Η δημιουργία ενός εργαστηρίου στο Πανεπιστήμιο Ναγκασάκι στο οποίο επιστήμονες θα μελετούν θανατηφόρους ιούς έχει πυροδοτήσει φόβους για μια ακόμη πανδημία στην Ιαπωνία. Παρά τις επίσημες διαβεβαιώσεις, οι κάτοικοι της περιοχής ανησυχούν για τις καταστροφικές συνέπειες ενός ατυχήματος, το οποίο όπως λένε θα είναι «χειρότερο και από ατομική βόμβα».

Τα εργαστήρια που μελετούν θανατηφόρους ιούς ήταν καθοριστικά για την αντιμετώπιση της πανδημίας του κορονοϊού, βοηθώντας στην ανάπτυξη και προκαταρκτική δοκιμή εμβολίων. Κατά τη διάρκεια της πανδημίας, η Ιαπωνία δεν συνείσφερε ιδιαίτερα καθώς δεν διέθετε επαρκείς εγκαταστάσεις και ήταν εντελώς εξαρτημένη από εισαγωγές.

Υπάρχουν πολλά εργαστήρια σε όλο τον κόσμο που μελετούν θανατηφόρους ιούς, γνωστά ως εργαστήρια βιοασφάλειας υψηλού επιπέδου (BSL-3 και BSL-4). Αυτά τα εργαστήρια χρησιμοποιούνται για την έρευνα επικίνδυνων παθογόνων με σκοπό την ανάπτυξη εμβολίων, θεραπειών και μέτρων αντιμετώπισης βιολογικών απειλών.

Επίπεδα Βιοασφάλειας (BSL)

Τα εργαστήρια αυτά κατηγοριοποιούνται σε τέσσερα επίπεδα βιοασφάλειας:

  • BSL-1: Ασφαλή για εργασία με αβλαβείς μικροοργανισμούς.
  • BSL-2: Για παθογόνα που προκαλούν ήπιες ασθένειες (π.χ. E. coli).
  • BSL-3: Για επικίνδυνους ιούς που μπορούν να μεταδοθούν μέσω του αέρα (π.χ. SARS, COVID-19, φυματίωση).
  • BSL-4: Για τους πιο θανατηφόρους ιούς χωρίς εγκεκριμένες θεραπείες ή εμβόλια (π.χ. Έμπολα, Μαλάριμπουργκ, Νιπά).

Γνωστά BSL-4 εργαστήρια παγκοσμίως

  1. Wuhan Institute of Virology (Κίνα) – Μελετά κορονοϊούς και άλλους επικίνδυνους ιούς.
  2. USAMRIID (ΗΠΑ, Fort Detrick) – Εργαστήριο του στρατού των ΗΠΑ για έρευνα σε βιολογικά όπλα και παθογόνα.
  3. Centers for Disease Control and Prevention (CDC, ΗΠΑ) – Διεξάγει έρευνα σε ιούς όπως ο Έμπολα.
  4. Institut Pasteur (Γαλλία) – Ένα από τα πιο γνωστά ερευνητικά κέντρα για ιογενείς λοιμώξεις.
  5. RKI (Γερμανία, Robert Koch Institute) – Ερευνά θανατηφόρους ιούς με υψηλά μέτρα ασφαλείας.
  6. Vector Institute (Ρωσία) – Διατηρεί δείγματα ιών όπως ο Έμπολα και η ευλογιά.
  7. Doherty Institute (Αυστραλία) – Επικεντρώνεται στην ιολογική έρευνα και τα εμβόλια.

Νέο εργαστήριο στην Ιαπωνία

Σήμερα, το Εθνικό Ινστιτούτο Λοιμωδών Νοσημάτων, το οποίο βρίσκεται στη δυτική πλευρά του Τόκιο, είναι εξοπλισμένο με μια εγκατάσταση βιοασφάλειας επιπέδου 4 (BSL-4) που περιλαμβάνει μέτρα για να αποτραπεί η διαρροή μολυσματικών παραγόντων ή η μόλυνση του προσωπικού και του περιβάλλοντος, σύμφωνα με δημοσίευμα της κινεζικής εφημερίδας South China Morning Post (SCMP). Το 2018, το ινστιτούτο υπέβαλε αίτηση για έγκριση για την εισαγωγή του ιού Έμπολα και άλλων θανατηφόρων ιών για ερευνητικούς σκοπούς. Μια παρόμοια εγκατάσταση BSL-4 υπάρχει πλέον στο Πανεπιστήμιο Ναγκασάκι, μετά από καθυστέρηση 15 ετών. Ωστόσο, παρά το γεγονός ότι η εγκατάσταση είναι ακόμη σε δοκιμαστικό στάδιο και δεν μελετώνται θανατηφόροι μολυσματικοί παράγοντες, το σενάριο μιας πιθανής διαρροής έχει προκαλέσει πανικό στους πολίτες.

Πονοκέφαλος και ημικρανία ίσως αυξάνουν τον κίνδυνο αυτοκτονίας
ΔΙΑΒΑΣΕ ΕΠΙΣΗΣ

Η αόρατη πάθηση που μπορεί να αυξήσει τον κίνδυνο αυτοκτονίας

Οι κάτοικο αντιδρούν

Σύμφωνα με αξιωματούχους, οι ιοί που προγραμματίζεται να μελετηθούν μεταδίδονται μέσω ανθρώπινης επαφής και δεν συνιστούν κίνδυνο για τη δημόσια υγεία, ακόμη και αν διαρρεύσουν έξω από το εργαστήριο μέσω αεραγωγών. Ωστόσο, η εμπιστοσύνη στις κυβερνητικές διαβεβαιώσεις παραμένει χαμηλή στην Ιαπωνία.

Η χώρα εξακολουθεί να προσπαθεί να ανακάμψει από την καταστροφή του πυρηνικού σταθμού της Φουκουσίμα το 2011, όπου οι κυβερνήσεις είχαν υποσχεθεί την ασφάλεια των εγκαταστάσεων και είχαν χαρακτηρίσει ένα σοβαρό ατύχημα «αδιανόητο».

Το πυρηνικό ατύχημα

Η Ιαπωνία συμπληρώνει 13 χρόνια από την τριπλή καταστροφή της 11ης Μαρτίου 2011, όταν ένας από τους πιο ισχυρότερους σεισμούς που έχει καταγραφεί ποτέ στον πλανήτη προκάλεσε ένα φονικό τσουνάμι, το οποίο με τη σειρά του αποτέλεσε αιτία για την πυρηνική καταστροφή. Το τσουνάμι προκάλεσε πυρηνικά ατυχήματα, κυρίως την κατάρρευση επιπέδου 7 σε τρεις αντιδραστήρες στο συγκρότημα πυρηνικών σταθμών Fukushima Daiichi και τις σχετικές ζώνες εκκένωσης έπληξαν εκατοντάδες χιλιάδες κατοίκους. Οι μονάδες του πυρηνικού σταθμού Fukushima Daiichi στην περιοχή Φουκουσίμα της Ιαπωνίας έμειναν χωρίς ηλεκτρική ενέργεια, με αποτέλεσμα να μείνει χωρίς ψύξη η καρδιά του αντιδραστήρα και να λιώσει. Τα καύσιμα εξαντλήθηκαν σε πολλές ηλεκτρικές γεννήτριες. Η απώλεια ηλεκτρικής ενέργειας σταμάτησε τα συστήματα ψύξης, προκαλώντας τη συσσώρευση θερμότητας.Η συσσώρευση θερμότητας προκάλεσε την παραγωγή αερίου υδρογόνου. Χωρίς εξαερισμό, το αέριο συσσωρεύτηκε μέσα στις δομές συγκράτησης του αντιδραστήρα και τελικά εξερράγη. Ακολούθησε μεγάλη έκλυση ραδιενέργειας στο περιβάλλον και σημαντική ραδιολογική ρύπανση που οδήγησε στη λήψη απόφασης για εκκένωση σε ακτίνα 20 χιλιομέτρων γύρω από τον σταθμό.

Ξέφυγε ο κορονοϊός από εργαστήριο;

Παρόλο που παραμένει ασαφής η μετάδοση του κορονοϊού, αυτό που είναι πιο ευρέως αποδεκτό στην επιστημονική κοινότητα είναι η  ζωονοσολογική προέλευση του ιού, ωστόσο, υπάρχουν και άλλες θεωρίες που θεωρούν ότι ο ιός διέρρευσε από εργαστήριο.

Επιτροπή του αμερικανικού Κογκρέσου έδωσε, πρόσφατα, στη δημοσιότητα έκθεση η οποία υποστηρίζει ότι ο Covid-19 διέρρευσε από εργαστήριο στην πόλη Ουχάν της Κίνας.

Η επιστημονική κοινότητα συνεχίζει να μελετά αυτή την πιθανότητα. Αν και δεν υπάρχουν αρκετές αποδείξεις για τη διαρροή από εργαστήριο, η προέλευση του SARS-CoV-2 παραμένει θέμα ανοιχτό για περαιτέρω μελέτη και συζήτηση.