Δεν είναι απίθανο να έχουμε παρατηρήσει κάποιον που ροχαλίζει στον ύπνο του και ξαφνικά διακόπτεται η αναπνοή του, με αποτέλεσμα να «ξυπνά» –επειδή δίνει σχετική εντολή ο εγκέφαλός του– ώστε να μπορέσει να αναπνεύσει ξανά. Αυτό το «ξύπνημα» δεν γίνεται πάντα αντιληπτό από το άτομο που κοιμάται και, ανάλογα με τη σοβαρότητα της υπνικής άπνοιας, οι παύσεις της αναπνοής και οι αφυπνίσεις μπορεί να συμβαίνουν ακόμα και εκατοντάδες φορές κάθε νύχτα οδηγώντας σε έναν κακό ποιοτικά και ποσοτικά ύπνο.
Εκτός αυτού, όμως, υπάρχει και κάποιος κίνδυνος καθώς αυτές οι παύσεις της αναπνοής συνεπάγονται μείωση του οξυγόνου και, επομένως, αυξημένη πιθανότητα για καρδιαγγειακές και μεταβολικές διαταραχές όπως υπέρταση, στεφανιαία νόσο, αγγειακά και εγκεφαλικά επεισόδια και σακχαρώδη διαβήτη.
Τα σημάδια που θα μας βάλουν σε υποψίες
Θα καταλάβουμε ότι κάτι συμβαίνει επειδή θα νιώθουμε κουρασμένοι, θα έχουμε νυκτουρία, πιθανώς πονοκέφαλο όταν ξυπνάμε, που θα υποχωρεί όσο περνά η ώρα, μείωση συγκέντρωσης και πρόσφατης μνήμης, υπνηλία στη διάρκεια της ημέρας –που μπορεί να προκαλέσει και ατυχήματα–, αϋπνία με δυσκολία έναρξης αλλά και διατήρησης του ύπνου, ακόμα και σεξουαλική δυσλειτουργία.
Επιπλέον, αν κάποιος κοιμάται μαζί μας, σίγουρα θα το αντιληφθεί αφού θα ενοχληθεί και ίσως θα θορυβηθεί από το έντονο ροχαλητό (ένα από τα βασικότερα συμπτώματα της άπνοιας), την παύση της αναπνοής και τον ανήσυχο ύπνο προτρέποντάς μας να πάμε στο γιατρό.
Οι προδιαθεσικοί παράγοντες
Η αποφρακτική υπνική άπνοια:
- Παρουσιάζει κάποια κληρονομικότητα, κι έτσι μπορεί να συναντήσουμε δύο μέλη μιας οικογένειας με το ίδιο πρόβλημα.
- Συχνά εμφανίζεται μετά τα 40 με 45 έτη στους άντρες και μετά την εμμηνόπαυση στις γυναίκες, αν και δεν αποκλείεται να ταλαιπωρούνται από αυτήν νεότεροι ενήλικοι ή ακόμα και παιδιά.
- Απασχολεί παχύσαρκους ανθρώπους, που είναι πιο επιρρεπείς στη στένωση του φάρυγγα κατά τη διάρκεια του ύπνου.
- Πολλές φορές αφορά όσους έχουν μεγάλη περιφέρεια λαιμού (40 εκατοστά ή και περισσότερο).
- Επιδεινώνεται από τα υπνωτικά χάπια, το κάπνισμα, το αλκοόλ, το πολύ φαγητό πριν από τον ύπνο, την ύπτια θέση σώματος και τις ευμεγέθεις αμυγδαλές και αδενοειδείς εκβλαστήσεις (ειδικά στα παιδιά και στους νεαρούς ενηλίκους).
- Επιβαρύνεται από την υπολειτουργία του θυρεοειδή, τη χρόνια αποφρακτική πνευμονοπάθεια (ΧΑΠ) και το σύνδρομο πολυκυστικών ωοθηκών.
- Γίνεται πιο πιθανή στην προχωρημένη εγκυμοσύνη και όταν υπάρχει ρινική απόφραξη ή μικρή και οπίσθια τοποθετημένη γνάθος.
Τι θα μας βοηθήσει
- Να αποφεύγουμε τα υπναγωγά χάπια –εκτός αν μας τα συστήσει ο γιατρός–, την υπερβολική κατανάλωση αλκοόλ, ειδικά προτού κοιμηθούμε, καθώς και το κάπνισμα.
- Να χάσουμε βάρος.
- Να ασκούμαστε τακτικά.
- Να ξαπλώνουμε στο πλάι.
- Να διατηρούμε καλές συνήθειες στον ύπνο.
Πώς γίνεται η διάγνωση της υπνικής άπνοιας
Αν υποψιαζόμαστε ότι υποφέρουμε από υπνική άπνοια, θα πρέπει να επισκεφθούμε ένα εργαστήριο μελέτης διαταραχών του ύπνου –βρίσκονται σε όλα τα μεγάλα δημόσια και ιδιωτικά νοσοκομεία της χώρας–, όπου θα μας αξιολογήσει ο ειδικός γιατρός και θα υποβληθούμε σε μελέτη ύπνου.
Σε περίπτωση που διαγνωστούμε με υπνική άπνοια, κατά πάσα πιθανότητα θα μας δοθεί ένα ειδικό μηχάνημα, το οποίο θα πρέπει να εφαρμόζουμε κάθε βράδυ στον ύπνο μας.
Πρόκειται για μια συσκευή που, μέσω μιας μάσκας από μαλακό υλικό σιλικόνης που τοποθετείται στο πρόσωπο, διοχετεύει αέρα υπό πίεση με τον οποίο σταθεροποιείται ο αεραγωγός και ο ασθενής αναπνέει χωρίς να εμφανίζει άπνοιες όταν κοιμάται.
