Η υπνηλία είναι η αίσθηση της έντονης ανάγκης για ύπνο ή ξεκούραση, που εκδηλώνεται κατά τη διάρκεια της ημέρας. Είναι ένα σύμπτωμα που μπορεί να εμφανιστεί από διάφορες αιτίες και επηρεάζει άμεσα την ικανότητα συγκέντρωσης, την ενέργεια και την αποδοτικότητα ενός ατόμου. Ειδικοί της Αμερικανικής Ακαδημίας Ιατρικής Ύπνου επισημαίνει ότι μπορεί να σχετίζεται με διαταραχές ύπνου, όπως η αποφρακτική υπνική άπνοια.
Επιπλέον, σύμφωνα με τη μελέτη τους που δημοσιεύθηκε στο Journal of Clinical Sleep Medicine, η υπερβολική υπνηλία συνδέεται με αυξημένους κινδύνους γνωστικής εξασθένησης, εργατικών ατυχημάτων, τροχαίων ατυχημάτων λόγω υπνηλίας και προβλημάτων ψυχικής υγείας, όπως η κατάθλιψη και ο αυτοκτονικός ιδεασμός. Η υπνηλία μπορεί επίσης να είναι παρενέργεια ιατρικών παθήσεων, χρήσης φαρμάκων και παραγόντων του τρόπου ζωής που συμβάλλουν στη χρόνια στέρηση ύπνου.
«Η υπνηλία είναι ένα σοβαρό πρόβλημα υγείας με ευρείες συνέπειες», υπογραμμίζει ο Έρικ Όλσον, πρόεδρος της Ακαδημίας. «Από τροχαία ατυχήματα λόγω υπνηλίας κατά την οδήγηση έως λάθη στην εργασία και μακροπρόθεσμους κινδύνους για την υγεία, οι επιπτώσεις της υπερβολικής υπνηλίας κατά τη διάρκεια της ημέρας επηρεάζουν άτομα και την κοινωνία καθημερινά. Δεδομένου ότι το ένα τρίτο των ενηλίκων στις Ηνωμένες Πολιτείες αναφέρουν ότι βιώνουν υπερβολική υπνηλία, η σημασία του προσδιορισμού παρεμβάσεων που την αναγνωρίζουν, την αξιολογούν και τη θεραπεύουν δεν μπορεί να υποτιμηθεί», προσθέτει.
Η υπνηλία συνδέεται με την άνοια
Μια μεγάλη μελέτη διαπίστωσε ότι τόσο η υψηλή όσο και η χαμηλή διάρκεια ύπνου, αυξάνουν τον κίνδυνο γνωστικής εξασθένησης και άνοιας. Άλλη έρευνα κατέληξε στο συμπέρασμα ότι η σύντομη διάρκεια ύπνου στη μέση ηλικία σχετίζεται με υψηλότερο κίνδυνο άνοιας. Μια τρίτη μελέτη υποστήριξε ότι ο ύπνος πάνω από 9 ώρες τη νύχτα σχετίζεται με νευροεκφυλισμό και άνοια.
Όλες αυτές οι μελέτες στηρίχτηκαν σε δεδομένα που αναφέρθηκαν από τους ίδιους συμμετέχοντες σχετικά με τη διάρκεια του ύπνου τους, παρά σε αντικειμενικές μετρήσεις του ύπνου και της αφύπνισης.
Πρόσφατα, μελέτη που πραγματοποιήθηκε από επιστήμονες στο Πανεπιστήμιο της Καλιφόρνια, στο Σαν Φρανσίσκο, η οποία χρησιμοποίησε συσκευές παρακολούθησης ύπνου για να καταγράψει τα μοτίβα ύπνου γυναικών στην ηλικία των 80 ετών περίπου, διαπίστωσε ότι η αυξημένη υπνηλία 24 ώρες το 24ωρο, σχετίζεται με διπλασιασμό του κινδύνου ανάπτυξης άνοιας.
«Οι διαταραχές του ύπνου μπορεί πράγματι να σηματοδοτούν πρώιμες νευροεκφυλιστικές αλλαγές, δρώντας ως πρόδρομοι των κλινικών συμπτωμάτων. Αντίστοιχα, οι νευρολογικές αλλαγές που σχετίζονται με την άνοια μπορεί να διαταράξουν τα κέντρα ρύθμισης του ύπνου στον εγκέφαλο, επιδεινώνοντας την υπνηλία. Εντέλει, οι αλλαγές που σχετίζονται με τον ύπνο θα μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν για την πρόβλεψη του κινδύνου άνοιας σε μεταγενέστερη φάση της ζωής», εξήγησε ο Μπεν Ντάκλι, νευροεπιστήμονας και αναπληρωτής καθηγητής Ιατρικής Απεικόνισης στο Πανεπιστήμιο του Τορόντο στον Καναδά.
