Ο θυμός είναι ένα σύνηθες συναίσθημα του ανθρώπου. Ορισμένες φορές τον αισθανόμαστε, επειδή κάποιος φέρεται με τέτοιο τρόπο, ώστε να μας τον προκαλεί ή απλώς επειδή είμαστε ευερέθιστοι, λόγω δικών μας προβλημάτων και σκέψεων. Όπως και να έχει, είναι ένα δυσάρεστο συναίσθημα, που διαταράσσει την ηρεμία μας και συχνά δυστυχώς δεν μπορούμε να συγκρατήσουμε, ξεσπώντας στους δικούς μας ανθρώπους.
Ως ένα σημείο, είναι λογικό να εκνευριζόμαστε πού και πού. Συμβαίνουν γύρω μας εξοργιστικά πράγματα, που μας φέρνουν στα όριά μας. Αδικίες, απειλές για την ευημερία μας, συναισθήματα απογοήτευσης που προκαλούν με τη σειρά τους θυμό.
Υπάρχει, όμως, τρόπος να αξιοποιήσουμε το συναίσθημα του θυμού προς όφελός μας. Μπορούμε να τον μετατρέψουμε από συναίσθημα που δημιουργεί ένταση και διχασμούς, σε ευκαιρία να κατανοήσουμε βαθύτερα το εκάστοτε πρόβλημα και τη συναισθηματική κατάσταση που μας προκαλεί αυτό.
Μπορεί ο θυμός αντί να μας οδηγήσει σε σύγκρουση με τους άλλους και να βλάψει τις σχέσεις μας, να αποτελέσει εργαλείο αυτογνωσίας, ενισχύοντας τη σύνδεση με τον εαυτό μας και κατ’ επέκταση και με αυτούς με τους οποίους συναναστρεφόμαστε.
Η εν λόγω διαδικασία μπορεί να φέρει θετικές αλλαγές στην επικοινωνία μας και τους δεσμούς μας με τα αγαπημένα μας πρόσωπα και γενικότερα στη ζωή μας.
Ο θυμός δεν πρέπει να μας ελέγχει
Υπάρχει ένα ψυχολογικός όρος που λέγεται «συμπονετική επαναδιατύπωση». Απότελεί τη διαδικασία κατά την οποία επαναδιατυπώνουμε μια αρνητική ή δύσκολη κατάσταση με έναν τρόπο που ενσωματώνει ενσυναίσθηση και κατανόηση. Αντί να βλέπουμε, δηλαδή, την κατάσταση με θυμό, απογοήτευση ή αδικία, προσπαθούμε να κατανοήσουμε τα συναισθήματα και τις ανάγκες των άλλων, αλλά και τα αντίστοιχα δικά μας, δίνοντας έμφαση στη σύνδεση και στη θετική αλλαγή.
Για παράδειγμα, αν κάποιος εκφράσει θυμό ή δυσαρέσκεια, η συμπονετική επαναδιατύπωση θα μπορούσε να είναι αρχικά η προσπάθεια κατανόησης του γιατί αισθάνεται έτσι. Θα ακολουθούσε η έκφραση της αντίδρασης με υποστήριξη και θετικότητα, προκειμένου να μειωθεί η ένταση και να δημιουργηθεί ένας εποικοδομητικός διάλογος.
Από πού προέρχεται
Ο θυμός, στον πυρήνα του, είναι μια αντίδραση σε μια προσωπική αξιολόγηση, μια νοητική εκτίμηση μιας κατάστασης που απειλεί κάτι που εκτιμούμε.
Αυτή η αξιολόγηση από μέρους μας είναι υποκειμενική και καθορίζει την ένταση και την ποιότητα της συναισθηματικής μας αντίδρασης στην απειλή.
Με άλλα λόγια, όταν αντιδρούμε με θυμό, δεν αποκλείεται βέβαια να έχουμε δίκιο, όμως συχνά βλέπουμε τα γεγονότα μέσα από έναν περιορισμένο φακό, ενισχύοντας τα αρνητικά συναισθήματα.
Αν καταλάβουμε ποια είναι η πηγή του θυμού μας και το αν τελικά αξίζει πραγματικά τον κόπο να θυμώσουμε, μπορούμε να προβούμε σε μία επαναξιολόγηση της όλης κατάστασης που θα μας βοηθήσει να μειώσουμε τα επίπεδα άγχους μας και να επανέλθουμε πιο εύκολα σε κατάσταση ηρεμίας.
Συμπόνοια και θυμός
Η συμπόνια έχει τη δύναμη να εξουδετερώνει τον θυμό, μαλακώνοντας την οπτική μας για τα πράγματα. Μας επιτρέπει να αναγνωρίσουμε τον πόνο, τόσο τον δικό μας όσο και των άλλων- χωρίς την ανάγκη να τον κριτικάρουμε.
Επιλέγοντας να δούμε τον θυμό ως ένα σημάδι για την κάλυψη βαθύτερων αναγκών μας, αντί για κάτι καταστροφικό, μπορούμε να αλλάξουμε τις αντιδράσεις μας, να τις κάνουμε από επιθετικές δημιουργικές και εποικοδομητικές.
Το να πολεμάμε τον θυμό ή να τον εκτονώνουμε με ανάρμοστο τρόπο, δεν βοηθά. Ας τον εξετάσουμε ως κάτι που μας προειδοποιεί για το τι είναι αυτό που μας λείπει και ας τον αντιμετωπίσουμε ως εργαλείο για να γίνουμε πιο κατανοητικοί και ειρηνικοί στην καθημερινότητά μας.
