Η νόσος του Πάρκινσον είναι μια χρόνια, προοδευτική νευροεκφυλιστική διαταραχή που επηρεάζει κυρίως την κίνηση.
Η νόσος οφείλεται κατά κύριο λόγο στην καταστροφή των νευρικών κυττάρων μιας περιοχής του εγκεφάλου που ονομάζεται substantia nigra, η οποία είναι σημαντική για τον συντονισμό και τον έλεγχο των κινήσεων. Χαρακτηρίζεται από την εκφύλιση των ντοπαμινεργικών νευρώνων στον εγκέφαλο, οδηγώντας σε έλλειψη ντοπαμίνης.
Η ντοπαμίνη βοηθά την δημιουργία και τον έλεγχο της κίνησης του σώματός μας. Λόγω αυτής της έλλειψης της ντοπαμίνης, τα μηνύματα του εγκεφάλου δεν μεταδίδονται ομαλά στους μυς, με αποτέλεσμα προβλήματα ελέγχου της κίνησης. Η έλλειψη της ντοπαμίνης είναι η αιτία συμπτωμάτων όπως τρόμος (τρεμούλα), δυσκαμψία, βραδυκινησία, ακαμψία, ελλιπής ισορροπία και αστάθεια και κακός συντονισμός των μελών του σώματος. Μια παρόμοια εκφυλιστική διαδικασία απαντάται στη φύση με τη γήρανση, αλλά στη νόσο του Πάρκινσον αυτή η διαδικασία επιταχύνεται.
Τα συμπτώματα
Τα χαρακτηριστικά συμπτώματα της νόσου είναι η μυϊκή δυσκαμψία και η βραδύτητα των κινήσεων.
Ωστόσο, το Πάρκινσον συνδέεται επίσης και με συμπτώματα που δεν έχουν άμεση σχέση με την κίνηση, τα οποία περιλαμβάνουν απώλεια της γεύσης και της αίσθησης της όσφρησης, διαταραχές ύπνου, γαστρεντερικά προβλήματα, δυσκοιλιότητα, δυσκολία κατάποσης.
Στο ιστορικό της νόσου επίσης περιλαμβάνονται διαταραχές όπως άγχος, πόνος, κόπωση, κατάθλιψη, σεξουαλική δυσλειτουργία, παραισθήσεις και ψύχωση, γνωστική δυσλειτουργία και άνοια. Αυτά τα συμπτώματα συχνά έχουν ως αποτέλεσμα την ανάγκη για επιπλέον φροντίδα και για νοσηλεία.
Ενώ τα κινητικά συμπτώματα έχουν εδώ και καιρό θεωρηθεί ως τα θεμελιώδη συμπτώματα της νόσου, τα μη κινητικά συμπτώματα αναγνωρίζονται όλο και περισσότερο ως καίρια για την ευημερία των ασθενών και, παρόλο που δεν είναι ακόμα τόσο εκτεταμένα αναγνωρισμένα, έχουν σημαντικό αντίκτυπο στην ποιότητα της ζωής των ανθρώπων και αποτελούν σημαντική αιτία νοσηλείας.
Η βαρύτητα της νόσου του Πάρκινσον διαφέρει από άτομο σε άτομο (καθώς κάθε περίπτωση είναι μοναδική) και υπολογίζεται συνήθως με ειδικές κλίμακες που την διαχωρίζουν σε στάδιο από το 0 μέχρι το 5, όπου το στάδιο 0 περιλαμβάνει αυτούς που δεν έχουν συμπτώματα και το στάδιο 5 είναι η πιο σοβαρή μορφή. Αξίζει να πούμε ότι τα συμπτώματα μπορούν να ποικίλλουν από την μία ημέρα στην άλλη κι ότι σχεδόν πάντα περιλαμβάνουν επιπτώσεις τόσο σωματικές, όσο και γνωστικές και ψυχολογικές.
Εκδηλώνεται συνήθως μετά την ηλικία των 50 ετών, αν και ένα ποσοστό 5-10% των ασθενών είναι κάτω των 40 ετών. Είναι η δεύτερη πιο συχνά εμφανιζόμενη νευροεκφυλιστική νόσος (μετά από τη νόσο του Αλτσχάιμερ) και ο επιπολασμός της θα συνεχίσει να αυξάνεται καθώς αυξάνεται και το ποσοστό των ηλικιωμένων στον συνολικό πληθυσμό.
H νόσος του Πάρκινσον είναι μία από τις πολλές νευροεκφυλιστικές διαταραχές, οι οποίες, σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας, αναμένεται να ξεπεράσουν τον καρκίνο σε συχνότητα εμφάνισης μέχρι το 2040 (ΠΟΥ 2004).
Σύμφωνα με τις τελευταίες εκτιμήσεις, μέχρι το 2050, 25,2 εκατομμύρια άνθρωποι παγκοσμίως θα ζουν με τη νόσο του Πάρκινσον, αριθμός αυξημένος κατά 112% σε σχέση με το 2021.
Διπλάσια αύξηση των ασθενών με Πάρκινσον
Οι ερευνητές, με επικεφαλής το Capital Medical University στην Κίνα, χρησιμοποίησαν δεδομένα από την Παγκόσμια Μελέτη Επιβάρυνσης της Ασθένειας 2021 για να εκτιμήσουν την εμφάνιση του Πάρκινσον σε 195 χώρες και περιοχές από το 2022 ως το 2050 και τους παράγοντες που οδηγούν σε αλλαγές των κρουσμάτων της νόσου.
Σύμφωνα με τη μελέτη τους που δημοσιεύθηκε στο επιστημονικό περιοδικό The BMJ, η εμφάνιση της νόσου του Πάρκινσον σε όλες τις ηλικίες θα φτάσει τα 267 περιστατικά ανά 100.000 το 2050 (243 για τις γυναίκες και 295 για τους άνδρες), αύξηση 76% σε σχέση με το 2021.
Οι ερευνητές προβλέπουν ότι η γήρανση του πληθυσμού θα είναι ο κύριος παράγοντας (89%) πίσω από αυτή την αύξηση, ακολουθούμενος από την αύξηση του πληθυσμού (20%).
Τα άτομα άνω των 80 ετών αναμένεται να έχουν την υψηλότερη εμφάνιση Πάρκινσον (2.087 κρούσματα ανά 100.000) το 2050, ενώ το χάσμα μεταξύ ανδρών και γυναικών αναμένεται να διευρυνθεί παγκοσμίως από 1,46 το 2021 σε 1,64 το 2050.
«Υπάρχει επείγουσα ανάγκη να επικεντρωθούν οι μελλοντικές έρευνες στην ανάπτυξη νέων φαρμάκων, τεχνικών γονιδιακής μηχανικής και θεραπειών αντικατάστασης κυττάρων που στοχεύουν στην τροποποίηση της πορείας της ασθένειας και στη βελτίωση της ποιότητας ζωής των ασθενών», υπογραμμίζει η ερευνητική ομάδα.
Σε συνοδευτικό άρθρο, οι συγγραφείς χαιρετίζουν τη μελέτη, ωστόσο σημειώνουν ότι η υιοθέτηση πιο προηγμένων τεχνικών μπορεί να επιτρέψει καλύτερες προβλέψεις.
