Οι επιστήμονες έχουν εδώ και καιρό εντοπίσει μια σύνδεση μεταξύ της ασθένειας που κλέβει τη μνήμη και της ανοσμίας, του τεχνικού όρου που χρησιμοποιείται για την πλήρη ή μερική απώλεια της όσφρησης. Οι τοξικές πρωτεΐνες που εντοπίζονται στους εγκεφάλους των ασθενών με Αλτσχάιμερ συχνά αναπτύσσονται σε περιοχές που συνδέονται με την αίσθηση της όσφρησης.
Τώρα, επιστήμονες στις ΗΠΑ αναφέρουν ότι οι δοκιμές ενός απλού τεστ όσφρησης σε σχεδόν 200 ασθενείς έδειξαν ότι οι συμμετέχοντες με γνωστική εξασθένηση είχαν χαμηλότερες επιδόσεις από εκείνους που δεν είχαν. Η γνωστική εξασθένηση είναι η ήπια δυσκολία στη μνήμη και τη σκέψη, η οποία μπορεί να αποτελέσει προάγγελο της άνοιας.
Για τις ανάγκες της έρευνας, οι συμμετέχοντες κλήθηκαν να αναγνωρίσουν μέσω της όσφρησης τη μυρωδιά του εκχυλίσματος καρύδας. Επιπλέον, να διακρίνουν μεταξύ των μυρωδιών σε δύο κάρτες: η μία είχε τη μυρωδιά της καρύδας και η άλλη τη μυρωδιά φρεσκοψημένου ψωμιού.
Ο επικεφαλής συγγραφέας της μελέτης, Δρ Μαρκ Άλμπερς, ειδικός στη νευρολογία στο Mass General Brigham στη Μασαχουσέτη, δήλωσε ότι η αναγνώριση των ατόμων που διατρέχουν κίνδυνο θα μπορούσε να κάνει τεράστια διαφορά στην πορεία των ασθενών:
«Η πρώιμη διάγνωση της γνωστικής εξασθένησης θα μπορούσε να μας βοηθήσει να εντοπίσουμε εκείνους που διατρέχουν κίνδυνο για τη νόσο Αλτσχάιμερ και να παρέμβουμε χρόνια πριν αρχίσουν τα συμπτώματα», δήλωσε.
Ο ίδιος πρόσθεσε ότι ο στόχος του τεστ δεν είναι να διαγνώσει τη νόσο Αλτσχάιμερ, αλλά να λειτουργήσει ως εργαλείο χαμηλού κόστους για τον εντοπισμό ασθενών που ενδέχεται να χρειάζονται περαιτέρω, ακριβείς εξετάσεις.
Όσφρηση και Αλτσχάιμερ
Η εν λόγω μελέτη, η οποία δημοσιεύθηκε στο περιοδικό Scientific Reports, είναι η πιο πρόσφατη κατά σειρά που συνδέει την απώλεια της όσφρησης με τη νόσο Αλτσχάιμερ, την πιο κοινή μορφή άνοιας.
Το 2022, μια μελέτη σε 500 ασθενείς διαπίστωσε ότι εκείνοι που παρουσίασαν ταχεία απώλεια της αίσθησης της όσφρησης, είχαν 89% μεγαλύτερη πιθανότητα να αναπτύξουν την ασθένεια.
Μια άλλη μελέτη τον επόμενο χρόνο σε 2.400 άτομα κατέληξε στο συμπέρασμα ότι οι συμμετέχοντες με κακή αίσθηση της όσφρησης είχαν 2,5 φορές μεγαλύτερο κίνδυνο να αναπτύξουν άνοια.
Η απώλεια της όσφρησης δεν εγγυάται απαραίτητα ότι έχει ή θα αναπτύξει κανείς άνοια, καθώς υπάρχουν διάφορες πιθανές αιτίες, υπογραμμίζουν οι επιστήμονες. Αυτές περιλαμβάνουν ασθένειες όπως το κοινό κρυολόγημα, η γρίπη ή η Covid, κάποια αλλεργία κλπ.
Σε κάθε περίπτωση, ο γιατρός είναι εκείνος στον οποίο θα πρέπει πάντα να απευθυνόμαστε για διάγνωση και κατάλληλη καθοδήγηση.
Τι προβλέπει νέα επιστημονική μελέτη για την άνοια- Ποιοι κινδυνεύουν περισσότερο
Άλλη πρόσφατη μελέτη αποκάλυψε ότι ο κίνδυνος εμφάνισης άνοιας μετά την ηλικία των 55 ετών στους Αμερικανούς υπολογίζεται στο 42%, ποσοστό υπερδιπλάσιο από εκείνο που είχε εκτιμηθεί σε παλαιότερες έρευνες.
Αυτός ο κίνδυνος μεταφράζεται σε περίπου μισό εκατομμύριο διαγνώσεις φέτος, οι οποίες αναμένεται να αυξηθούν σε 1 εκατομμύριο νέες περιπτώσεις ετησίως έως το 2060.
Ο αυξανόμενος αριθμός των περιπτώσεων συνδέεται άμεσα με τη γήρανση του πληθυσμού των ΗΠΑ. Πέρα από τη γήρανση, ο υψηλός κίνδυνος άνοιας συνδέεται με γενετικούς παράγοντες, καθώς και με τα υψηλά ποσοστά υπέρτασης και διαβήτη, την παχυσαρκία, την ανθυγιεινή διατροφή, την έλλειψη άσκησης και την κακή ψυχική υγεία, εξηγούν οι ερευνητές.
Πιο συγκεκριμένα, οι άνδρες φαίνεται να έχουν 35% κίνδυνο να εμφανίσουν άνοια κατά την διάρκεια της ζωής τους ενώ οι γυναίκες 48%. Ο αυξημένος κίνδυνος στην περίπτωση των γυναικών φαίνεται να οφείλεται σε μεγάλο βαθμό στα χαμηλότερα ποσοστά θανάτου τους, σημειώνουν οι ερευνητές.
Σύμφωνα με τα ευρήματα, υψηλότερος φαίνεται να είναι ο κίνδυνος και μεταξύ εκείνων που έφεραν μια παραλλαγή του γονιδίου APOE4 (μεταξύ 45% και 60%), το οποίο κωδικοποιεί μια πρωτεΐνη που μεταφέρει τη χοληστερόλη και άλλα λιπίδια στην κυκλοφορία του αίματος. Μάλιστα, η ύπαρξη μιας συγκεκριμένης εκδοχής του APOE4 θεωρείται ότι είναι ο μεγαλύτερος γενετικός παράγοντας κινδύνου για την εμφάνιση της νόσου Alzheimer σε προχωρημένη ηλικία, σημειώνουν οι ερευνητές.
