Αν μεγάλωσες ακούγοντας μπράβο για το ότι ήσουν ένα καλό κορίτσι, ευγενικό, εργατικό, υπεύθυνο κ.λπ., πιθανότατα εκείνη τη στιγμή ένιωθες μια ικανοποίηση. Έκανες ό,τι αναμενόταν, πληρούσες (και με το παραπάνω) τα πρότυπα και ήσουν το άτομο στο οποίο οι γύρω σου μπορούσαν να βασιστούν. Αλλά κάπου στην πορεία, αυτή η «ταμπέλα», πιθανότατα άρχισε να μοιάζει περισσότερο με παγίδα παρά με μετάλλιο…
Ίσως διστάζεις να πάρεις ρίσκα γιατί φοβάσαι την αποτυχία. Ίσως λες «ναι» σε υποχρεώσεις για τις οποίες δεν έχεις χρόνο, επειδή δεν θέλεις να απογοητεύεις τους άλλους. Ίσως μετράς την αξία σου με βάση το πόσο παραγωγική ή επιτυχημένη είσαι. Κι αυτά είναι χαρακτηριστικά του «συνδρόμου του καλού κοριτσιού» που πυρήνα του έχει, την τελειομανία.
Για πολλές γυναίκες με υψηλές επιδόσεις, η τελειομανία είναι μια βαθιά ριζωμένη νοοτροπία που υπαγορεύει ότι τα λάθη ισοδυναμούν με αποτυχία και ότι αν δουλέψουν πιο σκληρά, κάνουν περισσότερα και δεν απογοητεύσουν ποτέ κανέναν, τελικά θα νιώσουν «επαρκείς». Αλλά αυτή η μέρα δεν έρχεται ποτέ… Γιατί ο στόχος συνεχώς κινείται. Κι αν δεν ελεγχθεί, μπορεί σιωπηλά να σαμποτάρει την αυτοπεποίθηση του ατόμου, τη δημιουργικότητά του και την ικανότητά του να βρει τον δικό του χώρο στον κόσμο.
Η τελειομανία ευδοκιμεί στον φόβο της αποτυχίας
Αν πιστεύεις ότι κάθε προσπάθεια πρέπει να είναι αψεγάδιαστη, μπορεί να αποφεύγεις εντελώς τις νέες προκλήσεις. Είτε πρόκειται για μια επαγγελματική κίνηση, ένα δημιουργικό έργο, ή να εκφραστείς σε μια συνάντηση, ο εαυτός σου πιθανότατα θα σου πει: «Αν δεν μπορείς να το κάνεις τέλεια, καλύτερα να μην το κάνεις καθόλου».
Πολλοί τελειομανείς δυσκολεύονται να πουν «όχι». Η ιδέα ότι θα απογοητεύσουν τους άλλους ή ότι δεν θα καταφέρουν να ανταποκριθούν στις προσδοκίες, τους είναι αφόρητη. Αυτό οδηγεί σε συνεχείς υπερδεσμεύσεις, μέχρι τελικά το άτομο να ξεχνά τελείως τις δικές του ανάγκες.
Ανεξάρτητα από το πόσα πετυχαίνεις, η τελειομανία καθιστά αδύνατο να νιώσεις ικανοποίηση. Αντί να απολαμβάνεις τις επιτυχίες σου, εστιάζεις σε ό,τι θα μπορούσες να κάνεις καλύτερα.
«Καλό κορίτσι»: Οι ρίζες του… κακού
Από μικρή ηλικία, τα κορίτσια συχνά επιβραβεύονται για το ότι είναι καλά, συνεργάσιμα και έχουν υψηλές επιδόσεις. Ενώ τα αγόρια ενθαρρύνονται να ρισκάρουν και να είναι ανθεκτικά, τα κορίτσια τις περισσότερες φορές επαινούνται για την υπευθυνότητα και την επιμέλειά τους. Αυτό δημιουργεί ένα υποσυνείδητο αλλά ισχυρό μήνυμα: η επιτυχία έρχεται όταν είσαι «καλό κορίτσι», ακολουθείς τους κανόνες και αποφεύγεις τα λάθη.
Καθώς μεγαλώνουμε, τα ίδια μοτίβα μας ακολουθούν στην ενηλικίωση, μόνο που οι συνέπειες φαίνονται πιο σοβαρές. Είτε στον επαγγελματικό τομέα είτε στις σχέσεις είτε στην προσωπική ανάπτυξη, η τελειομανία μας λέει να… παίζουμε με ασφάλεια και να αποφεύγουμε οτιδήποτε μπορεί να μας εκθέσει σε κριτική ή αποτυχία.
«Καλό κορίτσι»: Πώς να σπάσεις τον κύκλο
Αν και φυσικά οι αλλαγές δεν είναι εύκολες και δεν μπορούν να συμβούν από τη μια μέρα στην άλλη, έστω και μικρά βήματα μπορούν να κάνουν τη διαφορά:
Ξεκίνα ακόμα κι αν δεν νιώθεις έτοιμη
Καλύτερα να μην περιμένεις μέχρι να αισθανθείς πλήρως προετοιμασμένη και σίγουρη για τον εαυτό σου. Αυτή η στιγμή ίσως να μην έρθει ποτέ. Ξεκίνα τώρα, θέτοντας μικρά όρια, π.χ. αρνήσου ένα αίτημα ή βάλε ένα όριο στο πόσο χρόνο θα αφιερώσεις σε μια εργασία.
Δες τα λάθη αλλιώς
Κάθε λάθος είναι μια ευκαιρία για μάθηση, προσαρμογή και βελτίωση.
Εστίασε στην πρόοδο, όχι στην τελειότητα
Τα μικρά βήματα αθροίζονται και ακόμα και οι ατελείς προσπάθειες μπορούν να μας προχωρήσουν πολύ πιο μπροστά από το να περιμέναμε την «τέλεια» στιγμή.
Μην ξεχνάς
Δεν χρειάζεται να αποδείξεις την αξία σου
Η αξία σου δεν σχετίζεται με την τελειότητα. Δεν χρειάζεται να είσαι αψεγάδιαστη για να είσαι πολύτιμη. Δεν χρειάζεται να λες «ναι» σε όλα για να αξίζεις το σεβασμό. Δεν χρειάζεται να αποδείξεις τον εαυτό σου σε κανέναν.
Οι πιο επιτυχημένοι και σίγουροι άνθρωποι δεν είναι εκείνοι που δεν κάνουν ποτέ λάθη. Είναι αυτοί που συνεχίζουν παρά τα λάθη τους. Αυτή λοιπόν είναι η στιγμή να γυρίσεις σελίδα…
