Το στρες εμφανίζεται όταν το σώμα μας αντιλαμβάνεται μια απειλή. Οι έντονες σωματικές αντιδράσεις, όπως ο αυξημένος καρδιακός παλμός ως απόκριση σε αυτό, θα μπορούσαν να είναι σωτήριες εάν συναντούσαμε ένα αρπακτικό στη φύση, ωστόσο σε καθημερινές καταστάσεις, το χρόνιο στρες μπορεί να οδηγήσει σε αγχώδη διαταραχή, καρδιακές παθήσεις και άλλες σοβαρές ψυχικές και σωματικές ασθένειες.

Το άγχος γίνεται χρόνιο όταν επιμένει για εβδομάδες ή μήνες, κάτι που είναι σύνηθες στη σύγχρονη ζωή, όταν τα προβλήματα που προκαλούν στρες, όπως τα οικονομικά, οι μακροχρόνιες ασθένειες, οικογενειακά και εργασιακά ζητήματα, δεν σταματούν να υπάρχουν. Μια επαναλαμβανόμενη λογομαχία, ένα διαζύγιο, ένα χρέος κ.λπ., θα μπορούσαν όλα να αποτελούν επαναλαμβανόμενους στρεσογόνους παράγοντες.

Το περίπλοκο νευρικό σύστημα

Το νευρικό σύστημα είναι πολύπλοκο, αλλά τα κύρια μέρη του είναι το κεντρικό νευρικό σύστημα (εγκέφαλος και νωτιαίος μυελός) και το περιφερικό νευρικό σύστημα (τα νεύρα που μεταδίδουν σήματα από και προς τον εγκέφαλο και το υπόλοιπο σώμα).

Το περιφερικό νευρικό σύστημα υποδιαιρείται σε δύο μέρη. Το πρώτο είναι το σωματικό νευρικό σύστημα, το οποίο, μεταξύ άλλων, ελέγχει τις κινήσεις στέλνοντας σήματα από τον εγκέφαλο στα άκρα και το άλλο είναι το αυτόνομο νευρικό σύστημα, το οποίο ελέγχει τις ακούσιες λειτουργίες του σώματος – για παράδειγμα τους καρδιακούς και αναπνευστικούς ρυθμούς. Μέσα στο αυτόνομο νευρικό σύστημα βρίσκεται το συμπαθητικό νευρικό σύστημα, ένα δίκτυο νεύρων που ενεργοποιούν την απόκριση «μάχης ή φυγής« όταν ο εγκέφαλος αντιλαμβάνεται τον κίνδυνο. Αυτή η απόκριση επιταχύνει τους παλμούς της καρδιάς και το ρυθμό της αναπνοής για να υπάρξει περισσότερο αίμα σε μέρη του σώματος που μπορεί να χρειάζονται πιο πολύ οξυγόνο για να μας βγάλουν από τον «κίνδυνο».

Όταν ο εγκέφαλός μας αντιλαμβάνεται μια απειλή, ενεργοποιεί τις απαραίτητες ψυχολογικές και σωματικές αντιδράσεις που απαιτούνται για να ανταποκριθεί ή να προσαρμοστεί. Εάν αυτοί οι στρεσογόνοι παράγοντες συνεχιστούν μακροπρόθεσμα, αυτή η αντίδραση απόκρισης/προσαρμογής μπορεί να εξαντληθεί, προκαλώντας ανεπιθύμητες αντιδράσεις.

Τα σημάδια του άγχους και του χρόνιου στρες

Τα πιο κοινά συμπτώματα του άγχους, περιλαμβάνουν:

  • Αυξημένος καρδιακός ρυθμός
  • Αυξημένη αρτηριακή πίεση
  • Ταχεία αναπνοή/δύσπνοια
  • Ιδρωμένα/κρύα χέρια
  • Τρέμουλο
  • Πόνος ή πίεση στο στήθος
  • Ζαλάδα
  • Μούδιασμα
  • Κοιλιακή δυσφορία
  • Ξηροστομία

Όταν το στρες γίνεται χρόνιο, το σώμα μας μπορεί να παρουσιάσει μακροχρόνια συμπτώματα, όπως:

  • Αϋπνία ή εξασθένηση της μνήμης
  • Επίμονα συναισθήματα άγχους ή κρίσεων πανικού
  • Ευερεθιστότητα ή έντονες εναλλαγές της διάθεσης, συμπεριλαμβανομένου ενός αισθήματος απελπισίας
  • Κατάχρηση αλκοόλ, τροφίμων, χρόνου οθόνης, ακόμη και αυτοκτονικές σκέψεις

Όλα αυτά είναι σοβαρές καταστάσεις που δείχνουν ότι το σώμα μας χρειάζεται ανακούφιση. Το χρόνιο στρες μπορεί να αντιμετωπιστεί επιτυχώς με μια σειρά αποτελεσματικών θεραπευτικών επιλογών. Ένας ειδικός μπορεί να σας προτείνει την καλύτερη μέθοδο για εσάς με βάση τη σοβαρότητα και τη διάρκεια των συμπτωμάτων σας.

Αλλαγές στον τρόπο ζωής που μπορούν να βοηθήσουν

  • Κοιμηθείτε καλά και επαρκώς
  • Καταναλώνετε μια θρεπτική διατροφή σε καθημερινή βάση
  • Μειώστε την πρόσληψη καφεΐνης, αλκοόλ και ζάχαρης
  • Αυξήστε τη σωματική δραστηριότητα
  • Εξασκηθείτε σε τεχνικές χαλάρωσης, συμπεριλαμβανομένου του διαλογισμού, των ασκήσεων αναπνοής και της γιόγκα
  • Εντοπίστε τους στρεσογόνους παράγοντες και αναπτύξτε στρατηγικές αντιμετώπισής τους
  • Αποσυνδεθείτε- Κλείστε για λίγο το τηλέφωνο, την τηλεόραση, το λάπτοπ…

Ανεξάρτητα από το τι μπορεί να λειτουργήσει καλύτερα για εσάς, η διαχείριση του στρες θα σας χαρίσει ψυχολογική ανακούφιση άμεσα και βελτιωμένη σωματική υγεία μακροπρόθεσμα. Μην αφήνετε λοιπόν το άγχος να συνεχίσει να έχει το πάνω χέρι καθώς όπως υπογραμμίζουν οι ειδικοί, «το χρόνιο στρες αφήνει ανεξίτηλα αποτυπώματα και μικραίνει τη ζωή».