Η ψυχική υγεία έχει τα πάνω και τα κάτω της… Υπάρχουν μέρες που αισθανόμαστε πως τα έχουμε όλα υπό έλεγχο, η διάθεσή μας είναι ανεβασμένη και το άγχος, διαχειρίσιμο. Άλλες πάλι ξαφνικά, χωρίς φαινομενική αιτία, τα πράγματα καταρρέουν… Η διάθεση πέφτει, το στρες αυξάνεται, θυμώνουμε εύκολα και γενικά τα πράγματα μοιάζουν δύσκολα.
Οι ανυψώσεις και οι πτώσεις στα συναισθήματα είναι φυσικές, φυσιολογικές και μας αφορούν όλους. Αλήθεια, όμως, ποιοι είναι οι πιθανοί λόγοι;
Διαφορετικά ερεθίσματα, διαφορετικά αποτελέσματα
Η συναισθηματική μας ευημερία εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από τα καθημερινά ερεθίσματα που λαμβάνουμε. Δεν συνειδητοποιούμε πάντα πως οι αλληλεπιδράσεις μας με τους άλλους, τα καλά ή τα κακά νέα, τα θετικά ή μη σχόλια, έχουν μεγάλο αντίκτυπο στην ψυχολογία μας. Ίσως το ότι είμαστε υπερβολικά απασχολημένοι στη δουλειά να μας επηρεάζει περισσότερο από όλα, κάνοντας τις μικρές καθημερινές δυσκολίες που δεν φαίνονται τόσο σημαντικές, να μας προκαλούν μεγάλο ψυχικό φόρτο.
Ορμονικές διακυμάνσεις
Γνωστά πρότυπα ορμονών, όπως ο μηνιαίος εμμηνορροϊκός κύκλος και οι καθημερινές (κιρκάδιες) διακυμάνσεις στην τεστοστερόνη, μπορούν να έχουν σημαντική επίδραση στο πώς αισθανόμαστε. Η έκκριση ορμονών του άγχους όπως η κορτιζόλη, έχει ευρείες συνέπειες σε πράγματα όπως τα επίπεδα σακχάρου στο αίμα, τη φλεγμονή, την ενέργεια και την ευερεθιστότητα. Δεν γνωρίζουμε πάντα συγκεκριμένα τι κάνουν τα ενδοκρινικά και νευρικά μας συστήματα, αλλά σίγουρα νιώθουμε τα αποτελέσματά τους.
Ποιότητα και ποσότητα ύπνου
Ο καλός ύπνος έχει θετική επίδραση σε κάθε πτυχή της ζωής μας, από την ενέργεια και τη διάθεση μέχρι την ευερεθιστότητα και την παραγωγικότητα. Λίγες νύχτες κακού ύπνου μπορεί να προκαλέσουν αύξηση του άγχους, πτώση της διάθεσης και μια γενική δυσκολία στο να αντιμετωπίσουμε οτιδήποτε.
Διατροφή
Η φυσιολογία μας επηρεάζει την ψυχολογία μας και το αντίστροφο. Για παράδειγμα, η υπερβολική ζάχαρη μπορεί να προκαλέσει πτώση στη διάθεση και την ενέργεια, ενώ η καφεΐνη μπορεί να αυξήσει το άγχος. Όπως κατέληξαν οι συγγραφείς μιας ανασκόπησης ερευνών για τη διατροφή και την ψυχική υγεία, «ορισμένα χαρακτηριστικά της διατροφής μπορεί να οδηγήσουν σε οξείες αλλαγές στη διάθεση».
Προοπτική
Η νοοτροπία μας μπορεί να αλλάξει από μέρα σε μέρα, ακόμη και από στιγμή σε στιγμή. Από την αισιοδοξία στην απαισιοδοξία, από την έλλειψη στην αφθονία, από το να πιστεύουμε ότι ο κόσμος είναι εναντίον μας στο να πιστεύουμε ότι το σύμπαν συνωμοτεί υπέρ μας. Μια απλή αλλαγή στην προοπτική μπορεί να έχει μεγάλο αντίκτυπο στην εσωτερική μας γαλήνη, είτε καλό είτε κακό.
Αποδοχή έναντι απόρριψης της πραγματικότητας
Συνεχίζοντας με τη νοοτροπία και τη στάση μας απέναντι στην ίδια τη ζωή, την αποδεχόμαστε όπως έρχεται ή αντιστεκόμαστε σε αυτά που δεν μας αρέσουν αλλά δεν μπορούμε να αλλάξουμε, απαιτώντας να είναι διαφορετικά; Όσο περισσότερο είμαστε πρόθυμοι να προσαρμοστούμε και να αφήσουμε κάποια πράγματα απλά να εξελιχθούν αντί να παλεύουμε εναντίον τους, τόσο λιγότερο υποφέρουμε όταν τα πράγματα δεν πάνε όπως τα θέλουμε.
Δεν είναι όλες οι μέρες οι ίδιες γιατί δεν είμαστε μηχανές…
Ο κυριότερος λόγος για τα σκαμπανεβάσματα στην ψυχική υγεία είναι ότι είμαστε ζωντανοί οργανισμοί και είναι στη φύση μας να μην είμαστε ίδιοι όλες τις μέρες. Είναι εύκολο να επικρίνουμε τον εαυτό μας όταν περνάμε δύσκολα, αλλά ακριβώς τότε χρειάζεσαι η αυτοσυμπόνια περισσότερο από ποτέ.
Αντί να κρίνετε ή να εγκαταλείπετε τον εαυτό σας αυτές τις στιγμές, δεσμευτείτε να τον βρείτε όπου κι αν βρίσκεται. Καθίστε ή ξαπλώστε σε ένα ήσυχο μέρος. Τοποθετήστε το δεξί σας χέρι στην κοιλιά σας και το αριστερό στην καρδιά. Απλά εισπνεύστε και εκπνεύστε. Ό,τι κι αν ανακαλύψετε, πείτε στον εαυτό σας: «Αυτή είναι η κατάσταση τώρα». Τέλος, αναρωτηθείτε: «Τι χρειάζομαι αυτή τη στιγμή»; Είτε πάρετε μια σαφή απάντηση είτε όχι, η δύσκολη στιγμή, ίσως σας φανεί πιο απλή με μια απλή πράξη αυτοφροντίδας όπως αυτή.
