνται.
Ο μεταβολισμός έχει μνήμη
Αν τρέχουμε καθημερινά, φροντίζουμε να μην το κάνουμε πάντα με τον ίδιο τρόπο. Αν ο μεταβολισμός συνηθίσει σε μια συγκεκριμένη διαδρομή, τότε κάθε φορά για την ίδια απόσταση θα καίει λιγότερες θερμίδες. Για να γίνει η προπόνησή μας ακόμα πιο αποτελεσματική και διασκεδαστική, καλό είναι να βάλουμε ποικιλία ώστε να κρατήσουμε το μεταβολισμό μας σε εγρήγορση και να διαλέξουμε ένα περιβάλλον που ταιριάζει στο πρόγραμμα ασκήσεων που ακολουθούμε.
Ποτέ δεν είναι αργά να ξεκινήσουμε!
Και διά του λόγου το αληθές, μελέτη που δημοσιεύτηκε στο περιοδικό «Frontiers in Physiology» επιβεβαιώνει ότι όσοι ξεκινούν το τρέξιμο μετά την ηλικία των 50 μπορούν να γεφυρώσουν το χάσμα που τους χωρίζει με τους πιο έμπειρους δρομείς.
Η παγίδα της σύγκρισης
Στην εποχή των social media είναι πάρα πολύ εύκολο να συγκρίνουμε την απόδοσή μας με άλλους δρομείς. Ακόμα και αν ξεκινήσουμε το ίδιο πρόγραμμα την ίδια μέρα με κάποιον/α φίλο/η μας, δεν σημαίνει ότι θα έχουμε τα ίδια αποτελέσματα. Πάντα θα υπάρχει ένας πιο γρήγορος από εμάς αλλά και κάποιος πιο αργός. Ο μεγαλύτερος ανταγωνιστής μας είναι ο εαυτός μας τον περασμένο χρόνο ή μήνα – αυτόν πρέπει να ξεπεράσουμε.
Τα αξεσουάρ που θα μας πάνε μακριά
Μπορούμε να τρέξουμε οποιαδήποτε στιγμή της ημέρας, σε οποιοδήποτε μέρος. Τα μόνα που χρειαζόμαστε είναι όρεξη για να ξεκινήσουμε και τα παρακάτω αξεσουάρ.
- Ανεβασμένη διάθεση με τα σωστά ρούχα
Γνωρίζατε ότι τα ρούχα μας επηρεάζουν τη στάση και τη συμπεριφορά μας; Μελέτη που δημοσιεύτηκε στο επιστημονικό περιοδικό «Journal of Experimental Social Psychology» υποστηρίζει ότι αυτό που φοράμε αλλάζει υποσυνείδητα τον τρόπο που ενεργούμε.
Φορώντας τα αθλητικά μας, αποκτάμε αυτομάτως ενέργεια – κάτι αντίστοιχο με αυτό που συμβαίνει σε έναν ηθοποιό ο οποίος φορά το κοστούμι του για να μπει στο ρόλο. Αισθανόμαστε πιο σίγουροι για τις ικανότητές μας, γεγονός που θα μπορούσε να βελτιώσει την απόδοσή μας. Είναι περισσότερες οι πιθανότητες να ξεπεράσουμε τον εαυτό μας όταν ήδη είμαστε ψυχικά προετοιμασμένοι για αυτό.
Πέραν όμως του ψυχολογικού παράγοντα, υπάρχει και ο πρακτικός. Γι’ αυτό χρειαζόμαστε αξεσουάρ που θα μας διευκολύνουν, όπως γυαλιά ηλίου, καπέλο ή ρυθμιζόμενο τσαντάκι μέσης.
- Τα κατάλληλα αθλητικά παπούτσια για τα πρώτα μας βήματα
Θέλουμε τα παπούτσια μας να είναι ειδικά σχεδιασμένα ώστε να προσφέρουν άνεση και σταθερότητα, επιτρέποντάς μας να αξιοποιούμε στο έπακρο τις δυνατότητές μας, για να αντεπεξέλθουμε με μεγαλύτερη ευκολία στις προκλήσεις της προπόνησης, κάνοντας όλο και μεγαλύτερη πρόοδο κάθε φορά.
Σύμφωνα με έρευνα που δημοσιεύτηκε στο «British Journal of Sports Medicine», η προσωπική άνεση είναι ένας από τους μεγαλύτερους προγνωστικούς παράγοντες πρόληψης τραυματισμών. Γι’ αυτό φροντίζουμε τα παπούτσια που θα φοράμε να μας βολεύουν και να μας παρέχουν ασφάλεια, είτε τρέχουμε στην άσφαλτο είτε σε ανώμαλους δρόμους.
- Ακουστικά για να δώσουμε ρυθμό στο βηματισμό μας
Σύμφωνα με μελέτη που δημοσιεύτηκε στο ακαδημαϊκό περιοδικό «Psychological Bulletin», η μουσική οξύνει τις αισθήσεις, αυξάνει τη σωματική απόδοση και, ταυτόχρονα, μειώνει το αίσθημα δυσκολίας. Μια άλλη μελέτη που δημοσιεύτηκε στο επιστημονικό περιοδικό «PLOS One» προτείνει να ταιριάξουμε το ρυθμό της μουσικής, δηλαδή τους χτύπους ανά λεπτό (BPM), με το βηματισμό μας για μέγιστα οφέλη.
- «Έξυπνη» προπόνηση με smart συσκευές
Επιλέγουμε ένα smartwatch ή fitness/activity tracker το οποίο παρέχει όλες τις λειτουργίες που χρειαζόμαστε: παρακολούθηση καρδιακών παλμών, απόστασης, ρυθμού, καύσης θερμίδων, GPS. Η υγεία μας είναι στο χέρι μας – κυριολεκτικά. Αυτές οι συσκευές μάς δίνουν πρόσβαση σε διαφορετικά δεδομένα, όπως οι ώρες που κοιμηθήκαμε ή τα επίπεδα οξυγόνου στο αίμα μας. Μας παρέχουν, επίσης, ανατροφοδότηση για να βελτιώσουμε την τεχνική μας και μας υπενθυμίζουν με ειδοποιήσεις να πίνουμε νερό.
Τι πρέπει να προσέξουμε;
Προθέρμανση & αποθεραπεία: Δεν ξεκινάμε ποτέ το τρέξιμο χωρίς επαρκές ζέσταμα με περπάτημα, τζόκιγκ και ασκήσεις. Αντίστοιχα, δεν το διακόπτουμε απότομα αλλά με προοδευτική μείωση του ρυθμού μας και αρκετές στατικές διατάσεις στο τέλος της προπόνησης. Επίσης, ελέγχουμε περιοδικά τους σφυγμούς μας καθώς τρέχουμε και μειώνουμε την ταχύτητά μας όποτε αυτοί είναι ανεβασμένοι και όταν νιώθουμε ότι λαχανιάζουμε υπερβολικά ή ότι κόβεται η ανάσα μας.
Προνοητικότητα: Δεν τρέχουμε με γεμάτο στομάχι, σε ακραίες καιρικές συνθήκες, εάν νιώθουμε υπερβολικά πιασμένοι, έχουμε κάποιον ενεργό τραυματισμό, ενδείξεις νόσου (π.χ. πυρετό) και γενικότερα όταν δεν αισθανόμαστε καλά.
Για ασφάλεια: Η απότομη ενασχόληση με τη γυμναστική χωρίς να έχει προηγηθεί ιατρικός έλεγχος και προοδευτική σωματική προετοιμασία ενέχει σημαντικούς κινδύνους για τραυματισμούς ή άλλα προβλήματα υγείας. Προτού ξεκινήσουμε λοιπόν, επισκεπτόμαστε το γιατρό μας.