Είναι πολύ σωστό να ζητάμε συγγνώμη όταν έχουμε κάνει ένα λάθος ή κάτι που έχει πληγώσει κάποιον. Το να απολογούμαστε είναι άτυπη υποχρέωσή μας, όταν έχουμε άδικο. Όμως, μπορεί να αποβεί ακόμη και επιβλαβές, αν δεν χρειάζεται να το κάνουμε!
Υπάρχουν περιπτώσεις που η συγγνώμη όχι απλώς δεν είναι απαραίτητη, αλλά μπορεί να προκαλέσει και αρνητικές αλυσιδωτές αντιδράσεις, για τον εαυτό μας και για τους άλλους, με αποτέλεσμα κιόλας το όποιο πρόβλημα έχει προκύψει, ενδεχομένως να μην επιλυθεί και ποτέ και οι σχέση μας με το άλλο άτομο να χειροτερέψει.
Έχει συμβεί κάποιες φορές να λέμε συγγνώμη μόνο και μόνο για να αποφύγουμε έναν καυγά ή επειδή νιώθουμε τύψεις, ακόμη και χωρίς καν να υπάρχει λόγος. Κακώς!
Την επόμενη φορά που θα αναρωτηθούμε αν αξίζει τον κόπο να απολογηθούμε για κάτι, καλό είναι να σκεφτούμε περισσότερο αν πρέπει ή όχι να αναλάβουμε την ευθύνη και αν όχι, τότε να παραλείψουμε να πούμε συγγνώμη. Μερικές από αυτές τις περιπτώσεις είναι οι εξής:
Δεν πιστεύουμε ότι ευθυνόμαστε
Αν δεν πιστεύουμε ότι κάναμε κάποιο λάθος, δεν χρειάζεται να ζητήσουμε συγγνώμη. Πολύ συχνά οι άνθρωποι ζητούν συγνώμη για να είναι ευγενικοί, ακόμα και όταν δεν έχουν κάνει τίποτα λάθος.
Στις περιπτώσεις που δεν αναλαμβάνουμε καμία ευθύνη, κάτι που είναι ουσιαστικό για μια πραγματική συγγνώμη, καλύτερα να λέμε φράσεις όπως «λυπάμαι που πληγώθηκες» ή «λυπάμαι που νιώθεις έτσι». Μπορούμε, επίσης, να ζητήσουμε από το άλλο άτομο να μας πει τι πιστεύει ότι κάναμε λάθος.
Φοβόμαστε να παραδεχτούμε το λάθος μας
Αν ξέρουμε ότι κάναμε κάτι λάθος αλλά δεν είμαστε πρόθυμοι να το παραδεχτούμε, δεν είναι ό,τι καλύτερο να λέμε συγγνώμη, γιατί η γνήσια συγγνώμη απαιτεί αναγνώριση του λάθους μας.
Αντί να ζητάμε συγγνώμη, μπορούμε να επικεντρωθούμε στο γιατί αντιμετωπίζουμε δυσκολία να παραδεχτούμε το λάθος μας. Πιθανόν να νιώθουμε ντροπή, ενοχή ή αμηχανία. Επίσης, νιώθουμε ασφαλείς μέσα στην όποια σχέση, παραδεχόμενοι τα λάθη μας; Αν όχι, καιρός να εστιάσουμε στη δημιουργία ασφαλούς εδάφους.
Δεν αντέχουμε να μάθουμε τι προκαλούμε
Αν, παρότι αναγνωρίζουμε το λάθος μας, διστάζουμε να ακούσουμε την επίδραση που αυτό μπορεί να είχε στο άλλο άτομο, τότε είναι καλύτερα να παραλείψουμε τη συγγνώμη.
Δεν θα είναι αυθεντική, εάν δεν είμαστε έτοιμοι να κατανοήσουμε πώς επηρέασε η όποια πράξη μας τον άλλο, τι συναισθήματα του δημιούργησε ή πως ίσως σε κάποιες περιπτώσεις μπορεί να του άλλαξε ακόμη και τη ζωή.
Αντί να ζητάμε συγγνώμη αμέσως, καλό είναι να πάρουμε χρόνο, ώστε να επεξεργαστούμε τα συναισθήματα που μας προκαλεί η σκέψη ότι επηρεάσαμε αρνητικά έναν άλλο άνθρωπο. Τα συναισθήματα σύγχυσης, θυμού, απογοήτευσης και ενοχής είναι κοινά όταν οι άνθρωποι κάνουν λάθη. Μπορούμε να αντέξουμε αυτά τα συναισθήματα;
Θέλουμε χρόνο
Μπορεί να χρειαζόμαστε χρόνο για να επεξεργαστούμε τα συναισθήματά μας πριν να ζητήσουμε συγγνώμη.
Αν βιαστούμε να απολογηθούμε, μπορεί να προβάλουμε τα δικά μας συναισθήματα στον άλλο, μπορεί δηλαδή αδίκως να δημιουργήσουμε ένα κλίμα που σε άλλη περίπτωση δεν θα υπήρχε.
Ζητάμε συγγνώμη γιατί περιμένουμε συγχώρεση
Το σημαντικότερο από όλα που πρέπει να έχουμε στο μυαλό μας είναι πως η συγνώμη δεν εγγυάται συγχώρεση. Δεν είναι μια συναλλαγή. Ενώ εμείς μπορούμε να πούμε μία γνήσια συγνώμη, το άλλο άτομο έχει το δικαίωμα να επιλέξει αν μας συγχωρεί ή όχι. Μπορεί να μην μπορεί να μας συγχωρήσει, ακόμα και αν το θέλει.
Επομένως, αν ο κύριος στόχος μας είναι να λάβουμε συγχώρεση μέσω της συγνώμης μας, είναι καλύτερο να μην απολογηθούμε. Εναλλακτικά, μπορούμε να ρωτήσουμε τον άλλο «τι χρειάζεται να αλλάξω στο μέλλον;»
