Ήταν το 1925 όταν κομμένα πλοκάμια αυτού του γίγαντα ανακαλύφθηκαν στο στομάχι ενός φυσητήρα που είχε καταδυθεί για κυνήγι σε μεγάλο βάθος. Ακριβώς έναν αιώνα μετά την ανακάλυψη του είδους, ωκεανογραφική αποστολή έξω από την Ανταρκτική βιντεοσκόπησε για πρώτη φορά το «κολοσσιαίο καλαμάρι», το βαρύτερο ασπόνδυλο του κόσμου, με βάρος που φτάνει τον μισό τόνο.
Ο πρωταγωνιστής του μοναδικού βίντεο δεν είναι παρά ένας νεαρός εκπρόσωπος του είδους, μήκους μόλις 30 εκατοστών. Το διαφανές σώμα του, δυσδιάκριτο στο σκοτάδι της αβύσσου, σταδιακά θα γίνει κόκκινο καθώς ωριμάζει.
«Σχεδόν αμέσως μόλις είδα τις εικόνες, ήξερα ότι υπήρχε μεγάλη πιθανότητα» να πρόκειται για το ακριβοθώρητο είδος, δήλωσε στους New York Times η Κα Μπόλσταντ, βιολόγος που Πανεπιστημίο του Όκλαντ στη Ζηλανδία, ειδικός στα κεφαλόποδα μαλάκια.
Η Μπόλσταντ είχε κλήθηκε να αξιολογήσει τις εικόνες που της έστειλαν συνάδελφοί της από το ερευνητικό πλοίο R/V Falkor που βρισκόταν τότε έξω από τις Νότιες Νήσους Σάντουιτς, ανάμεσα στην Ανταρκτική και τη Νότια Αμερική. Το καλαμάρι βιντεοσκοπήθηκε στις 9 Μαρτίου από ρομποτικό υποβρύχιο σε βάθος 600 μέτρων.
Το κολοσσιαίο καλαμάρι (Mesonychoteuthis hamiltoni) έχει τα μεγαλύτερα μάτια του κόσμου, διαμέτρου σχεδόν 30 εκατοστών, και το σώμα του εκτιμάται ότι φτάνει σε μήκος έως δέκα μέτρων μαζί με τα πλοκάμια.
Είναι βαρύτερο αλλά πιο κοντό από το «γιγάντιο καλαμάρι» (Architeuthis dux) που ζει γύρω από τη Νέα Ζηλανδία.
Ελάχιστα είναι γνωστά για τη ζωή των κολοσσών, οι οποίοι πιστεύεται ότι αποφεύγουν τα φώτα λόγω των μεγάλων και ευαίσθητων ματιών τους. Το τεράστιο κεφαλόποδο εκτιμάται ότι καταδύεται σε βάθος έως 2.000 μέτρων και θεωρείται δραστήριος και επιθετικός θηρευτής, χρησιμοποιώντας δύο μακριά πλοκάμια με άγκιστρα για να αρπάζει τη λεία του.
Σε σπάνιες περιπτώσεις, ετοιμοθάνατα κολοσσιαία καλαμάρι ανεβαίνουν στην επιφάνεια του ωκεανού.
Το 2007, ψαράδες είχαν πιάσει ένα νεκρό κολοσσιαίο καλαμάρι έξω από την Ανταρκτική, το οποίο έμεινε για ένα χρόνο στην κατάψυξη μέχρι να μελετηθεί από τους επιστήμονες. Ένα δεύτερο ζώο βρέθηκε επίσης νεκρό το 2014 στην ίδια περιοχή.
Εκτός από το κολοσσιαίο καλαμάρι, οι ερευνητές της τελευταίας αποστολής βιντεοσκόπησαν τον Ιανουάριο και ένα δεύτερο σπάνιο είδος έξω από την Ανταρκτική, το διαφανές καλαμάρι Galiteuthis glaciali, το οποίο ουδέποτε μέχρι σήμερα είχε παρατηρηθεί στο φυσικό περιβάλλον του.
Το διάφανο καλαμάρι Galiteuthis glacialis ήταν το δεύτερο σημαντικό εύρημα της αποστολής (Schmidt Ocean Institute)
Όπως σχολίασε σε δελτίο Τύπου η δρ Τζιότικα Βιρμάνι, εκτελεστική διευθύντρια του Ωκεανογραφικού Ινστιτούτου Schmidt που οργάνωσε την αποστολή, «οι πρώτες παρατηρήσεις δύο διαφορετικών καλαμαριών σε διαδοχικές αποστολές είναι αξιοσημείωτη και δείχνει πόσο λίγα έχουμε δει από τους υπέροχους κατοίκους του Νότιου Ωκεανού».
Από τον Βαγγέλη Πρατικάκη
