Συνήθως η αυτονομία θεωρείται ένδειξη επιτυχίας. Ένας άνθρωπος που έχει την ικανότητα να αντιμετωπίζει μόνος τους τις προκλήσεις που συναντά στον δρόμο του προς την επιτυχία, νιώθει περήφανος. Πολλοί, μάλιστα, πιστεύουν ότι το να ζητάμε βοήθεια είναι ένδειξη αδυναμίας! Μήπως, όμως, συμβαίνει το αντίθετο;
Κανείς δεν μπορεί να αμφισβητήσει ότι η ανεξαρτησία είναι πολύτιμη και δείχνει θάρρος και δυνατό χαρακτήρα, ωστόσο το να εξαρτόμαστε υπερβολικά από τον εαυτό μας και να μην χρειαζόμαστε κανέναν άλλο, μπορεί να μην έχει θετικά αποτελέσματα.
Μία τέτοια συμπεριφορά δεν αποκλείεται να οδηγήσει σε άγχος και να μας προκαλέσει γενικότερα δυσάρεστα συναισθήματα, όπως επίσης και να μας απομακρύνει από τους ανθρώπους που βρίσκονται γύρω μας.
Οι κοινωνικές σχέσεις είναι όχι απλώς ωφέλιμες αλλά απαραίτητες για την γενικότερη υγεία μας, κάτι που αντιλαμβανόμαστε και από μόνοι μας, όμως έρχεται να το επιβεβαιώσει και σχετική έρευνα που δημοσιεύτηκε το 2015 στο επιστημονικό περιοδικό Perspectives on Psychological Science.
Σύμφωνα με την εν λόγω έρευνα, τόσο η πραγματική όσο και η αντιληπτή κοινωνική απομόνωση σχετίζονται με αυξημένο κίνδυνο πρόωρης θνησιμότητας, συγκρίσιμο με παράγοντες κινδύνου όπως το κάπνισμα και η παχυσαρκία.
Παρ’ όλα αυτά πολλοί άνθρωποι, και ιδιαίτερα άντρες, συνεχίζουν να αντιμετωπίζουν τη ζωή με την πεποίθηση ότι πρέπει να τα καταφέρουν όλα μόνοι τους, χωρίς να υποκύψουν στη αναζήτηση βοήθειας από κάποιον άλλο.
Στην πραγματικότητα, μπορούμε να είμαστε αυτόνομοι και παράλληλα συνδεδεμένοι με τους άλλους. Το να στηριζόμαστε στους ανθρώπους που έχουμε κοντά μας, όταν αυτό χρειάζεται, το να μην νομίζουμε ότι μπορούμε να τα κάνουμε όλα μόνοι μας, αποτελεί μια ικανότητα που είναι σημαντικό να μπορούμε να καλλιεργήσουμε!
Η ανάπτυξη αυτής της ικανότητας ενισχύει την ανθεκτικότητά μας, τη συναισθηματική μας σταθερότητα και την αίσθηση του εαυτού μας. Το να μπορούμε να αναγνωρίζουμε πότε η αυτονομία μας μάς εξυπηρετεί στη ζωή μας και πότε μας πηγαίνει πίσω και μας απομονώνει, είναι το πρώτο βήμα για να αποκτήσουμε τη δύναμη να μην πορευόμαστε μόνοι μας.
Η αυτονομία ως συμπεριφορά που έχουμε μάθει
Για πολλούς, η ακραία αυτονομία δεν είναι απλώς προτίμηση, αλλά ένας μηχανισμός αντιμετώπισης που έχουν μάθει από μικρή ηλικία.
Κάποιοι μπορεί να έχουν μεγαλώσει σε ένα περιβάλλον, όπου οι συναισθηματικές ανάγκες τους δεν καλύπτονταν σταθερά, γι’ αυτό και είχαν πιθανόν αναπτύξει υπερβολική ανεξαρτησία.
Αυτό τους κάνει αρνητικούς στο να δεχτούν οποιαδήποτε βοήθεια τους προσφέρεται, ακόμη και αν τη χρειάζονται.
Τέτοιου είδους συμπεριφορές μπορεί να είναι πιο συνήθεις για άτομα που υπήρξαν θύματα συναισθηματικής παραμέλησης, όπου οι γονείς, ενώ τους παρείχαν τα βασικά, όπως φαγητό, στέγη και εκπαίδευση, ήταν συναισθηματικά απομακρυσμένοι και αδιάφοροι.
Φοβόμαστε ότι θα επιβαρύνουμε τους άλλους
Πολλοί άνθρωποι με υπερβολική αυτονομία, ενδέχεται να διστάζουν να ζητήσουν βοήθεια, επειδή δεν θέλουν να επιβαρύνουν τους γύρω τους. Αυτή η πεποίθηση συνήθως συνδέεται με την τελειομανία και μια βαθιά ενσωματωμένη αίσθηση ευθύνης για τους άλλους.
Συνήθως όταν υποθέτουμε ότι οι δυσκολίες μας είναι αποκλειστικά δικές μας ή ότι είμαστε μόνο εμείς υπεύθυνοι για τη συναισθηματική ευημερία των άλλων, στερούμε από τον εαυτό μας την ευκαιρία να ζήσουμε μια σχέση αμοιβαιότητας, όπου και κάποιος άλλος θα ενδιαφερθεί εξίσου για εμάς.
Αυτή η φυσική ανταλλαγή είναι απαραίτητη, γιατί στην πραγματικότητα βοηθάει να ενισχυθούν οι δεσμοί μας με τους άλλους και να δημιουργηθούν βαθύτερες συνδέσεις.
Δύναμη δεν σημαίνει να τα κάνουμε όλα μόνοι μας
Ο πολιτισμός μας εξιδανικεύει τον αυτοδημιούργητο άνθρωπο, ενισχύοντας την ιδέα ότι δύναμη σημαίνει να τα καταφέρνεις μόνος σου.
Ωστόσο, έρευνα που δημοσιεύτηκε στο επιστημονικό περιοδικό Child Development το 2003, δείχνει ότι η συναισθηματική ανθεκτικότητα χτίζεται μέσω των συνδέσεων και όχι της απομόνωσης.
Συγκεκριμένα, με βάση την εν λόγω έρευνα, τα ισχυρά κοινωνικά δίκτυα βοηθούν τους ανθρώπους να αντιμετωπίζουν καλύτερα το άγχος τους και να ανακάμπτουν πιο γρήγορα από τις αναποδιές που τους συμβαίνουν στην καθημερινότητά τους.
Η αληθινή δύναμη βρίσκεται στην προσαρμοστικότητα και στην ικανότητα να αναγνωρίζουμε πότε η ανεξαρτησία μας είναι συμφέρουσα για εμάς και πότε απαιτείται η αλληλεξάρτηση.
Πρέπει να θυμόμαστε ότι οι πιο επιτυχημένοι άνθρωποι στη δουλειά, στις σχέσεις και στην προσωπική ανάπτυξη συνήθως δεν λειτουργούν μόνοι, αλλά περιβάλλονται από άλλους που τους προσφέρουν υποστήριξη και προοπτική.
Καλή η αυτονομία, αλλά καιρός να μάθετε να ζητάτε και βοήθεια
Αν περάσατε χρόνια λειτουργώντας με απόλυτη ανεξαρτησία, ίσως είναι καιρός να αλλάξετε συνήθειες.
Σίγουρα δεν θα είναι εύκολο αλλά θα σας κάνει καλό. Παρακάτω θα βρείτε μερικούς τρόπους για να αφήνετε τους άλλους να σας βοηθούν:
Ανακαλέστε ευχάριστα συναισθήματα
Αναγνωρίστε ότι μπορείτε να είστε ανεξάρτητοι και ταυτόχρονα να επιτρέπετε στους άλλους να σας στηρίζουν. Σκεφτείτε στιγμές στη ζωή σας, όπου η σύνδεση σάς προσέφερε ανακούφιση, γνώση ή αίσθηση του ανήκειν.
Μικρά και σταθερά βήματα
Αν σας φαίνεται τρομακτικό να ζητήσετε βοήθεια, ξεκινήστε με μικρές, καθημερινές καταστάσεις. Αφήστε έναν φίλο να σας βοηθήσει με μια εργασία, ζητήστε από έναν συνάδελφο την άποψή του ή επιτρέψτε σε κάποιον αγαπημένο σας να σας ακούσει, όταν δυσκολεύεστε με κάτι.
Πώς αντιδρά το σώμα
Αν η αποδοχή της υποστήριξης σάς προκαλεί δυσφορία, παρακολουθήστε πώς αντιδρά το σώμα σας. Σφίγγεστε ή νιώθετε αντίσταση και όλο αυτό σας φοβίζει σαν αίσθηση; Αυτές οι φυσικές αντιδράσεις συχνά είναι αυτόματες, πριν ο εγκέφαλος προλάβει να τις κατανοήσει, οπότε ίσως αν τις παρατηρήσετε καλύτερα, να μπορέσετε να τις ελέγξετε.
Δείτε τη βοήθεια ως ευκαιρία σύνδεσης
Αντί να βλέπετε τη βοήθεια ως αποτυχία, σκεφτείτε την ως δώρο για τον εαυτό σας και τους άλλους. Η βοήθεια προς τους άλλους ενισχύει την αίσθηση του σκοπού και της ευημερίας. Επιτρέποντας στους ανθρώπους να σας στηρίξουν, δίνετε και σε αυτούς την ευκαιρία να νιώσουν ότι κάποιος τους εκτιμά και ότι είναι συνδεδεμένοι.
Η ικανότητα να αντιμετωπίζετε τις προκλήσεις μόνοι σας είναι εξίσου σημαντική με την ικανότητα να ζητάτε βοήθεια, οπότε καιρός να σταματήσετε να ντρέπεστε. Βάλτε στην άκρη τον όποιο φόβο ή εγωισμό και την όποια περηφάνεια και στηριχτείτε στους άλλους.
Αληθινά αυτόνομος είναι αυτός που έχει οικοδομήσει ουσιαστικές σχέσεις με τον εαυτό τους και τους γύρω του!
