Οι άνθρωποι δεν είμαστε πάντα γενναιόδωροι. Σίγουρα έχετε παρατηρήσει ότι υπάρχουν περιπτώσεις που δεν έχετε την επιθυμία να κάνετε πράγματα ή θυσίες για κάποιους, ούτε είστε διατεθειμένοι να μοιράζεστε τα πάντα με όλους. Μερικές φορές απλώς γινόμαστε εγωιστές και δεν έχουμε διάθεση να δείξουμε γενναιοδωρία. Τι προκαλεί, στην πραγματικότητα, όμως αυτή μας τη συμπεριφορά; Έχει να κάνει με την ηθική μας, με τον χαρακτήρα μας ή με κάτι άλλο; Τι ρόλο παίζει ο εγκέφαλός μας;
Σύμφωνα με σχετική νέα έρευνα, που δημοσιεύτηκε στο επιστημονικό περιοδικό Proceedings of the National Academy of Sciences, αποκαλύπτεται ότι μια συγκεκριμένη περιοχή του εγκεφάλου μας, η βασολατεριακή αμυγδαλή (BLA), λειτουργεί ως «κοινωνικός υπολογιστής» και κανονίζει πολλά που σχετίζονται με τις κοινωνικές μας σχέσεις, χωρίς μέχρι τώρα να έχουμε ιδέα γι’αυτό.
Η περιοχή αυτή είναι υπεύθυνη να καθορίζει, μεταξύ άλλων, και τη γενναιοδωρία μας απέναντι στους γύρω μας, στους φίλους μας, τους συναδέλφους, τους γνωστούς μας, αλλά και και τους αγνώστους.
Με βάση τα συμπεράσματα αυτής της μελέτης ανατρέπεται, λοιπόν, η αντίληψη ότι η γενναιοδωρία είναι απλώς θέμα χαρακτήρα ή ηθικής, μιας και μοιάζει να είναι οργανικό θέμα, να την κανονίζει ο εγκέφαλος και να εξηγείται επιστημονικά.
Εγκέφαλος και γενναιοδωρία
Η βασολατεριακή αμυγδαλή (Basolateral Amygdala) είναι μια περιοχή του εγκεφάλου, η οποία σχετίζεται με τη συναισθηματική επεξεργασία, τη λήψη αποφάσεων και τις κοινωνικές αλληλεπιδράσεις.
Ειδικότερα, έχει έναν σημαντικό ρόλο στον τρόπο με τον οποίο επεξεργαζόμαστε τις κοινωνικές σχέσεις και τη συναισθηματική εγγύτητα με τους άλλους ανθρώπους.
Όταν αυτή η περιοχή υποστεί κάποια βλάβη, οι άνθρωποι γίνονται εξαιρετικά γενναιόδωροι προς τους κοντινούς τους ανθρώπους, αλλά εξαιρετικά εγωιστές προς τους υπόλοιπους.
Αυτό δείχνει ότι η εν λόγω περιοχή του εγκεφάλου ρυθμίζει τη γενναιοδωρία μας ανάλογα με την κοινωνική απόσταση και την οικειότητα.
Τι έδειξε η έρευνα για τη γενναιοδωρία
Η έρευνα περιλάμβανε πέντε γυναίκες με μία σπάνια γενετική διαταραχή, που προκαλεί επιλεκτική βλάβη στην αμυγδαλή, ενώ οι υπόλοιπες περιοχές του εγκεφάλου παραμένουν ανέπαφες. Αυτή η διαταραχή μπορεί να επηρεάσει τη συναισθηματική αντίληψη, τη συμπεριφορά και τη δυνατότητα αναγνώρισης των συναισθημάτων των άλλων.
Οι συμμετέχουσες κλήθηκαν να μοιραστούν ένα μικρό χρηματικό ποσό με οκτώ άτομα από το κοινωνικό τους περιβάλλον, από τον πιο κοντινό φίλο έως έναν εντελώς άγνωστο. Οι γυναίκες με βλάβη στη συγκεκριμένη περιοχή του εγκεφάλου έδειξαν δραματική μείωση της γενναιοδωρίας τους προς όλους εκτός από τους πιο κοντινούς τους φίλους.
Η μελέτη αυτή υποδεικνύει ότι η γενναιοδωρία δεν είναι ένα χαρακτηριστικό των ανθρώπων, αλλά τη ρυθμίζει ο εγκέφαλός μας, με βάση την κοινωνική εγγύτητα με το άτομο με το οποίο καλούμαστε να αλληλεπιδράσουμε.
Όταν το σημείο αυτό του εγκεφάλου μας δεν λειτουργεί σωστά, τείνουμε να είμαστε περισσότερο εγωιστές και λιγότερο δοτικοί με όλους εκτός από τους πολύ δικούς μας ανθρώπους, οι οποίοι είναι οι μόνοι που νιώθουμε να μας εμπνέουν εμπιστοσύνη.
Πώς επηρεάζονται οι σχέσεις μας
Το συμπέρασμα αυτό έχει εξελικτική σημασία, καθώς μας επιτρέπει να φροντίζουμε τις στενές μας σχέσεις, ενώ παράλληλα μας αναγκάζει να περιορίζουμε τη γενναιοδωρία προς αγνώστους που ενδέχεται να μην ανταποδώσουν, άρα είμαστε πιο επιφυλακτικοί και κλειστοί σε νέους δεσμούς.
Αν σας περάσει από το μυαλό ότι είστε κακοί άνθρωποι, επειδή δεν δείξατε τη γενναιοδωρία που έπρεπε σε κάποιον άγνωστο, πλέον μπορείτε να δικαιολογήστε τον εαυτό σας. Είναι απλώς στη φύση σας! Ωστόσο, καλό είναι, όταν πρόκειται για αλληλεγγύη, να προσπαθούμε να ξεπεράσουμε τον εαυτό μας!
