Η καλή υγεία και ο επαρκής και ποιοτικός ύπνος είναι γνωστό πως πάνε χέρι- χέρι. Ποιες είναι όμως ακριβώς οι πιθανές επιπτώσεις της στέρησής του; Ακολουθούν μερικά από τα προβλήματα που συνδέονται με την μακροχρόνια έλλειψη ύπνου και αναδεικνύουν τη σημασία του να κάνουμε τον ύπνο μας, προτεραιότητα.
Κακή υγεία του εγκεφάλου
Μελέτες έχουν συνδέσει τα προβλήματα ύπνου με μειωμένη μνήμη αργότερα στη ζωή, κάτι που μπορεί να μας θέσει σε υψηλότερο κίνδυνο για άνοια. Η κακή ποιότητα ύπνου μπορεί επίσης να οδηγήσει σε πρόωρη γήρανση του εγκεφάλου. Πιο συγκεκριμένα, μελέτη που παρακολούθησε 600 μεσήλικες συμμετέχοντες για 15 χρόνια, διαπίστωσε ότι οι άνθρωποι με μεγαλύτερα προβλήματα ύπνου είχαν μέση ηλικία εγκεφάλου κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου, 2,6 χρόνια μεγαλύτερη από εκείνους που είχαν λιγότερα. Η κακή ποιότητα ύπνου, οι δυσκολίες στο να κοιμηθεί κανείς και οι πρώιμες αφυπνίσεις συνδέθηκαν με μεγαλύτερη εγκεφαλική ηλικία, ειδικά αν το πρόβλημα συνέχιζε για πέντε χρόνια.
Η πρόωρη γήρανση του εγκεφάλου έχει σημαντικές επιπτώσεις σε πολλούς τομείς της γνωστικής υγείας, της καθημερινής λειτουργικότητας και της γενικής ευημερίας, επισημαίνουν οι ερευνητές.
Άγχος- Κατάθλιψη
Η έρευνα δείχνει ότι οι άνθρωποι με χρόνια αϋπνία έχουν υψηλότερα ποσοστά κατάθλιψης και άγχους σε σύγκριση με εκείνους που δεν έχουν διαγνωστεί με αϋπνία. Η σχέση μεταξύ διάθεσης και ύπνου είναι πολύπλοκη και αμφίδρομη, εξηγούν οι επιστήμονες, πράγμα που σημαίνει ότι η κατάθλιψη ή το στρες μπορεί να επιδεινώσουν τον ύπνο, ενώ η έλλειψη ύπνου μπορεί επίσης να επηρεάσει αρνητικά τη διάθεση. Η αϋπνία θεωρείται ανεξάρτητος παράγοντας κινδύνου για την ανάπτυξη κάποιας ψυχικής ασθένειας, συμπεριλαμβανομένης της κατάθλιψης, σε άτομα όλων των ηλικιών. Σε ορισμένες περιπτώσεις απαιτούνται ξεχωριστές θεραπείες για να βοηθήσουν τα άτομα στα προβλήματα ύπνου και το άγχος ή την κατάθλιψη, αλλά σε άλλες, η βελτίωση του ύπνου από μόνη της μπορεί να ενισχύσει τη διάθεση.
Διαβήτης τύπου 2
Η κακή ποιότητα ύπνου ή η σύντομη διάρκεια ύπνου έχει συνδεθεί με χειρότερο έλεγχο του σακχάρου στο αίμα σε άτομα με ή χωρίς διαβήτη και μπορεί να αυξήσει τον κίνδυνο ανάπτυξής του.
Οι επιστήμονες έχουν βρει μια ισχυρή σύνδεση μεταξύ της κακής ποιότητας ύπνου και του μεταβολικού συνδρόμου, των επιπέδων ινσουλίνης, των επιπέδων σακχάρου στο αίμα και της αντίστασης στην ινσουλίνη.
Αύξηση βάρους- Παχυσαρκία
Η τακτική έλλειψη ύπνου μπορεί να δημιουργήσει ανισορροπία στις ορμόνες που ρυθμίζουν την όρεξή μας, την γκρελίνη και τη λεπτίνη.
Η λεπτίνη μας βοηθά να αισθανόμαστε χορτάτοι, ενώ η γκρελίνη μας κάνει να αισθανόμαστε πεινασμένοι. Επειδή τα επίπεδα λεπτίνης συνήθως αυξάνονται κατά τη διάρκεια του ύπνου, οι ειδικοί υποστηρίζουν ότι αν δεν κοιμόμαστε αρκετά, τα επίπεδα λεπτίνης μειώνονται, γεγονός που μπορεί να οδηγήσει στο να τρώμε περισσότερο από ό,τι έχουμε ανάγκη. Επιπλέον, οι διαταραχές του ύπνου μπορεί να προκαλέσουν αύξηση της γκρελίνης, η οποία αυξάνει επίσης την όρεξη.
Υγεία της καρδιάς
Η Αμερικανική Καρδιολογική Εταιρεία περιλαμβάνει τον ύπνο στη λίστα των τροποποιήσιμων παραγόντων που μπορούν να βελτιώσουν την καρδιολογική υγεία. Ακόμα και μικρές αλλαγές στον ύπνο έχουν συνδεθεί με καρδιολογικά ζητήματα. Υπάρχει 24% περισσότερη πιθανότητα εμφράγματος τις πρώτες τρεις έως τέσσερις ημέρες μετά την αλλαγή στη θερινή ώρα, ενώ υπάρχει 21% μείωση του κινδύνου εμφράγματος μετά την αλλαγή στη χειμερινή, όταν κερδίζουμε μια ώρα ύπνου.
Ο τακτικός ύπνος για πέντε ώρες ή λιγότερο συνδέεται με 2 έως 3 φορές μεγαλύτερο κίνδυνο συσσώρευσης αθηρωματικής πλάκας στις αρτηρίες (μειώνοντας τη ροή του αίματος στην καρδιά), πράγμα που σημαίνει ότι η έλλειψη ύπνου μπορεί να αυξήσει την πιθανότητα εμφάνισης στεφανιαίας νόσου.
Τα άτομα με αποφρακτική άπνοια διατρέχουν μεγαλύτερο κίνδυνο υπέρτασης, εμφράγματος και εγκεφαλικού.
Υγεία των νεφρών
Τα άτομα με χρόνια νεφρική νόσο εμφανίζουν συχνά διαταραχές ύπνου, όπως το σύνδρομο ανήσυχων ποδιών και αϋπνία. Αλλά υπάρχουν ενδείξεις ότι η κακή ποιότητα ύπνου σχετίζεται με την ανάπτυξη χρόνιας νεφρικής νόσου, κάτι που οι ερευνητές πιστεύουν ότι μπορεί να σχετίζεται με τις διαταραχές των κιρκαδιανών ρυθμών. Ο κιρκάδιος ρυθμός είναι στενά συνδεδεμένος με τον κύκλο μέρα-νύχτα (ή φως-σκοτάδι).
Εξασθενημένη λειτουργία του ανοσοποιητικού
Η έλλειψη ή η κακή ποιότητα ύπνου μπορεί να υπονομεύσει το ανοσοποιητικό μας σύστημα.
Άτομα που κοιμούνται συχνά λιγότερο από επτά ώρες τη νύχτα έχουν τρεις φορές περισσότερες πιθανότητες να αναπτύξουν κοινό κρυολόγημα σε σύγκριση με εκείνους που κοιμούνται σταθερά για οκτώ ώρες. Επιπλέον, μελέτες έχουν δείξει ότι η έλλειψη ύπνου βλάπτει την ικανότητα του σώματός μας να παράγει αντισώματα κατά των ασθενειών.
Λιγότερο υγιές έντερο
Η εντερική μικροχλωρίδα περιλαμβάνει όλα τα μικρόβια, όπως βακτήρια και μύκητες, που βρίσκονται στο γαστρεντερικό σύστημα και οι ειδικοί πιστεύουν ότι όσο πιο ποικιλόμορφη είναι η μικροχλωρίδα, τόσο καλύτερη είναι η συνολική υγεία ενός ατόμου.
Υπάρχουν μελέτες που υποδεικνύουν ότι οι αλλαγές στον ύπνο, όπως αυτές που βιώνουν οι εργαζόμενοι σε νυχτερινές βάρδιες για παράδειγμα, μπορεί να επηρεάσουν την υγεία του εντέρου, αλλάζοντας την ποσότητα των μικροβίων. Οι ερευνητές έχουν αποκαλύψει επίσης ότι διάφοροι τύποι εντερικών βακτηρίων μπορεί να εμπλέκονται σε πολλούς διαφορετικούς τομείς της ρύθμισης του ύπνου, γεγονός που υποδηλώνει ότι η σχέση μεταξύ ύπνου και εντέρου είναι αμφίδρομη.