Ο μέσος πολίτης της Ευρωπαϊκής Ένωσης αγοράζει 19 κιλά ρούχων κάθε χρόνο, ενώ παράγει 16 κιλά απορριμμάτων από ρούχα και άλλα κλωστοϋφαντουργικά προϊόντα, σύμφωνα με νέα έκθεση της Ευρωπαϊκής Υπηρεσίας Περιβάλλοντος (AEMA).
Το 2022 καταγράφηκε η μεγαλύτερη κατανάλωση fast fashion στην Ευρώπη, με καταστροφικές περιβαλλοντικές και κοινωνικές επιπτώσεις, ιδίως για τον Παγκόσμιο Νότο.
Ο κύκλος της υπερκατανάλωσης: Fast fashion, influencers και online αγορές
Η ραγδαία αύξηση των online πωλήσεων, η επίδραση των social media και οι χαμηλές τιμές των συνθετικών υφασμάτων έχουν ενισχύσει τον υπερκαταναλωτισμό μόδας. Μόνο το 2023, η ευρωπαϊκή βιομηχανία ένδυσης σημείωσε κύκλο εργασιών 170 δισ. ευρώ, απασχολώντας 1,3 εκατομμύρια εργαζόμενους.
Το περιβαλλοντικό αποτύπωμα: νερό, πρώτες ύλες και CO₂
Χρειάστηκαν 234 εκατ. τόνοι πρώτων υλών για την παραγωγή ενδυμάτων στην ΕΕ το 2022 (πετρέλαιο, βαμβάκι, φυσικό αέριο).
Οι εκπομπές CO₂ από την αλυσίδα αξίας των προϊόντων έφτασαν τους 159 εκατ. τόνους — 355 κιλά ανά πολίτη.
Ο υδατικός απολογισμός ανήλθε σε 5,3 δισ. κυβικά μέτρα «μπλε νερού», κυρίως για το βαμβάκι σε χώρες της Ασίας.
Η AEMA επισημαίνει ότι το 70-85% των περιβαλλοντικών επιπτώσεων εντοπίζεται εκτός της Ε.Ε., κυρίως στην Ασία, με τεράστια κοινωνικά και περιβαλλοντικά κόστη.
Ανακύκλωση-φάντασμα: 85% των υφασμάτων καταλήγουν σε χωματερές
Μόνο το 15% των απορριμμάτων κλωστοϋφαντουργίας συλλέγεται για επαναχρησιμοποίηση ή ανακύκλωση. Το υπόλοιπο 85% οδηγείται σε καύση ή ταφή, ενώ έως 9% των ενδυμάτων καταστρέφονται πριν καν χρησιμοποιηθούν.
Εξαγωγή ευθύνης: Από την Ευρώπη στην Αφρική και την Ασία
Το 2023, η ΕΕ εξήγαγε 1,4 εκατ. τόνους μεταχειρισμένων ρούχων, τα περισσότερα σε χώρες της Αφρικής και της Ασίας. Εκεί, μέρος τους πωλείται σε τοπικές αγορές, αλλά μεγάλος όγκος καταλήγει σε χωματερές, καίγεται ή ρυπαίνει το περιβάλλον.
Από το 2025: Υποχρεωτική διαλογή μεταχειρισμένων
Με βάση την Οδηγία Πλαίσιο για τα Απόβλητα της ΕΕ, από το 2025 οι χώρες μέλη υποχρεούνται να εφαρμόσουν συστήματα ξεχωριστής συλλογής μεταχειρισμένων ενδυμάτων. Ωστόσο, η AEMA προειδοποιεί πως όσο αυξάνεται η διαλογή, τόσο ενδέχεται να αυξάνεται και η εξαγωγή του προβλήματος.
Τι χρειάζεται: Ποιότητα, διάρκεια, επανάχρηση
Η έκθεση κλείνει με μία ξεκάθαρη σύσταση: Χρειαζόμαστε ένα νέο σύστημα μόδας με λιγότερη ποσότητα, περισσότερη ποιότητα, επανάχρηση, επισκευή και ουσιαστική ανακύκλωση. Μόνο έτσι θα περιορίσουμε το αποτύπωμα της μόδας και θα σεβαστούμε το περιβάλλον και τους ανθρώπους που το πληρώνουν.
