Οι μεταβολές της θερμοκρασίας και των βροχοπτώσεων που φέρνει η κλιματική αλλαγή θα μειώσουν την αγροτική παραγωγή και θα απειλήσουν τη διατροφική ασφάλεια σε παγκόσμιο επίπεδο, προειδοποιεί νέα μελέτη.
Ερευνητές του Πανεπιστημίου Άαλτο στη Φινλανδία χρησιμοποίησαν μαθηματικά μοντέλα για να εξετάσουν πώς θα επηρεαστούν οι καλλιέργειες 30 σημαντικών φυτών από μια αύξηση της θερμοκρασίας κατά 2 με 4 βαθμούς έως τα τέλη του αιώνα, ένα ρεαλιστικό σενάριο για την πορεία της κλιματικής αλλαγής.
Η ανάλυση που δημοσιεύεται στην επιθεώρηση Nature Food διαπιστώνει ότι η παγκόσμια θέρμανση θα περιορίσει δραστικά τις εκτάσεις όπου μπορούν να καλλιεργηθούν ρύζι, καλαμπόκι, σιτάρι, πατάτα και σόγια -πέντε φυτά που αντιστοιχούν σε περισσότερα από τα δύο τρίτα των ενεργειακών αναγκών του παγκόσμιου πληθυσμού.
Το πλήγμα θα είναι μεγαλύτερο στους τροπικούς, όπου περίπου το ήμισυ της πρωτογενούς παραγωγής κινδυνεύει να χαθεί.
Ειδικά στην υποσαχάρια Αφρική, σχεδόν τα τρία τέταρτα της αγροτικής παραγωγής κινδυνεύουν αν η άνοδος της θερμοκρασίας υπερβεί τους 3 βαθμούς σε σχέση με τα προβιομηχανικά επίπεδα.
Εκτός από τη μείωση της παραγωγής, όμως, οι περιοχές χαμηλού γεωγραφικού πλάτους κινδυνεύουν και από μείωση της ποικιλίας καλλιεργειών.
«Η απώλεια ποικιλότητας σημαίνει ότι η γκάμα των καλλιεργούμενων φυτών μπορεί να περιοριστεί σημαντικά σε ορισμένες περιοχές. Αυτό θα απειλούσε τη διατροφική ασφάλεια και θα δυσκόλευε τη λήψη επαρκούς ποσότητας θερμίδων και πρωτεΐνης» δήλωσε σε δελτίο Τύπου η επικεφαλής της μελέτης Σάρα Χαϊκόνεν.
Αντίθετα με τους τροπικούς, οι περιοχές μεγάλου γεωγραφικού πλάτους πιθανότατα θα διατηρήσουν την αγροτική παραγωγή στα σημερινά επίπεδα, αν και μπορεί να υπάρξουν μεταβολές σε τοπικό επίπεδο.
Σε αυτές τις περιοχές, η γκάμα των καλλιεργούμενων φυτών θα μπορούσε μάλιστα αυξηθεί -τα αχλάδια, για παράδειγμα, θα μπορούσαν να καλλιεργούνται πιο βόρεια από ό,τι σήμερα.
Αυτό, όμως, δεν σημαίνει απαραίτητα ότι η κλιματική αλλαγή θα φέρει οφέλη σε αυτές τις σχετικά κρύες περιοχές: «Η θέρμανση μπορεί να φέρει νέες ασθένειες και ακραία καιρικά φαινόμενα, τα οποία δεν εξετάζει το μοντέλο μας» επισήμανε ο Μάτι Κούμου, τελευταίος συγγραφέας της μελέτης.
«Αν θέλουμε να προστατεύσουμε το σύστημα τροφίμων στο μέλλον, πρέπει αφενός να περιορίσουμε την κλιματική αλλαγή, αφετέρου να προσαρμοστούμε στις συνέπειες» πρόσθεσε ο Κάμου.
«Ακόμα και αν οι μεγαλύτερες αλλαγές αφορούν την περιοχή του ισημερινού, όλοι θα νιώσουμε τις επιπτώσεις μέσω του παγκοσμιοποιημένου συστήματος τροφίμων. Πρέπει να δράσουμε από κοινού για να αντιμετωπίσουμε το πρόβλημα.
*Από τον Βαγγέλη Πρατικάκη
