Ενώ είναι γνωστό ότι το jet lag “κλέβει” τον ύπνο μας, νέα έρευνα αποκαλύπτει ότι, ενώ η διάρκεια του ύπνου αποκαθίσταται γρήγορα, ο χρονισμός του ύπνου και η αρχιτεκτονική του μπορεί να χρειαστούν σημαντικά περισσότερο χρόνο για να επαναπροσαρμοστούν όταν ταξιδεύετε σε διαφορετικές χρονικές ζώνες.
Για να φτάσουν σε αυτό το συμπέρασμα, οι ερευνητές διεξήγαγαν μια ολοκληρωμένη ανάλυση του ύπνου κατά τη διάρκεια 60.000 ταξιδιών άνω των 100 χιλιομέτρων και αξιοποίησαν δεδομένα από 1,5 εκατομμύριο νύχτες για την πρώτη μέχρι σήμερα μεγάλης κλίμακας, πραγματική μελέτη για την αποκατάσταση μετά το jet lag.
Προηγούμενες μελέτες σχετικά με το jet lag είτε διεξήχθησαν υπό ελεγχόμενες εργαστηριακές συνθήκες είτε αφορούσαν συγκεκριμένες ομάδες, όπως αθλητές, τα χαρακτηριστικά των οποίων μπορεί να μην αντικατοπτρίζουν εκείνα του γενικού ταξιδιωτικού κοινού.
Τι έδειξε η έρευνα για το jet lag
«Γνωρίζουμε εδώ και αρκετό καιρό ότι το jet lag αποτελεί πρόκληση για τους ταξιδιώτες, αλλά αυτή η μελέτη παρέχει στοιχεία που βασίζονται σε δεδομένα και αποδεικνύουν πόσο επίμονες είναι οι επιπτώσεις, ιδίως όταν πρόκειται για την προσαρμογή του χρόνου του ύπνου σε μια νέα ζώνη ώρας», δήλωσαν οι ερευνητές.
Πρόκειται για μια γνωστή αιτία διαταραχής του ύπνου κατά τη διάρκεια του ταξιδιού, αλλά δεν είναι ο μόνος παράγοντας. Οι ταξιδιώτες συχνά ξυπνούν νωρίς για να προλάβουν τις πτήσεις, μειώνοντας τις ώρες ύπνου τη νύχτα πριν από την αναχώρηση.
Ενώ οι πτήσεις που πραγματοποιούνται αργότερα μέσα στην ημέρα τείνουν να έχουν μικρότερο αντίκτυπο στον ύπνο τη νύχτα πριν από το ταξίδι, ο ύπνος στις νυχτερινές πτήσεις αποτελεί πρόκληση, οδηγώντας συχνά σε μειωμένη απόδοση και αυξημένη υπνηλία κατά τη διάρκεια της ημέρας.
Αυτός ο περιορισμένος ύπνος συνήθως οδηγεί σε πρώιμο και παρατεταμένο ύπνο αποκατάστασης το επόμενο βράδυ. Ωστόσο, το ταξίδι σε διαφορετικές χρονικές ζώνες περιπλέκει αυτή την ανάκαμψη, καθώς διαταράσσει την ικανότητα να αποκοιμηθεί κανείς την κατάλληλη τοπική ώρα.
Πότε επιστρέφουμε στην συνηθισμένη διάρκεια ύπνου;
Σύμφωνα με την μελέτη, η διάρκεια του ύπνου επιστρέφει συνήθως στη βασική τιμή μέσα σε περίπου δύο ημέρες, αλλά οι αλλαγές στο χρονοδιάγραμμα και τη δομή του ύπνου (για παράδειγμα, περισσότερες νυχτερινές αφυπνίσεις) μπορεί να διαρκέσουν περισσότερο από μία εβδομάδα, ενώ τα ταξίδια που περιλαμβάνουν την διέλευση πολλαπλών χρονικών ζωνών μπορεί να εντείνουν τις διαταραχές.
Στα πρόσθετα ευρήματα συγκαταλέγονται:
- Η διάρκεια του ύπνου επανέρχεται γενικά γρήγορα, εναρμονιζόμενη εντός 15 λεπτών στην συνήθη διάρκεια του ύπνου εντός των πρώτων ημερών μετά το ταξίδι.
- Το jet lag μπορεί να είναι πιο έντονο μετά από ταξίδια προς τα ανατολικά, ιδίως για μικρότερα ταξίδια (έως τρεις ζώνες ώρας). Για μεγαλύτερα ταξίδια, η διαταραχή των συνηθισμένων προτύπων ύπνου είναι παρόμοια ανεξάρτητα από την κατεύθυνση, με τον ύπνο να εμφανίζεται 60-70 λεπτά νωρίτερα ή αργότερα από το συνηθισμένο.
- Σε ορισμένες περιπτώσεις, η αποκατάσταση του φυσιολογικού χρόνου και της δομής του ύπνου μπορεί να διαρκέσει περισσότερο από μία εβδομάδα.
- – Υπήρχαν ελάχιστες διαφορές μεταξύ ανδρών και γυναικών στις διαταραχές του ύπνου που σχετίζονται με τα ταξίδια.
