Μετά το τέλος μιας σχέσης, πολλοί άνθρωποι εξακολουθούν να έχουν συναισθήματα για τους πρώην συντρόφους τους. Ανάλογα με το κατά πόσο κάποιος/α ήθελε ή όχι τον χωρισμό, μπορεί να του/της είναι δύσκολο να τον ξεπεράσει, ειδικά, αν πρόκειται για μια σχέση που έχει διαρκέσει πολλά χρόνια. Δύο ανοιχτά ερωτήματα στην ψυχολογική έρευνα είναι αν είναι δυνατόν να «εξαφανιστεί» ο συναισθηματικός δεσμός με έναν/μία πρώην και πόσο χρόνο συνήθως χρειάζεται για να ολοκληρωθεί αυτή η διαδικασία.
Μια νέα μελέτη, η οποία δημοσιεύθηκε στο επιστημονικό περιοδικό Social Psychological and Personality Science (Chong και Fraley, 2025), επιχείρησε να απαντήσει σε αυτά τα ερωτήματα. Η μελέτη διεξήχθη από τους Jia Y. Chong και R. Chris Fraley από το Τμήμα Ψυχολογίας του Πανεπιστημίου του Ιλινόις στο Urbana-Champaign και επικεντρώθηκε στη μακροπρόθεσμη σταθερότητα των συναισθηματικών δεσμών με πρώην συντρόφους μετά τον χωρισμό.
Η νέα έρευνα
Οι ενήλικες συμμετέχοντες της μελέτης έπρεπε να πληρούν αρκετά κριτήρια. Το πιο σημαντικό ήταν να είχαν τουλάχιστον μια ρομαντική σχέση που κράτησε περισσότερο από δύο χρόνια στο παρελθόν. Επίσης, ο/η πρώην σύντροφος έπρεπε να είναι ακόμα ζωντανός/ή τη στιγμή της μελέτης.
Συνολικά, 328 εθελοντές ολοκλήρωσαν τη μελέτη με μέση ηλικία τα 30 έτη και το 57% αυτών, ήταν γυναίκες. Κατά μέσο όρο, οι συμμετέχοντες είχαν περίπου 4,6 χρόνια σχέση με τον/την πρώην σύντροφό τους και ο χωρισμός είχε συμβεί 5 χρόνια πριν τη μελέτη. Ωστόσο, η ατομική διαφοροποίηση σε αυτούς τους αριθμούς ήταν μεγάλη.
Οι εθελοντές κλήθηκαν να απαντήσουν σε διάφορα ερωτηματολόγια σχετικά με την συναισθηματική προσκόλληση και τους δεσμούς. Οι εν λόγω ερωτήσεις επικεντρώνονταν σε διαφορετικές σκέψεις και συναισθήματα που αφορούσαν το αν εξακολουθούσαν να νιώθουν συνδεδεμένοι με τους πρώην συντρόφους τους. Για παράδειγμα το αν ήθελαν να περνούν ακόμα χρόνο μαζί τους, αν οι πρώην τους προσέφεραν ένα αίσθημα ασφάλειας κ.λπ. Οι εθελοντές απάντησαν επίσης στις ίδιες ερωτήσεις σχετικά με έναν άγνωστο. Επιπλέον, οι επιστήμονες ρώτησαν τους εθελοντές αν οι ίδιοι ή οι πρώην τους είχαν βάλει τέλος στη σχέση, αν είχαν ξεκινήσει κάποια νέα σχέση από τότε που χώρισαν και άλλα σχετικά ώστε να έχουν μια πιο ολοκληρωμένη εικόνα.
Ξεπερνάμε ποτέ τους πρώην;
Χρειάζονται περίπου τέσσερα χρόνια για να ξεπεράσει κανείς έναν/μία πρώην σύντροφο, αλλά κάποιοι δεν το καταφέρνουν ποτέ.
Πιο αναλυτικά, τα ευρήματα έδειξαν ότι μακροπρόθεσμα, ο συναισθηματικός δεσμός με τον/την πρώην έφτασε στο μηδέν στα στατιστικά μοντέλα. Αυτό είναι ένα ευχάριστο νέο για όσους αντιμετωπίζουν έναν δύσκολο χωρισμό: τα δεδομένα δείχνουν ότι κάποια στιγμή, σχεδόν όλοι οι άνθρωποι “ξεπερνούν” πλήρως τους πρώην συντρόφους τους και δεν έχουν ισχυρότερο συναισθηματικό δεσμό με αυτούς από ό,τι με έναν άγνωστο στο δρόμο.
Ωστόσο, ο χρόνος που χρειάζεται για να φτάσει κανείς σε αυτό το σημείο είναι πολύ μεγάλος, ομοίως και η ατομική διαφοροποίηση. Για μερικούς μάλιστα εθελοντές, ο συναισθηματικός δεσμός με τον/την πρώην ήταν πιο ισχυρός από ό,τι με έναν άγνωστο ακόμα και πολλά χρόνια μετά, υποδεικνύοντας ότι για κάποιους ανθρώπους, ο συναισθηματικός δεσμός μπορεί και να μην εξασθενεί ποτέ πλήρως.
Οι επιστήμονες ανέλυσαν επίσης ποιοι παράγοντες επηρεάζουν το πόσο γρήγορα ξεπερνάει κανείς έναν χωρισμό.
Ενδιαφέρον παρουσίασε το εύρημα ότι το να είναι κανείς σε μια νέα σχέση και το φύλο, δεν επηρέασαν το πόσο γρήγορα εξασθενεί ο συναισθηματικός δεσμός με τον/την πρώην. Ο πιο σημαντικός παράγοντας που προβλέπει έναν συνεχιζόμενο συναισθηματικό δεσμό ήταν η συνεχιζόμενη επαφή. Επιπλέον, οι πολύ αγχώδεις άνθρωποι τείνουν να έχουν πιο μακροχρόνιους δεσμούς με τους πρώην τους, αποκάλυψε η έρευνα. Τέλος, το να έχει κανείς παιδιά με τον/την πρώην σύντροφο οδηγεί σε έναν αρχικά πιο ισχυρό συναισθηματικό δεσμό, ο οποίος όμως εξασθενεί πιο γρήγορα από ό,τι για πρώην συντρόφους χωρίς παιδιά, διαπίστωσαν οι επιστήμονες.
