Οι επιστήμονες έδειξαν πρόσφατα ότι τόσο η ποιότητα όσο και η ποσότητα του ύπνου μπορεί να επηρεάσει τον κίνδυνο εμφάνισης της νόσου Αλτσχάιμερ. Τώρα, νέα μελέτη αναφέρει ότι οι άνθρωποι που χρειάζονται σημαντικά περισσότερο χρόνο για να μπουν στην ονειρική φάση του ύπνου, γνωστή και ως ύπνος ραγδαίων κινήσεων των ματιών (REM-rapid eye movement) μπορεί να εμφανίζουν ένα πρώιμο σύμπτωμα της νόσου.
Όπως εξηγούν οι ερευνητές, ο ύπνος REM ακολουθεί τρεις φάσεις ύπνου non-REM, κάθε μία βαθύτερη από την προηγούμενη. Οι τέσσερις φάσεις χρειάζονται 90 λεπτά ή περισσότερο για να ολοκληρωθούν, ανάλογα με την ηλικία και ένα άτομο μπορεί να κάνει τέσσερις ή και πέντε κύκλους σε μια τυπική νύχτα. Οι ηλικιωμένοι χρειάζονται περισσότερο χρόνο για να φτάσουν στη φάση REM.
Πώς συνδέονται ύπνος REM και αναμνήσεις;
Κατά τη διάρκεια του ύπνου REM ο εγκέφαλος επεξεργάζεται τις αναμνήσεις, ιδίως εκείνες που είναι συναισθηματικά φορτισμένες και τις αποθηκεύει μακροπρόθεσμα. «Η καθυστέρηση του ύπνου REM διαταράσσει την ικανότητα του εγκεφάλου να εδραιώνει τις αναμνήσεις παρεμβαίνοντας στη διαδικασία που συμβάλλει στη μάθηση και τη μνήμη», αναφέρουν οι ερευνητές.
«Εάν είναι ανεπαρκής ή καθυστερήσει, μπορεί να αυξήσει την ορμόνη του στρες κορτιζόλη. Αυτή μπορεί με την σειρά της να βλάψει τον ιππόκαμπο του εγκεφάλου, μια κρίσιμη δομή για την εδραίωση της μνήμης» συμπληρώνουν.
Η νέα μελέτη έχει δημοσιευθεί στο Alzheimer’s and Dementia.
Τι έδειξε η έρευνα
Οι ερευνητές παρακολούθησαν 128 άτομα με μέση ηλικία τα 70 έτη από τη νευρολογική μονάδα του νοσοκομείου China-Japan Friendship Hospital στο Πεκίνο. Οι μισοί είχαν εμφανίσει νόσο Αλτσχάιμερ και περίπου το ένα τρίτο είχε ήπια γνωστική διαταραχή, που συχνά προηγείται της νόσου. Οι υπόλοιποι είχαν φυσιολογική νόηση.
Οι συμμετέχοντες στη μελέτη κοιμήθηκαν κατά τη διάρκεια της νύχτας στην κλινική, ώστε οι ερευνητές να μπορούν να μετρήσουν τη δραστηριότητα των εγκεφαλικών τους κυμάτων, την κίνηση των ματιών, τον καρδιακό ρυθμό και την αναπνοή τους.
Οι ερευνητές χώρισαν τους συμμετέχοντες σε δύο ομάδες, στον πρώιμο και καθυστερημένο ύπνο REM. Κατά μέσο όρο, η πρώιμη ομάδα έφτασε στο REM στάδιο σε λιγότερο από 98 λεπτά μετά τον ύπνο, ενώ η καθυστερημένη ομάδα το έφτασε σε περισσότερο από 193 λεπτά μετά τον ύπνο.
Τα άτομα με Αλτσχάιμερ φάνηκαν να έχουν περισσότερες πιθανότητες να έχουν καθυστερημένο ύπνο REM και έτειναν επίσης να έχουν υψηλότερα επίπεδα των δύο τοξικών πρωτεϊνών, του αμυλοειδούς και της tau, που συσσωρεύονται στον εγκέφαλο των ατόμων με Αλτσχάιμερ, αποτελώντας χαρακτηριστικές ενδείξεις της νόσου.
Τα άτομα με καθυστερημένο ύπνο REM φάνηκαν να έχουν 16% περισσότερο αμυλοειδές και 29% περισσότερη πρωτεΐνη tau από τα άτομα με πρώιμο ύπνο REM. Φάνηκαν επίσης να έχουν 39% λιγότερο από τον εγκεφαλικό νευροτροφικό παράγοντα (BDNF), ωφέλιμη πρωτεΐνη, η οποία μειώνεται στη νόσο του Αλτσχάιμερ, σύμφωνα με τους ερευνητές.
