Η μικροβιακή κοινότητα που κατοικεί στο έντερό μας αποτελεί ένα πολυσύνθετο οικοσύστημα. Κάποια από αυτά τα μικρόβια είναι φιλικά και βοηθούν, όπως είναι γνωστό, στο να διατηρούμε την υγεία μας σε καλή κατάσταση. Το Akkermansia muciniphila είναι ένα τέτοιο φιλικό βακτήριο, με τους επιστήμονες να επισημαίνουν ότι ίσως ο πιο σημαντικός ρόλος που παίζει είναι η διατήρηση της λειτουργίας του φραγμού του εντέρου, διατηρώντας τα επιβλαβή μικρόβια μακριά και διασφαλίζοντας ότι μπορούμε να απορροφήσουμε πολύτιμα θρεπτικά συστατικά από τη διατροφή μας που βοηθούν τα κύτταρά μας να λειτουργούν όπως πρέπει.
Όταν υπάρχει ανισορροπία του A. muciniphila στο έντερο, ενδέχεται να προκληθούν προβλήματα. Αυτό το ασυνήθιστο βακτήριο επιβιώνει από τη μουκίνη, τη στιβάδα βλέννας που καλύπτει την επιφάνεια του παχέος εντέρου. Αν αυτή η στιβάδα διαταραχθεί, τα επιβλαβή μικρόβια μπορεί να έρθουν σε άμεση επαφή με τα ανθρώπινα κύτταρα, γεγονός που μπορεί να οδηγήσει σε φλεγμονή και ανάπτυξη ασθενειών, όπως η φλεγμονώδης νόσος του εντέρου.
Akkermansia muciniphila: Ένα πολύ απαιτητικό βακτήριο
Το εν λόγω βακτήριο χρησιμοποιεί μόνο τις γλυκοπρωτεΐνες (μόρια που περιέχουν πρωτεΐνη και υδατάνθρακες) στη μουκίνη ως πηγή ενέργειας. Αλλά το πώς εξάγει ενέργεια από τις γλυκοπρωτεΐνες ήταν ένα μυστήριο. Πρόσφατη έρευνα ανακάλυψε ότι το A. muciniphila χρησιμοποιεί μια σειρά από διαφορετικά ένζυμα που συνεργάζονται για να απελευθερώσουν τη ζάχαρη που βρίσκεται στη μουκίνη. Συγκεκριμένα, χρησιμοποιεί 66 διαφορετικά ένζυμα για να εξάγει την σημαντική ενέργεια που χρειάζεται από τις γλυκοπρωτεΐνες έτσι ώστε να εκτελέσει τη σημαντική λειτουργία του.
Τι σημαίνουν όλα αυτά για την υγεία μας;
Μελέτες σε ποντίκια που έχουν εξετάσει την αλληλεπίδραση του A. muciniphila με το ανοσοποιητικό σύστημα, έχουν δείξει ότι το A. muciniphila βοηθά το ανοσοποιητικό και μπορεί να αποτρέψει την ανάπτυξη παχυσαρκίας και διαβήτη.
Οι ερευνητές έχουν επισημάνει συγκεκριμένα πεπτίδια που εκκρίνει το Akkermansia muciniphila, τα οποία έχουν αυτή την επίδραση στο ανοσοποιητικό. Έχουν επίσης διαπιστώσει ότι οι άνθρωποι που πάσχουν από μεταβολικές ασθένειες, όπως ο διαβήτης ή η λιπώδης νόσος του ήπατος, έχουν λιγότερα βακτήρια Akkermansia muciniphila στο παχύ τους έντερο. Αντίθετα, ο αθλητισμός και το υγιές βάρος, έχουν συνδεθεί με την ύπαρξη περισσότερων A. muciniphila.
Τι να τρώμε για «χαρούμενο» έντερο
Αν και το Akkermansia muciniphila τρέφεται μόνο με βλέννα, η διατροφή μας εξακολουθεί έμμεσα να το επηρεάζει, λένε οι επιστήμονες.
Τα βακτήρια που ζουν στο παχύ έντερο, όπως το A. muciniphila, χρησιμοποιούν τους υδατάνθρακες που λαμβάνουμε από τροφές πλούσιες σε φυτικές ίνες στη διατροφή μας ως καύσιμο και παράγουν ουσίες που ονομάζονται λιπαρά οξέα βραχείας αλυσίδας. Αυτά τα συστατικά τρέφουν την κορυφαία στιβάδα των ανθρώπινων κυττάρων. Στην πραγματικότητα, το 10% της ενέργειάς μας προέρχεται από αυτή τη διαδικασία.
Το Akkermansia muciniphila υποστηρίζει επίσης άλλα βακτήρια στο μικροβίωμα ώστε να επιβιώσουν. Αν δεν καταναλώνουμε αρκετές ίνες στη διατροφή μας, τότε ενδέχεται να προκύψει εξάντληση της στιβάδας βλέννας του παχέος εντέρου, διαταράσσοντας τελικά την εύθραυστη οικολογία του μικροβιώματος, κάτι που αυξάνει την πιθανότητα εμφάνισης φλεγμονωδών ασθενειών. Έτσι, αν και το A. muciniphila δεν είναι παθογόνο, μπορεί να αφαιρέσει υπερβολική ποσότητα βλέννας κάτω από ακατάλληλες συνθήκες.
Συμπερασματικά, όσο περισσότερο οι ερευνητές μαθαίνουν για το A. muciniphila και τα άλλα μικρόβια που ζουν στο έντερο, τόσο περισσότερο κατανοούμε τη σημασία της κατανάλωσης μιας υγιεινής και ισορροπημένης διατροφής για την συνολική μας υγεία.