Στην εποχή μας η λέξη «ενσυναίσθηση» χρησιμοποιείται πολύ συχνά, όχι μόνο από τους ψυχολόγους αλλά και μεταξύ μας, στις παρέες μας, στις σχέσεις μας ή στο εργασιακό μας περιβάλλον. Το να έχουμε ενσυναίσθηση είναι πολύ σημαντικό, γιατί αυτό σημαίνει ότι μπορούμε να μπούμε στη θέση του άλλου!
Όμως τι γίνεται με τα συναισθήματα των ανθρώπων που έχουν ενσυναίσθηση; Γιατί μπορεί να αισθάνονται αρνητικά, ενώ αυτό που επιλέγουν να έχουν ως στάση ζωής είναι ξεκάθαρα θετικό;
Οι ενσυναισθητικοί άνθρωποι είναι συνήθως ζεστοί, φιλικοί και υποστηρικτικοί, έχουν την ικανότητα να κατανοούν τα προβλήματα και τα συναισθήματα των γύρω τους, ενώ προσπαθούν να τους βοηθήσουν να νιώσουν καλύτερα.
Αυτό σημαίνει ότι έχουν πιθανόν μεγαλύτερα ευαισθησία και συμπόνοια για τους άλλους ανθρώπους. Η συμπόνοια, ωστόσο, δεν ταυτίζεται με την ενσυναίσθηση, καθώς ένας συμπονετικός άνθρωπος θα αισθανθεί λυπημένος, όταν κάποιος έχει ένα ατύχημα με το αυτοκίνητό του. Ο άνθρωπος με ενσυναίσθηση, όμως, θα γίνει ένα με την εμπειρία του συνανθρώπου του, θα νιώσει βαθύτερα τον πόνο του και θα δει τα πράγματα από τη σκοπιά του άλλου.
Τέτοιοι άνθρωποι έχουν συνήθως θετικά χαρακτηριστικά, αφού εστιάζουν στη σύνδεση με τους άλλους και είναι εκεί για να τους κατανοήσουν σε βάθος.
Πολλές φορές, στην προσπάθειά μας να είμαστε αυτός ο καλός φίλος ή συγγενής, που είναι πάντα εκεί για τους δικούς του ανθρώπους οτιδήποτε και αν περνά ο ίδιος ή με όποιο κόστος, μπορεί να έχουμε συνέπειες στη δική μας ψυχολογία και ζωή. Μερικές από αυτές είναι:
Αίσθηση βάρους και συναισθηματικής εξάντλησης
Οι ενσυναισθητικοί συνήθως βιώνουν συναισθηματική εξάντληση και αυτό γιατί απορροφούν τα συναισθήματα και τις ενέργειες των άλλων σε υψηλότερους ρυθμούς.
Αυτή η υπερφόρτωση συναισθημάτων τους μπορεί να οδηγήσει κάποιες φορές σε κούραση και μία αίσθηση βάρους, καθώς και να τους προκαλεί συχνά και έντονα δυσάρεστα συναισθήματα.
Ενσυναίσθηση και όρια
Είναι σίγουρα μεγάλη πρόκληση για έναν άνθρωπο που έχει ενσυναίσθηση να μείνει αποστασιοποιημένος από οτιδήποτε συμβαίνει στους γύρω του, γεγονός που του γεννά ένα αίσθημα διαρκούς ευθύνης απέναντί τους.
Το να νιώθουμε πως πρέπει να είμαστε πάντα εκεί, όταν κάποιος μάς χρειάζεται, ενδεχομένως να μας εμποδίσει από τα θέσουμε όρια.
Το να λέμε «όχι» πού και πού δεν σημαίνει ότι είμαστε κακοί άνθρωποι. Είναι λάθος να κάνουμε πράγματα μόνο και μόνο επειδή πιστεύουμε ότι αν δεν τα κάνουμε, ο άλλος θα πιστέψει ότι δεν νοιαζόμαστε.
Αν δεν μπορούμε να βοηθήσουμε πάντα, δεν χρειάζεται να νιώθουμε ενοχές, ούτε βέβαια να ανεχόμαστε άδικες συμπεριφορές.
Ενσυναίσθηση και αίσθηση εκμετάλλευσης
Όταν κάνουμε τα πάντα για τους άλλους, όταν δείχνουμε ενσυναίσθηση σε κάθε τους πρόβλημα, όταν δεν λείπουμε ποτέ από κοντά τους, ακόμη και αν η ανησυχία ή το ζήτημά τους δεν είναι και τόσο σοβαρό, δεν είναι παράξενο να φτάσουμε σε σημείο να νιώθουμε ότι οι άλλοι μας εκμεταλλεύονται.
Υπάρχουν σίγουρα πολλοί που θα το κάνουν και γι’ αυτό πρέπει να προσέχουμε. Άλλωστε, οι ψυχολόγοι λένε πως οι ενσυναισθητικοί άνθρωποι προσελκύουν στη ζωή τους άτομα είτε με εξαρτητική συμπεριφορά ή με αυξημένες ανάγκες και απαιτήσεις.
Χρόνια κόπωση και άγχος
Αν για πολύ καιρό σηκώνουμε το βαρύ φορτίο του πόνου των άλλων, μπορεί να εμφανίσουμε άγχος εκνευρισμό και χρόνια κόπωση. Μπορεί, μάλιστα, να φτάσουμε στο σημείο να εκδηλώσουμε σωματικά συμπτώματα.
Ενδέχεται, μάλιστα, να αντιμετωπίσουμε δυσκολία στον ύπνο, ένταση, ακόμη και πρόβλημα συγκέντρωσης.
Συναισθήματα κατάθλιψης
Στους ανθρώπους με πολλή ενσυναίσθηση είναι συχνά τα συναισθήματα κατάθλιψης, επειδή όχι μόνο διαχειρίζονται τα προσωπικά τους άγχη και προβλήματα, αλλά επίσης προσπαθούν να κουβαλήσουν και τα συναισθήματα και τις δυσκολίες των αγαπημένων τους.
Ενώ οι άνθρωποι σε ορισμένα επαγγέλματα, όπως αυτοί στον τομέα της ψυχικής υγείας, είναι εκπαιδευμένοι να διαχειρίζονται τον πόνο των άλλων με υγιή τρόπο, το ίδιο δεν ισχύει για τον μέσο ενσυναισθητικό άνθρωπο.
Για όλους όσοι δεν είμαστε ψυχολόγοι, δηλαδή, υπάρχει κίνδυνος να εκδηλώσουμε τον φόρτο από τα δυσάρεστα συναισθήματα των άλλων ως λύπη ή αίσθημα καταπίεσης και βάρους.
Καλό είναι, λοιπόν, να είμαστε εκεί για τους ανθρώπους μας, καλό είναι να έχουμε ενσυναίσθηση, αλλά να προσέχουμε ποια είναι τα όριά μας, ώστε να μην κάνουμε κακό στον εαυτό μας.
