Αποτελεί η υψηλή ευαισθησία ψυχική διαταραχή; Είναι αυτά τα άτομα «αδύναμα» και εσωστρεφή; Ας διαχωρίσουμε φαντασία από πραγματικότητα σχετικά με το θέμα, σύμφωνα με τα επιστημονικά ευρήματα.
Μύθος 1: «Η υψηλή ευαισθησία είναι ψυχική διαταραχή»
Η υψηλή ευαισθησία έχει λάβει ποικίλες ορολογίες τις τελευταίες δεκαετίες. Ανεξαρτήτως αυτών, η έμφυτη κατάσταση κατά την οποία οι αισθητηριακές πληροφορίες επεξεργάζονται από ένα άτομο με ιδιαίτερη ένταση, είναι μια γενετική παραλλαγή και δεν συναντάται μόνο στους ανθρώπους, αλλά και σε περισσότερα από 100 είδη ζώων.
Οι ερευνητές υποστηρίζουν ότι η υψηλή ευαισθησία δεν είναι διαταραχή, αλλά ένα μοναδικό νευρολογικό «καλώδιο» που επιτρέπει στα άτομα να αντιλαμβάνονται περισσότερα και να ανταποκρίνονται, συχνά, πιο αποτελεσματικά στο περιβάλλον τους.
Από την άλλη πλευρά, οι έρευνες δείχνουν ότι τα άτομα με υψηλή ευαισθησία επηρεάζονται πολύ περισσότερο από την κριτική, το χάος γύρω τους και τη συναισθηματική παραμέληση, σε σύγκριση με τα άτομα που δεν έχουν υψηλή ευαισθησία. Επομένως, ενδέχεται να χρειάζονται μεγαλύτερη υποστήριξη από μικρή ηλικία.
Εν ολίγοις, η επιστήμη λέει πως η υψηλή ευαισθησία δεν είναι από μόνη της διαταραχή. Ωστόσο, τα άτομα που μεγάλωσαν σε περιβάλλοντα που δεν τους επικύρωσαν ή τους τραυμάτισαν, είναι δυστυχώς πιο επιρρεπείς στην ανάπτυξη συγκεκριμένων ψυχικών προκλήσεων, όπως η κατάθλιψη, σε σύγκριση με τα άτομα που δεν έχουν υψηλή ευαισθησία και μεγάλωσαν σε παρόμοια περιβάλλοντα.
Μύθος 2: «Συνδέεται απαραίτητα με την εσωστρέφεια»
Δεν είναι όλα τα άτομα με υψηλή ευαισθησία εσωστρεφή. Οι επιστήμονες υποστηρίζουν πως η ευαισθησία στην επεξεργασία αισθητηριακών πληροφοριών είναι ένας ξεχωριστός παράγοντας, ο οποίος δεν μπορεί να εξηγηθεί πλήρως μόνο από την εσωστρέφεια ή τη νευρωτικότητα. Μάλιστα, παλαιότερη μελέτη αποκάλυψε ότι περίπου το 30% των υψηλά ευαίσθητων ατόμων αυτοπροσδιορίζονται ως εξωστρεφή. Έτσι, ενώ η πλειονότητα των ατόμων αυτών τείνει προς την εσωστρέφεια, μια σημαντική μειονότητα (σχεδόν το ένα τρίτο) δεν έχει αυτό το χαρακτηριστικό.
Ένας λόγος που η εσωστρέφεια συνδέεται με την υψηλή ευαισθησία είναι ότι τα άτομα που χαρακτηρίζονται από αυτήν, αλληλεπιδρούν συχνά με το περιβάλλον τους με τρόπους που αντικατοπτρίζουν συμπεριφορές που συνήθως αποδίδονται σε εσωστρεφή άτομα, όπως η γρήγορη αποχώρηση από κοινωνικές εκδηλώσεις, η κοινωνικοποίηση σε περιβάλλοντα με λιγότερη διέγερση ή η ολοκλήρωση μιας εργασίας χωρίς βοήθεια για καλύτερη συγκέντρωση.
Ναι, αυτές οι συμπεριφορές συνήθως συνδέονται με την εσωστρέφεια, αλλά η αλήθεια είναι ότι πολλά άτομα με υψηλή ευαισθησία είναι εξωστρεφή και παίρνουν ενέργεια από τις κοινωνικές αλληλεπιδράσεις, παρά το γεγονός ότι μερικές φορές χρειάζονται να κάνουν κάποιες τροποποιήσεις.
Μύθος 3: «Η ευαισθησία είναι αδυναμία»
Η υψηλή ευαισθησία έχει ποικίλα πλεονεκτήματα, όπως ενισχυμένη συμπόνια και δημιουργικότητα.
Χαρακτηριστικά, έρευνα βρήκε ότι σχετίζεται με αυξημένη δραστηριότητα σε περιοχές του εγκεφάλου που συνδέονται με την ενσυναίσθηση και την κοινωνική συνείδηση. Η ενσυναίσθηση και η κοινωνική συνείδηση είναι χαρακτηριστικά που θα θέλαμε να έχουν όλοι γύρω μας, οι φίλοι, οι σύντροφοι, οι γονείς μας…
Επιπλέον, τα άτομα με υψηλή ευαισθησία είναι πιο πιθανό να τα καταφέρνουν σε ηγετικούς ρόλους και να παίρνουν πρωτοβουλίες στη δουλειά τους σε σύγκριση με τα άλλα άτομα.
Τα ευαίσθητα άτομα λοιπόν, έχουν εξαιρετικές ικανότητες, ωστόσο τείνουμε να συνδέουμε λανθασμένα τη «δύναμη» με την «αδυναμία» συναισθημάτων στην κοινωνία μας, προάγοντας ιδέες όπως: «μόνο οι αδιάφοροι μπορούν να επιβιώσουν», «δεν θα σε πάρουν στα σοβαρά αν είσαι συναισθηματικός/ή», «θα σε εκμεταλλευτούν» κ.λπ.
Ενώ η ευαισθησία μπορεί να οδηγήσει σε κάποιες προκλήσεις, είναι δύναμη. Μια δύναμη που μπορεί να διευκολύνει την επιτυχία τόσο σε προσωπικό όσο και σε επαγγελματικό επίπεδο, όπως τα ευρήματα έχουν αποκαλύψει.
