«Αχ οι κεραυνοβόλοι έρωτες… Θυμάμαι τότε στην εφηβεία τον Κωστάκη…». Κάπως έτσι δεν αρχίζουν οι αναμνήσεις μας όταν μιλάμε για κεραυνοβόλους έρωτες. Γιατί πάντα μιλάμε για το παρελθόν, για τη νεότητα μας, για έναν coup de foudre έρωτα που συνέβη όταν ήμασταν μικροί. Γιατί συνήθως ένας κεραυνοβόλος έρωτας αποδίδεται στους νέους. Λάθος! Πρόσφατη έρευνα δείχνει ότι αυτές οι εμπειρίες μπορεί να είναι κοινές και μεταξύ των ενηλίκων, συμπεριλαμβανομένων εκείνων που έχουν μακροχρόνιες σχέσεις, λένε οι επιστήμονες. Ουπς!
Για την ακρίβεια οι ψυχολόγοι ξεκαθαρίζουν επειδή οι νέοι τείνουν να είναι πιο αθώοι σχετικά με τη σεξουαλικότητά τους, γι’ αυτούς ένας κεραυνοβόλος έρωτας λειτουργεί περισσότερο ως ένα βήμα προς την ανάπτυξη των δεξιοτήτων τους στον… παράξενο κόσμο της οικειότητας. Ωστόσο η πρόσφατη αυτή έρευνα επισημαίνει ότι και οι ενήλικες μπορούν να βιώσουν κεραυνοβόλους έρωτες λόγω της ευχαρίστησης και της ικανοποίησης που μπορεί να προκύψει από την προσπάθεια επίτευξης του «ερωτικού στόχου». Εδώ ο έρωτας συνδέεται με το σύστημα ανταμοιβής του εγκεφάλου, με τον ίδιο τρόπο που απελευθερώνεται ντοπαμίνη όταν φαντασιωνόμαστε θετικά αποτελέσματα. Έτσι και ένας έρωτας μέσα στον χάος της καθημερινότητας μας, μπορεί να τονώσει προσωρινά τη διάθεση και να ανακουφίσει τα συναισθήματα μοναξιάς ή λαχτάρας.
Όταν γνωρίζουμε κάποιον που μας ελκύει, μπορούμε να αρχίσουμε να φανταζόμαστε πράγματα που στην πραγματικότητα δεν γνωρίζουμε, γιατί ο εγκέφαλός μας λατρεύει να κάνει προβλέψεις. Μερικές φορές, αρχίζουμε να εξιδανικεύουμε το άτομο και όταν το γνωρίζουμε καλύτερα, μας απογοητεύει, μας ξενερώνει. Υπό αυτή την έννοια, η πραγματική απόλαυση μπορεί να είναι στο κυνήγι του έρωτα. Αν πάλι μόλις γνωρίσουμε το άτομο σε βαθύτερο επίπεδο και δούμε ότι συνεννοούμαστε και μοιραζόμαστε ίδιες αξίες, μπορεί να είναι η αρχή για κάτι πολύ ιδιαίτερο που μας φέρνει επίσης πολλή ικανοποίηση σε πιο οικείο επίπεδο και, πάνω απ’ όλα, βασίζεται στην πραγματικότητα και όχι σε εικασίες που φτιάχνουμε με το μυαλό.
Ωστόσο και οι νευροεπιστήμονες συμφωνούν: οι κεραυνοβόλοι έρωτες αφορούν στο καβαφικό ταξίδι και όχι στον τελικό προορισμό. Είναι σαν ένα βιντεοπαιχνίδι: το διασκεδαστικό μέρος είναι η αποστολή, όχι ο τελικός στόχος. Γι’ αυτό μπαίνουμε στον πειρασμό να εξερευνήσουμε το προφίλ του προσώπου που μας ενδιαφέρει στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης και να αναλύουμε τα μηνύματά τους, αναζητώντας ενδείξεις ενδιαφέροντος σε κάθε δράση τους… Το τρελό είναι ότι συχνά, όταν το μυστήριο εξαφανίζεται και η ερωτική μας ιστορία μαζί του αποκτά σάρκα και οστά αυτή η αρχική ερωτική σπίθα τρεμοπαίζει.
Μας αρέσει λοιπόν το άτομο ή μας αρέσει το παιχνίδι να ανακαλύπτουμε περισσότερα πράγματα γι’ αυτό;
Ο κεραυνοβόλος έρωτας της ωριμότητας
Αντίθετα από τους εφήβους στους οποίους ο φόβος της απόρριψης διεγείρει το ενδιαφέρον τους για το αντικείμενο του πόθου τους, στην ενήλικη ζωή, ο κεραυνοβόλος έρωτας μπορεί να είναι πολύ πιο φευγαλέος, ιδιαίτερα στην εποχή του Tinder, στην οποία τα ξαφνικά και έντονα κύματα ενθουσιασμού συχνά μένουν περιορισμένα στο ψηφιακό σύμπαν.
Ένας ενήλικας είναι ένα τόσο άπιαστο πλάσμα, όσο μια λεοπάρδαλη του χιονιού ή ένα σπάνιο πουλί που ξέρετε ότι υπάρχει αλλά δεν το βλέπετε ποτέ. Η ανατομία ενός ερωτευμένου στη μέση ηλικία είναι διαφορετική από ό,τι όταν είμαστε νεότεροι. Είμαστε λιγότερο συνειδητοποιημένοι και, παραδόξως, έχουμε περισσότερη αυτοπεποίθηση. Δεν μας απασχολούν πια οι αδιάκοπες σκέψεις: «Του αρέσω;» «Νομίζει ότι είμαι όμορφη, ή χοντρή, ή έξυπνη ή κουλ;» «Τι θα σκέφτονται οι φίλοι του ή θα αρέσω στην οικογένειά του;» Στα 40 ή στα 50 μας έχουμε πιο πρακτικές απορίες: όπως: «Ποια σειρά του Netflix θα βλέπαμε μαζί; Άραγε πηγαίνει νωρίς για ύπνο; Να έχει δυσανεξία στη λακτόζη όπως εγώ; Θα είναι καλός με τους ηλικιωμένους γονείς του;»
Όταν το αντικείμενο του πόθου μας ανταποκρίνεται σ’ αυτά που έχουμε φανταστεί γι’ αυτό, απελευθερώνεται ντοπαμίνη, αλλά τι συμβαίνει όταν αυτό το ενδιαφέρον που εκδηλώνεται μεταξύ δύο ανθρώπων δεν είναι ίδιο και από τις δύο πλευρές; Η ντοπαμίνη είναι ένας νευροδιαβιβαστής που απελευθερώνεται, μεταξύ άλλων, όταν κάτι μας εκπλήσσει, με καλό ή κακό τρόπο. Όταν λοιπόν, κάποιος εκφράζει το ενδιαφέρον του προς εμάς αλλά… με διαλείμματα, τότε αυτό μπορεί να είναι εθιστικό για μας. Συμβαίνει με κάτι τύπους που μερικές φορές μας προσέχουν ή είναι στοργικοί, όμως σε άλλες στιγμές αποσύρουν το ενδιαφέρον τους ή μας αγνοούν. Ο εγκέφαλός μας δεν καταλαβαίνει τι συμβαίνει. Και συχνά, αντί να βάζουμε όρια και να λέμε «δεν το θέλω αυτό», συνεχίζουμε να προσπαθούμε ξανά και ξανά, σαν να ήταν κουλοχέρηδες σε καζίνο. Είναι σημαντικό να αναγνωρίζουμε τι μας συμβαίνει εδώ χωρίς να κρίνουμε τον εαυτό μας επειδή μπορεί να πέσαμε σε μια τοξική παγίδα.
Οι καρδιές χτυπούν στον παλμό της απόδρασης
Το hashtag #delusionship, το οποίο παραπέμπει στη γοητεία που νιώθουμε οι άνθρωποι προς εκείνους με τους οποίους δεν έχουμε κάποια κανονική σχέση ή μάλλον είναι ένα άπιαστο όνειρο για μας, έχει περισσότερες από 20 εκατομμύρια προβολές στο TikTok. Ίσως, αυτό είναι ένα σημάδι ότι σε ταραγμένους καιρούς, συχνά στρεφόμαστε στην απόδραση, στο άπιαστο. Ή μήπως όχι. Όταν αρχίζουμε να μεγαλώνουμε και η ζωή μας έχει μια βαρετή ρουτίνα, είναι φυσιολογικό να νιώθουμε ορισμένα συναισθήματα και να φανταζόμαστε ιστορίες αγάπης που μας αφορούν. Είναι σαν να διαβάζουμε ένα μυθιστόρημα ή να παρακολουθούμε μια ταινία και να νιώθουμε πρωταγωνίστριες. Αυτό δεν είναι κακό. Για ένα σύντομο χρονικό διάστημα, μπορούμε να αισθανόμαστε ορισμένα πράγματα που μας κάνουν να ξεφεύγουμε απ’ όσα ξέρουμε και μας περιορίζουν. Εφόσον διατηρούμε τον έλεγχο, αυτή η απόδραση από την καθημερινότητα είναι θετική. Είναι σημαντικό να αναλογιστούμε αν υπάρχουν πράγματα στη ζωή μας που δεν μας ικανοποιούν και αν αναζητούμε τα συναισθήματα που μας λείπουν μέσω αυτής της κατάστασης του νου. Ίσως αυτό που χρειαζόμαστε είναι να βγαίνουμε με φίλους, να ταξιδεύουμε περισσότερο, να επενδύουμε στην αυτοφροντίδα.
Η διαφορά μεταξύ ενός εφήβου και ενός ενήλικα δεν είναι εμείς που αισθανόμαστε λιγότερα όσο μεγαλώνουμε, αλλά ότι σκεφτόμαστε περισσότερο πριν ενεργήσουμε. Όταν η ντοπαμίνη όμως μπαίνει στο παιχνίδι, ο προμετωπιαίος φλοιός (που ρυθμίζει την λογική και την κρίση) κλείνει λίγο και το μεταιχμιακό σύστημα (που σχετίζεται με το ένστικτο) αναλαμβάνει δράση. Τότε ούτε εμείς μπορούμε να φερθούμε λογικά. Τότε δεν έχει σημασία πόσα βιβλία έχετε διαβάσει ή πόση θεραπεία έχουμε κάνει. Όταν ερωτευόμαστε, ο εγκέφαλος λέει: «Ας το ξαναδοκιμάσουμε σαν να είμαστε 15.» Η αγάπη είναι όμορφη, αλλά είναι επίσης ένα βιοχημικό τρικ. Όταν το κατανοήσουμε αυτό, μας δίνει δύναμη. Μας επιτρέπει να απολαμβάνουμε τη μαγεία ενός έρωτα χωρίς να πέσουμε στην παγίδα της, λένε οι επιστήμονες. Είναι ωραίο το παιχνίδι του έρωτα, της κατάκτησης και να νιώθουμε την αδρεναλίνη της αβεβαιότητας, όμως έρχεται με μια παγίδα: μπορεί να δημιουργήσετε έναν ασυνείδητο εθισμό σε αυτό το συναίσθημα, και χωρίς να καταλάβετε γιατί, καμία από τη σχέση σας να μην καταλήξει σε κάτι καλό για σας. Ίσως γιατί αυτό που ψάχνετε ίσως δεν είναι αγάπη, αλλά η συγκίνηση του να την επιδιώκετε. Σκεφτείτε το. Ενήλικα.
