Η ενσυναίσθηση είναι πολύ σημαντική αρετή. Ιδίως στην εποχή μας! Οι άνθρωποι χρειάζονται ο ένας τον άλλο. Η κατανόηση, η υποστήριξη και η αλληλεγγύη είναι επιτακτικές ανάγκες. Το να μπαίνουμε στη θέση του άλλου είναι το μυστικό για να μπορέσουμε να τον βοηθήσουμε αληθινά!
Όμως στον σύγχρονο πολιτισμό, δεν είναι λίγες οι φορές που η ενσυναίσθηση θεωρείται αδυναμία. Κάποιοι πιστεύουν ότι το να μπορούμε να καταλάβουμε τον συνάνθρωπό μας και να νιώσουμε τον πόνο του σαν να ήταν δικός μας, μπορεί να μας φέρει σε μειονεκτική θέση.
Ορισμένες φορές φοβόμαστε να είμαστε ενσυναισθητικοί. Από την οικογένειά μας, μέχρι την κοινωνία, συχνά πολλοί προσπαθούν να μας πείσουν πως το να αναπτύξουμε ενός είδους αδιαφορία απέναντι στα πράγματα θα μας προφυλάξει από το να πληγωθούμε. Πως το να μην συναισθανόμαστε και να μην μπαίνουμε σε βάθος στα προβλήματα του διπλανού μας, θα αποτελέσει προστατευτικό τείχος για εμάς και θα μας βοηθήσει να επιβιώσουμε.
Αυτή η ενθάρρυνση προς την αδιαφορία και τη σκληρότητα δεν έχει οφέλη, παρά μόνο επιπτώσεις και πρώτα απ’ όλα στη ψυχική μας υγεία!
Γιατί την υποτιμούν
Σύμφωνα με μελέτη που δημοσιοποιήθηκε στο Journal of Contemporary Studies το 2020, η υποστήριξη σε αυταρχικούς ηγέτες, που προωθούν τη σκληρότητα, φαίνεται να είναι αυξημένη. Ο προσέγγιση, που δυστυχώς φαίνεται να κερδίζει έδαφος τα τελευταία χρόνια, έχει να κάνει με μία νοοτροπία που θέλει τον πιο «ικανό» να επιβιώνει. Τώρα, το τι ορίζεται ως «ικανότητα» είναι σχετικό.
Στην πραγματικότητα, υπονοείται ότι επιβιώνουν οι πιο εγωιστές, αδίστακτοι και ανάλγητοι άνθρωποι, αυτοί που ενδιαφέρονται λιγότερο για τους άλλους. Αυτά τα ανησυχητικά αποτελέσματα δείχνουν πως η ενσυναίσθηση συνδέεται με την αδυναμία.
Την παραπάνω μελέτη αντικρούει παλαιότερη έρευνα, δημοσιευμένη το 2017 στο επιστημονικό περιοδικό Human Nature, η οποία εξετάζει τις εξελικτικές προσεγγίσεις, σύμφωνα με τις οποίες, η συνεργασία είναι επωφελής για την επιβίωση.
Βέβαια, η καθημερινότητα στο σύγχρονο κόσμο και τα παραδείγματα που έχουμε, συχνά μάς αποπροσανατολίζουν και μας κάνουν να αμφιβάλλουμε, αφού μας ωθούν να πιστεύουμε ότι για να επιτύχουμε ή για να αποκτήσουμε εξουσία πρέπει να εκμεταλλευόμαστε τους άλλους, πριν να μας εκμεταλλευτούν εκείνοι.
Η ανάγκη για ενσυναίσθηση
Ιστορικοί ηγέτες όπως ο Μάρτιν Λούθερ Κινγκ, η Μητέρα Τερέζα, ο Μαχάτμα Γκάντι, ο Δαλάι Λάμα, περνούσαν συνεχώς μηνύματα αλληλεγγύης, αγάπης, συμπόνιας και δικαιοσύνης.
Με απογοήτευση, όμως, βλέπουμε πως συχνά στη σύγχρονη εποχή, το μίσος και η αλαζονεία κυριαρχούν. Άνθρωποι που βρίσκονται σε υψηλές θέσεις και ευημερούν, έχουν πολλές φορές αρνητικά χαρακτηριστικά.
Όταν οι άνθρωποι αποθαρρύνονται από το να είναι ενσυναισθητικοί και να εξετάζουν πώς οι πράξεις τους επηρεάζουν τους άλλους, είναι ευκολότερο να πειστούν ότι πρέπει να ευθυγραμμιστούν με μια πιο αυταρχική προσέγγιση των πραγμάτων.
Στο βιβλίο Empathy reconsidered: New directions in psychotherapy που κυκλοφόρησε το 1997, ο ρόλος της ενσυναίσθησης αναφέρθηκε ως η ανάπτυξη μιας κατανόησης που βρίσκεται κοντά στην εμπειρία του άλλου.
Με αυτόν τον τρόπο, η ενσυναίσθηση μπορεί να θεωρηθεί ως ένας τρόπος γνώσης.
Χρησιμοποιώντας την, μπορούμε να κατανοήσουμε καλύτερα τα προβλήματα και τους άλλους!
