Τα προβλήματα μνήμης και σκέψης είναι πολύ συνηθισμένα μετά από ένα εγκεφαλικό επεισόδιο. Σύμφωνα με την American Stroke Association, έως και το 60% των επιζώντων από εγκεφαλικό επεισόδιο μπορεί να εμφανίσουν κάποιου είδους γνωστική εξασθένιση κατά το πρώτο έτος μετά το εγκεφαλικό επεισόδιο.
Τώρα νέα έρευνα από το Michigan Medicine αποκαλύπτει ότι οι επιζώντες που έχουν λάβει κάποιο επίπεδο ανώτερης ή ανώτατης εκπαίδευσης μπορεί να αντιμετωπίσουν ακόμη πιο απότομη νοητική εξασθένιση.
Σύμφωνα με την ανάλυση των γνωστικών αποτελεσμάτων για περισσότερους από 2.000 ασθενείς που εξετάστηκαν για εγκεφαλικό επεισόδιο μεταξύ 1971 και 2019, οι απόφοιτοι κολεγίου φάνηκαν πράγματι να έχουν καλύτερες επιδόσεις στις αρχικές εξετάσεις μετά το εγκεφαλικό όσον αφορά τη συνολική γνωστική ικανότητα, που περιλαμβάνει νοητικές λειτουργίες όπως η μνήμη, η προσοχή και η ταχύτητα επεξεργασίας.
Ωστόσο, φάνηκαν να έχουν ταχύτερη εξασθένιση στην εκτελεστική λειτουργία – δεξιότητες που χρησιμοποιούνται για τη διαχείριση καθημερινών καθηκόντων, όπως η μνήμη εργασίας και η επίλυση προβλημάτων – σε σύγκριση με τους ασθενείς απόφοιτους του λυκείου ή του γυμνασίου.
Ατροφία εγκεφάλου & γνωστική εφεδρεία
«Η ατροφία του εγκεφάλου συμβαίνει με την πάροδο του χρόνου, ανεξάρτητα από το επίπεδο εκπαίδευσης», αναφέρουν οι ερευνητές.
«Τα ευρήματά μας υποδηλώνουν ότι η φοίτηση στην τριτοβάθμια εκπαίδευση μπορεί να επιτρέψει στους ανθρώπους να διατηρήσουν μεγαλύτερη γνωστική ικανότητα μέχρι ένα κρίσιμο όριο εγκεφαλικής βλάβης μετά από ένα εγκεφαλικό επεισόδιο. Σε αυτό το σημείο, η αντιστάθμιση μπορεί να αποτύχει και να επέλθει ταχεία γνωστική έκπτωση» εξηγούν.
Για χρόνια, οι επιστήμονες θεωρούσαν το επίπεδο εκπαίδευσης ως προγνωστικό παράγοντα της γνωστικής εφεδρείας, της ικανότητας δηλαδή διατήρησης υψηλότερων επιπέδων λειτουργικότητας παρά τις εγκεφαλικές βλάβες που συμβαίνουν κατά τη διάρκεια της ζωής.
Αυτό οδήγησε στην υπόθεση ότι τα άτομα με υψηλό μορφωτικό επίπεδο ενδεχομένως να είχαν βραδύτερη γνωστική έκπτωση μετά από ένα εγκεφαλικό επεισόδιο. Τα ευρήματα όμως, που δημοσιεύθηκαν στο JAMA Network Open, υποστηρίζουν το αντίθετο.
“Απειλεί” η άνοια μετά το εγκεφαλικό
«Η άνοια αποτελεί μεγαλύτερη απειλή μετά από ένα πρώτο εγκεφαλικό επεισόδιο από ό,τι η εμφάνιση ενός άλλου εγκεφαλικού επεισοδίου», δηλώνουν οι ερευνητές.
«Δεν έχουμε θεραπείες που να προλαμβάνουν ή να επιβραδύνουν τη γνωστική έκπτωση και την άνοια μετά από εγκεφαλικό επεισόδιο. Η μελέτη αυτή φέρνει στο φως νέα στοιχεία και δημιουργεί πιθανές υποθέσεις σχετικά με τις αιτίες της γνωστικής έκπτωσης μετά το εγκεφαλικό επεισόδιο και ποιοι ασθενείς αντιμετωπίζουν υψηλότερο κίνδυνο για αυτήν» επισημαίνουν.
Όπως αναφέρουν, η ύπαρξη υψηλότερου αριθμού του αλληλόμορφου ApoE4, ενός γενετικού παράγοντα κινδύνου για τη νόσο Αλτσχάιμερ, δεν φάνηκε να επηρεάζει τη συσχέτιση μεταξύ του επιπέδου εκπαίδευσης και της γνωστικής έκπτωσης μετά το εγκεφαλικό επεισόδιο.
Ο αριθμός των εγκεφαλικών επεισοδίων που υπέστη ένα άτομο επίσης δεν φάνηκε να επηρεάζει τη σύνδεση.
Αυτό μπορεί να σημαίνει, υποστηρίζουν οι ερευνητές, ότι το κρίσιμο σημείο της εγκεφαλικής βλάβης στο οποίο αποτυγχάνει η γνωστική αντιστάθμιση στα άτομα με υψηλό μορφωτικό επίπεδο ενδεχομένως να μην εξαρτάται από τον υποκείμενο γενετικό κίνδυνο και ότι μπορεί να επιτευχθεί μετά από ένα μόνο εγκεφαλικό επεισόδιο.
