Το ανοσοποιητικό σύστημα είναι η άμυνα του οργανισμού απέναντι σε παθογόνους μικροοργανισμούς, όπως ιοί, βακτήρια και μύκητες. Αποτελείται από ένα πολύπλοκο δίκτυο κυττάρων, ιστών και μορίων που συνεργάζονται για να αναγνωρίζουν και να εξουδετερώνουν τις απειλές.

Οι «στρατιώτες» του ανοσοποιητικού ονομάζονται λευκά αιμοσφαίρια, γνωστά και ως λευκοκύτταρα ή white blood cells (WBC). Οι 5 τύποι λευκών αιμοσφαιρίων είναι τα ουδετερόφιλα, τα λεμφοκύτταρα, τα μονοκύτταρα, τα ηωσινόφιλα και τα βασεόφιλα.

Πώς λειτουργεί το ανοσοποιητικό

Πρώτη Γραμμή Άμυνας – Φυσικοί Φραγμοί

Έμφυτη (Μη Ειδική) Ανοσία – Άμεση Αντίδραση

  • Φαγοκύτταρα (μακροφάγα, ουδετερόφιλα): Καταπίνουν και καταστρέφουν παθογόνα.

  • Φυσικοί φονείς (Natural Killer ή NK cells): Καταστρέφουν μολυσμένα ή καρκινικά κύτταρα.

  • Φλεγμονή: Προκαλείται για να εμποδίσει την εξάπλωση μικροβίων και να ενεργοποιήσει την ανοσία.

Επίκτητη (Ειδική) Ανοσία – Στοχευμένη Απόκριση

  • Β-λεμφοκύτταρα: Παράγουν αντισώματα που αναγνωρίζουν και εξουδετερώνουν συγκεκριμένους παθογόνους οργανισμούς.

  • Τ-λεμφοκύτταρα: Καταστρέφουν μολυσμένα κύτταρα και ρυθμίζουν την ανοσολογική απόκριση του οργανισμού στα ξένα αντιγόνα.

  • Ανοσοποιητική μνήμη (immunological memory): Η ιδιότητα του ανοσοποιητικού συτήματος να «θυμάται» το μολυσματικό παράγοντα (ιό, βακτήριο, μύκητα ή παράσιτο) που έχει αντιμετωπίσει στο παρελθόν, με αποτέλεσμα όταν ξανασυναντήσει τον ίδιο ακριβώς μολυσματικό παράγοντα στο μέλλον να τον αντιμετωπίζει.

Ο ρόλος της διατροφής

Η διατροφή παίζει καθοριστικό ρόλο στη λειτουργία του ανοσοποιητικού συστήματος, καθώς παρέχει τα απαραίτητα θρεπτικά συστατικά που υποστηρίζουν την άμυνα του οργανισμού:

  • Βιταμίνη C (εσπεριδοειδή, πιπεριές, ακτινίδια): Ενισχύει την παραγωγή λευκών αιμοσφαιρίων.
  • Βιταμίνη D (σολομός, αυγά): Ρυθμίζει την ανοσολογική απόκριση.
  • Ψευδάργυρος (ξηροί καρποί, όσπρια): Βοηθά στην επούλωση πληγών και την παραγωγή κυττάρων του ανοσοποιητικού.
  • Προβιοτικά και πρεβιοτικά (γιαούρτι, κεφίρ, λαχανικά): Ενισχύουν το μικροβίωμα του εντέρου, που είναι συνδεδεμένο με την ανοσία.
  • Πολυφαινόλες και αντιοξειδωτικά (φρούτα, λαχανικά, πράσινο τσάι): Καταπολεμούν τις φλεγμονές και το οξειδωτικό στρες.

Όταν δεν λαμβάνουμε αυτά τα θρεπτικά συστατικά μέσω της διατροφής, το ανοσοποιητικό δεν είναι ισχυρό. Ωστόσο, ερευνητές από το Πανεπιστημίο του Μίσιγκαν λένε ότι μια ανθυγιεινή διατροφή, μπορεί να αποδυναμώσει το ανοσοποιητικό σε κυτταρικό επίπεδο, μειώνοντας την ικανότητα του οργανισμού να καταπολεμά λοιμώξεις.

Συγκεκριμένα, σύμφωνα με τη μελέτη τους που δημοσιεύθηκε στο The Journal of Immunology, η κατανάλωη λιπαρών τροφών μπορεί να καταστρέψει τα ουδετερόφιλα – λευκά αιμοσφαίρια που σπεύδουν στα σημεία μόλυνσης για να καταβροχθίσουν και να καταστρέψουν τα βακτήρια. Αυτά τα εξασθενημένα κύτταρα γίνονται υποτονικά και αναποτελεσματικά, εξηγώντας γιατί οι άνθρωποι που έχουν επιπλέον βάρος συχνά αρρωσταίνουν περισσότερο από βακτηριακές λοιμώξεις.