Όταν στριφογυρίζετε όλη τη νύχτα, το ανοσοποιητικό σας σύστημα το… “αντιλαμβάνεται”. Νέα έρευνα αποκαλύπτει ότι η έλλειψη ύπνου δεν σας αφήνει μόνο κουρασμένους και ευερέθιστους, αλλά μπορεί να μεταβάλλει συγκεκριμένα ανοσοκύτταρα (κύτταρα του ανοσοποιητικού), πυροδοτώντας ενδεχομένως χρόνιες φλεγμονές σε ολόκληρο το σώμα.
Η μελέτη, που δημοσιεύθηκε στο Journal of Immunology, επισημαίνει την άμεση σύνδεση μεταξύ της κακής ποιότητας ύπνου και των σημαντικών αλλαγών σε εξειδικευμένα κύτταρα του ανοσοποιητικού συστήματος, γνωστά ως μονοκύτταρα. Αυτά τα αλλοιωμένα κύτταρα φαίνεται να οδηγούν σε εκτεταμένη φλεγμονή – τον ίδιο τύπο φλεγμονής που σχετίζεται με την παχυσαρκία και πολλές χρόνιες ασθένειες.
Η έρευνα, που διεξήχθη από επιστήμονες του Dasman Diabetes Institute από το Κουβέιτ, επισημαίνει πώς η έλλειψη ύπνου μπορεί να προκαλεί την αύξηση των φλεγμονωδών «μη κλασικών μονοκυττάρων» (“nonclassical monocytes”, NCMs), κυττάρων του ανοσοποιητικού που ενισχύουν την φλεγμονή.
Οι ερευνητές σημειώνουν επίσης ότι οι αλλαγές αυτές παρατηρήθηκαν ανεξάρτητα από το βάρος του ατόμου, γεγονός που υποδηλώνει ότι ακόμη και τα αδύνατα, υγιή άτομα μπορεί να αντιμετωπίζουν συνέπειες που σχετίζονται με την αυξημένη φλεγμονή εξαιτίας της έλλειψης ύπνου.
Πώς επιδρά μια άγρυπνη νύχτα στο ανοσοποιητικό;
Οι συγγραφείς της μελέτης εξέτασαν τρεις παράγοντες που αναγνωρίζονται ολοένα και περισσότερο ως κρίσιμοι καθοριστικοί παράγοντες της συνολικής υγείας: τον ύπνο, το σωματικό βάρος και τη φλεγμονή.
Αν και προηγούμενες έρευνες έχουν επισημάνει την σύνδεση μεταξύ της παχυσαρκίας και του κακού ύπνου, η παρούσα μελέτη επεσήμανε συγκεκριμένους ανοσοποιητικούς μηχανισμούς που μπορεί να εξηγήσουν πώς η διαταραχή του ύπνου συμβάλλει σε χρόνιες φλεγμονώδεις καταστάσεις.
Για να τα καταφέρουν, οι ερευνητές συγκέντρωσαν 237 υγιείς ενήλικες από το Κουβέιτ με διαφορετικό σωματικό βάρος και παρακολούθησαν τις συνήθειες του ύπνου τους με τη χρήση προηγμένων φορητών συσκευών παρακολούθησης δραστηριότητας. Οι συμμετέχοντες φορούσαν τις συσκευές για επτά συνεχόμενες ημέρες, παρέχοντας αντικειμενικά δεδομένα σχετικά με την επάρκεια του ύπνου, τη διάρκεια και τις διαταραχές.
Εντωμεταξύ, δείγματα αίματος από τους συμμετέχοντες αποκάλυψαν εντυπωσιακές διαφορές στους πληθυσμούς ανοσοκυττάρων και στους δείκτες φλεγμονής σε όλες τις κατηγορίες βάρους.
Δεν παίζει ρόλο η παχυσαρκία
Οι παχύσαρκοι συμμετέχοντες επέδειξαν σημαντικά χαμηλότερη ποιότητα ύπνου σε σύγκριση με τους πιο αδύνατους, μαζί με αυξημένα επίπεδα φλεγμονωδών δεικτών. Πιο συγκεκριμένα, οι ερευνητές παρατήρησαν αξιοσημείωτες διαφορές στους υποπληθυσμούς μονοκυττάρων σε όλες τις κατηγορίες βάρους.
Τα παχύσαρκα άτομα εμφάνισαν μειωμένα επίπεδα «κλασικών» μονοκυττάρων (τα οποία εκτελούν κυρίως μια επιτήρηση ρουτίνας) και αυξημένα επίπεδα «μη κλασικών» μονοκυττάρων – κύτταρα που, σύμφωνα με τους ερευνητές, εκκρίνουν φλεγμονώδεις ενώσεις.
Το πιο συναρπαστικό εύρημα της μελέτης προέκυψε όταν οι ερευνητές ανακάλυψαν ότι η κακή ποιότητα ύπνου φάνηκε να σχετίζεται με αυξημένα μη κλασικά μονοκύτταρα, ανεξάρτητα από το σωματικό βάρος. Ακόμη και οι αδύνατοι συμμετέχοντες που παρουσίασαν διαταραχή του ύπνου εμφάνισαν αυξημένα επίπεδα μη κλασικών μονοκυττάρων, γεγονός που υποδηλώνει ότι η ίδια η έλλειψη ύπνου – ανεξάρτητα από την παχυσαρκία – μπορεί να πυροδοτήσει φλεγμονώδεις αντιδράσεις.
Σημαντικός ο ύπνος για την ρύθμιση της φλεγμονής
Για να ελέγξουν περαιτέρω αυτή την υπόθεση, οι ερευνητές διεξήγαγαν ένα ελεγχόμενο πείραμα με πέντε υγιή, μη παχύσαρκα άτομα που υποβλήθηκαν σε 24 ώρες πλήρους στέρησης ύπνου.
Σύμφωνα με τους ερευνητές, μετά από μόλις μία νύχτα χωρίς ύπνο, οι συμμετέχοντες παρουσίασαν σημαντική αύξηση των φλεγμονωδών μη κλασικών μονοκυττάρων. Αυτές οι αλλαγές αντανακλούσαν τα ανοσολογικά προφίλ που παρατηρήθηκαν στους παχύσαρκους συμμετέχοντες, υποστηρίζοντας τον ρόλο του ύπνου στη ρύθμιση της φλεγμονής.
Οι μεταβολές αυτές φάνηκαν να αντιστρέφονται όταν οι συμμετέχοντες επανήλθαν σε κανονικά πρότυπα ύπνου, γεγονός που αποδεικνύει την ικανότητα του οργανισμού να ανακάμπτει από τη βραχυπρόθεσμη διαταραχή του ύπνου.
Η ποιότητα εξίσου σημαντική με την ποσότητα
Αυτά τα ευρήματα αναδεικνύουν τον κρίσιμο ρόλο του ύπνου στη ρύθμιση του ανοσοποιητικού συστήματος και υποδηλώνουν ότι η χρόνια στέρηση ύπνου μπορεί να συμβάλει σε προβλήματα υγείας που προκαλούνται από φλεγμονές, ακόμη και σε άτομα χωρίς παχυσαρκία.
Ωστόσο, έχουμε την τάση να αντιμετωπίζουμε τον ύπνο ως πολυτέλεια και όχι ως ανάγκη, μιας και είναι το πρώτο πράγμα που θα θυσιάσουμε για να αυξήσουμε την παραγωγικότητά μας. Η μελέτη αυτή έρχεται να προστεθεί στις αυξανόμενες ενδείξεις ότι τέτοιου είδους συμβιβασμοί μπορεί να έχουν σοβαρές μακροπρόθεσμες συνέπειες για την υγεία.
