Οι περισσότεροι άνθρωποι νομίζουν ότι η συγχώρεση δείχνει αδυναμία. Αυτό είναι κάτι που έχει μας έχουν κάνει να πιστέψουμε, χωρίς στην πραγματικότητα να ισχύει. Το αντίθετο μάλιστα! Το να συγχωρούμε τους άλλους δείχνει όχι μόνο ότι είμαστε ανώτεροι και έχουμε κατανόηση, αλλά μπορεί να μας βοηθήσει να «χτίσουμε» ακόμη και την αυτοπεποίθησή μας!
Η κοινωνία και οι οικογένεια έχουν πλάσει μια εικόνα ενός δυνατού ανθρώπου, που είναι αμείλικτος και εκδικητικός, ενώ μάς έχουν κάνει να θεωρούμε αδύναμους όλους όσοι είναι πιο κατανοητικοί και συμβιβαστικοί. Πιστεύουμε συχνά πως αυτοί βγαίνουν χαμένοι στη ζωή, αδικούνται και δεν καταφέρνουν να πετύχουν τους στόχους τους. Το να συγχωρούμε μοιάζει ελάττωμα και υποτίθεται ότι έχει αντίκτυπο σε εμάς.
Ο Φρίντριχ Νίτσε, μάλιστα, στο βιβλίο του, «Γενεαλογία της Ηθικής» αναφέρει τη συγχώρεση ως αδυναμία, όχι ως γενναιοδωρία ή δύναμη. Για τον Νίτσε, οι άνθρωποι συγχωρούν, γιατί έχουν έναν σκοπό ή κάποιο προσωπικό συμφέρον. Το κάνουν μόνο και μόνο, γιατί επιθυμούν κάτι από τον άλλον, όπως, για παράδειγμα, να κρατήσουν μια δουλειά, ακόμα και αν έχουν αρνητικά συναισθήματα, όπως θυμό ή αντιπάθεια, για τον προϊστάμενό τους.
Ας ξεχάσουμε αυτό το σενάριο και ας μάθουμε πόσο καλό κάνει στην ψυχή μας και στη διαμόρφωση του χαρακτήρα μας το να συγχωρούμε τους άλλους.
Υπάρχουν κάποιοι τρόποι να καταλάβουμε καλύτερα, γιατί η δύναμη της συγχώρεσης καμιά φορά είναι τόσο μεγάλη, που έχει τη δυνατότητα να ενισχύσει την αυτοεκτίμηση και τον αυτοσεβασμό μας.
Συγχώρεση και ανθρώπινη αξία
Όταν συγχωρούμε τον άλλο, καταφέρνουμε να μην εστιάζουμε μόνο στο λάθος του και στα αρνητικά του στοιχεία, αλλά να φέρνουμε μπροστά και τα καλά του χαρακτηριστικά. Αυτά ενδεχομένως να μας βοηθούν κιόλας να σκεφτούμε θετικά και να αφήσουμε στην άκρη τον θυμό μας.
Ένας άνθρωπος που μπορεί να συγχωρεί, μπορεί να αναγνωρίσει την αξία του άλλου ως ατόμου συνολικά, ανεξάρτητα από την όποια κακή πράξη του. Έτσι, μπορεί να αντιληφθεί ότι όλοι μας μπορούμε να υποπέσουμε σε σφάλματα, αλλά αυτό να μην μας αφαιρεί τίποτα από την αξία μας και να μην μας χαρακτηρίζει αυτομάτως ως κακούς ανθρώπους.
Και βέβαια είναι ένας καλός τρόπος για να πιστέψουμε το ίδιο και για τον εαυτό μας.
Συγχώρεση και αποδοχή του πόνου
Όταν συγχωρούμε, απενοχοποιούμε και μαθαίνουμε να υπομένουμε τον πόνο. Δεν προσπαθούμε να τον αποφύγουμε ή να τον μεταφέρουμε σε άλλους. Αυτό που εκπαιδευόμαστε να κάνουμε είναι να βάζουμε τα δυνατά μας για να τον αντέχουμε, χωρίς να γινόμαστε εκδικητικοί.
Σίγουρα αυτή είναι μια πράξη που απαιτεί θάρρος και δύναμη και κάνοντάς τη, συνειδητοποιούμε ότι είναι φυσιολογικό να πονέσουμε και ότι αυτό δεν μας καταστρέψει.
Καλό είναι βέβαια να μην αφήνουμε τους άλλους να μας αδικούν και να προσπαθούμε να διασφαλίσουμε ότι κάποια λάθη θα διορθωθούν και δεν θα επαναληφθούν. Με αυτόν τον τρόπο θα καταφέρουμε να ενισχύσουμε την αυτοπεποίθησή μας.
Συγχώρεση και καλοσύνη
Η συγχώρεση είναι ένα δώρο για τον εαυτό μας και τους άλλους. Συγχωρώντας, ασκούμε μια πράξη καλοσύνης, χωρίς αυτό να σημαίνει ότι παραιτούμαστε από την αναζήτηση δικαιοσύνης.
Ένα χαμόγελο και μια ευγενική χειρονομία, ακόμη και αν θεωρούμε ότι ο άλλος δεν το αξίζει εκείνη τη στιγμή, είναι μια θετική προσφορά. Όταν προσφέρουμε καλοσύνη, νιώθουμε πιο ευχάριστα συναισθήματα για τους άλλους, που μας γεμίζουν θετικότητα ακόμη και για τον εαυτό μας.
Ευαισθησία για τον άλλο
Όταν αποφασίζουμε να συγχωρήσουμε κάποιον, γινόμαστε πιο ευαίσθητοι, αισθανόμαστε την ανάγκη να βοηθήσουμε τον άλλο να ξεπεράσει τον πόνο του.
Ένας τέτοιος υψηλός στόχος μάς δίνει έναν πιο θετικό τρόπο να βλέπουμε τα πράγματα στη ζωή.
Ενίσχυση αυτοεκτίμησης
Επίσης, είναι πολύ σημαντικά τα θετικά αποτελέσματα της συγχώρεσης για άτομα που έχουν υποστεί ψυχολογικό πόνο ή τραύματα.
Σύμφωνα με σχετική μελέτη του 2004, που δημοσιεύτηκε στο Journal of Consulting and Clinical Psychology, 14 άτομα με προβλήματα εξάρτησης από ουσίες χωρίστηκαν σε δύο ομάδες. Η μία ομάδα συμμετείχε σε μια παρέμβαση που είχε σχέση με τη συγχώρεση, ενώ η άλλη ακολούθησε μια ήδη εγκεκριμένη θεραπεία.
Μετά από θεραπεία δύο φορές την εβδομάδα για έξι εβδομάδες, η ομάδα που συμμετείχε στην παρέμβαση συγχώρεσης παρουσίασε αύξηση στην αυτοεκτίμησή της, σε σύγκριση με την άλλη ομάδα.
Εντυπωσιακό είναι ότι αυτή η αύξηση στην αυτοεκτίμηση παρέμεινε και μετά από τέσσερις μήνες από την ολοκλήρωση της θεραπείας.
Ας συγχωρήσουμε, λοιπόν, τους άλλους, γιατί μας κάνει καλό! Και βέβαια να μην ξεχνάμε ότι υπάρχουν φορές που χρειάζεται να συγχωρήσουμε και τον ίδιο μας τον εαυτό!
