«Μην υποτιμάς τον εαυτό σου!», έλεγαν οι γονείς μας όταν είμαστε μικροί και δεν είχαν άδικο. Το να είμαστε μετριόφρονες και ταπεινοί δείχνει συνήθως καλό χαρακτήρα, ωστόσο καμιά φορά δεν είναι απαραίτητο να έχουμε τέτοια στάση απέναντι στα πράγματα, μιας και έτσι συχνά μπορεί να υποτιμάμε τον εαυτό μας!
Σε πολλές περιπτώσεις, χρειάζεται να υπερασπιστούμε το δίκιο μας, να μην κάνουμε εύκολα πίσω, να τονίσουμε τα θετικά μας χαρακτηριστικά και γενικότερα την αξία μας. Αν έχουμε μάθει να υποχωρούμε πάντα και να υποβιβάζουμε τις ικανότητές μας, θα δίνουμε λάθος μηνύματα στους άλλους και δεν θα είμαστε ποτέ πραγματικά χαρούμενοι.
Πολλοί από εμάς δε, αναλαμβάνουν την ευθύνη για πράγματα και καταστάσεις για τα οποία ευθύνονται άλλοι, με αποτέλεσμα να σηκώνουν βάρη που δεν τους αναλογούν και αυτό μόνο και μόνο για να μην βγουν μπροστά και εκφράσουν αυτό που πιστεύουν.
Μιλώντας αρνητικά για τον εαυτό μας, κατηγορώντας τον για όλα, ίσως διαπιστώσουμε ότι σιγά – σιγά περνάμε και στους γύρω μας αυτή την πεποίθηση. Ότι εμείς φταίμε για όλα. Ότι είμαστε τόσο κακοί, όσο λέμε ότι είμαστε.
Οι άλλοι συνήθως επαναλαμβάνουν, ακόμη και όχι τόσο συνειδητά, αυτά που λέμε εμείς για εμάς, τους κάνουμε με άλλα λόγια να τα πιστεύουν. Όταν δεν σεβόμαστε τις ιδέες και τις ικανότητές μας, προετοιμάζουμε ουσιαστικά και τους άλλους να κάνουν το ίδιο, είναι να σαν να τους εκπαιδεύουμε σε αυτό.
Γιατί υποτιμάς τον εαυτό σου και τι συνέπειες έχει
Σύμφωνα με μια μελέτη που δημοσιεύτηκε στο επιστημονικό περιοδικό Personality and Individual Differences και η οποία εξέτασε το ζήτημα της ανάληψης ευθύνης, οι άνθρωποι που κατηγορούσαν περισσότερο τον εαυτό τους ήταν πιο επιρρεπείς σε κοινωνικό άγχος, ντροπή, κατάθλιψη, άγχος και θυμό σε σχέση με εκείνους που δεν το έκαναν.
Η εν λόγω μελέτη έδειξε, επίσης, ότι η οπτική των συμμετεχόντων για την κοινωνική τους θέση σε σχέση με τους άλλους επηρέαζε τον τρόπο που σχετίζονταν με την ευθύνη.
Συγκεκριμένα, τα άτομα που θεωρούσαν ότι βρίσκονταν σε χαμηλότερη κοινωνική θέση, αποδέχονταν περισσότερη ευθύνη. Ο φόβος της εξουσίας και η επιθυμία για συμμόρφωση είναι πιθανόν να οδηγήσουν στην αυτοκαταστροφή.
Είναι σημαντικό να σεβόμαστε τις απόψεις του άλλου. Να μην αντιδρούμε χωρίς λόγο, να ακούμε πρώτα και να κρίνουμε μετά. Με το να μοιραζόμαστε τις αυθεντικές μας εμπειρίες και προοπτικές με του γύρω μας, δείχνουμε εμπιστοσύνη, κάτι που είναι απαραίτητο για να δημιουργήσουμε κοινωνικούς δεσμούς.
Όμως υπάρχουν και στιγμές, που πρέπει να ακουστεί και η δική μας φωνή! Το να επισημάνουμε το λάθος του άλλου ή να διαφωνήσουμε μαζί του δεν σημαίνει ότι δεν τον σεβόμαστε. Συχνά αναγκαζόμαστε να γινόμαστε δυσάρεστοι, αλλά αυτό είναι το κόστος του να μην εγκαταλείπουμε τις ιδέες μας.
Άλλωστε, εξίσου σημαντικό με το να σεβόμαστε τους συνομιλητές μας είναι να σεβόμαστε και τις δικές μας απόψεις και να μην τις αποκηρύττουμε υπέρ των απόψεων του περίγυρού μας.
Σύμφωνα με έρευνα δημοσιευμένη το 2021 στο επιστημονικό περιοδικό Thinking Skills and Creativity, διαπιστώθηκε ότι τα άτομα με χαμηλότερα επίπεδα ευχάριστης διάθεσης απέναντι στους άλλους, σημείωσαν υψηλότερες επιδόσεις στο τεστ δημιουργικότητας στο οποίο τους ζητήθηκε να συμμετέχουν.
Αυτό βέβαια έρχεται να καταρρίψει έρευνα του 2022 στο ακαδημαϊκό περιοδικό Personality and Social Psychology Review, που επιβεβαιώνει ότι η ευχάριστη διάθεση έχει κατά βάση θετικά γνωρίσματα ως προσωπικό χαρακτηριστικό.
Καλό είναι να προσπαθήσουμε να βρούμε μία ισορροπία. Να είμαστε ανοιχτοί στις ιδέες των άλλων, δείχνοντας το ενδιαφέρον μας για αυτές, αλλά να μην καταπιέζουμε και τα δικά μας θέλω και συναισθήματα. Να εκφράζουμε αυτό που αισθανόμαστε χωρίς φόβο, αλλά να ζητάμε και συγγνώμη για τα λάθη μας.
