Στις περισσότερες περιπτώσεις δεν χρειάζεται κάποια ιδιαίτερη προσοχή πέραν της περιοδικής παρακολούθησης από τον παιδο-ενδοκρινολόγο. Η παρακολούθηση αυτή περιλαμβάνει κατά βάση το υπερηχογράφημα θυρεοειδούς (για τον έλεγχο της ανατομικής του υφής) και την μέτρηση των θυρεοειδικών ορμονών (για τον έλεγχο της λειτουργίας του θυρεοειδούς), συχνά σε συνδυασμό με μέτρηση των αντιθυρεοειδικών αντισωμάτων (οι αυξημένες τιμές είναι ένδειξη αυτοάνοσης θυρεοειδίτιδας).
Τι θα πρέπει να προσέξουν οι γονείς αν διαγνωστεί όζος στον θυρεοειδή του παιδιού τους;
Πιθανότητα κακοήθειας
Θα πρέπει να γνωρίζουμε ότι ο καρκίνος θυρεοειδούς εκδηλώνεται συνηθέστατα με την μορφή όζου θυρεοειδούς. Αυτό σημαίνει ότι σε κάθε περίπτωση θα πρέπει να αποκλείεται η πιθανότητα αυτή. Σήμερα αυτό επιτυγχάνεται με δύο βασικές εξετάσεις, το υπερηχογράφημα και την παρακέντηση με λεπτή βελόνη. Στο υπερηχογράφημα (που θα πρέπει να γίνεται από εξειδικευμένο στην απεικόνιση του θυρεοειδούς ακτινολόγο) περιγράφονται οι λεγόμενοι ηχομορφολογικοί χαρακτήρες του όζου, βάσει των οποίων μπορεί να δημιουργηθεί υποψία για καρκίνο θυρεοειδούς. Ύποπτοι όζοι είναι αυτοί που έχουν κάθετο προσανατολισμό, ανώμαλα όρια, αυξημένη άναρχη εσωτερική αγγείωση, σκληρή υφή στην ελαστογραφία, εξωθυρεοειδική επέκταση, μικροαποτιτανώσεις ή που συνδυάζονται με παθολογικούς λεμφαδένες στον τράχηλο. Σε κάθε περίπτωση, όταν υπάρχει υποψία καρκίνου θα πρέπει ο ύποπτος όζος να παρακεντάται (υπό υπερηχογραφική καθοδήγηση) με λεπτή βελόνη (FNA). To υλικό που λαμβάνεται αποστέλλεται για ταχεία βιοψία που μπορεί να δημιουργήσει υπόνοια ή να θέσει τη διάγνωση του καρκίνου θυρεοειδούς.
Η πιθανότητα καρκίνου σε έναν όζο θυρεοειδούς σε ένα παιδί είναι ακόμη μεγαλύτερη όταν υπάρχουν και κάποια άλλα στοιχεία από το ατομικό και οικογενειακό ιστορικό, όπως:
Ακτινοβολία τραχήλου και κεφαλής
Ισχυρό οικογενειακό ιστορικό καρκίνου θυρεοειδούς (περισσότεροι από 3 συγγενείς πρώτου βαθμού με καρκίνο θυρεοειδούς που διαγνώσθηκαν με καρκίνο)
Οικογενειακό ιστορικό συνδρόμου MEN 2 (συνδυάζεται με κληρονομικό μυελοειδή καρκίνο θυρεοειδούς)
Κάποια σπάνια γενετικά σύνδρομα
Τονίζεται ότι τα αυξημένα επίπεδα καλσιτονίνης στο αίμα είναι ισχυρή ένδειξη παρουσίας μυελοειδούς καρκίνου θυρεοειδούς, που είναι μία περισσότερο επιθετική μορφή καρκίνου.
Συμπτώματα
Οι μεγάλοι όζοι (διάμετρος > 3 εκ.) μπορεί να δημιουργήσουν συμπτώματα από πίεση των παρακειμένων οργάνων. Για παράδειγμα η πίεση της τραχείας από έναν ευμεγέθη όζο μπορεί να προκαλέσει δυσκολία στην αναπνοή και μερικές φορές χαρακτηριστικό συριγμό στην εισπνοή, ενώ η πίεση στον οισοφάγο (σπανιότερα) μπορεί να ευθύνεται για την δυσκολία στην κατάποση.
Αισθητικό πρόβλημα
Καθώς ο θυρεοειδής βρίσκεται στην πρόσθια επιφάνεια του τραχήλου, ένας ευμεγέθης όζος μπορεί να είναι εμφανής οπτικά. Αυτό μπορεί να δημιουργήσει αισθητικό πρόβλημα στο παιδί, που μπορεί να έχει και προεκτάσεις ψυχολογικές.
Σπάνια ο όζος μπορεί να συνοδεύεται από υπερθυρεοειδισμό και στην περίπτωση αυτή πρόκειται για το λεγόμενο τοξικό αδένωμα.
Σε όλες τις παραπάνω περιπτώσεις χρειάζεται χειρουργική αντιμετώπιση, από εξειδικευμένο χειρουργό θυρεοειδούς.
Γεώργιος Σακοράφας, MD, PhD
Χειρουργός θυρεοειδούς – παραθυρεοειδών
Επ. Καθηγητής Χειρουργικής Πανεπιστημίου Αθηνών
Τ. Συντονιστής Διευθυντής Χειρουργικής Κλινικής ΑΓΙΟΥ ΣΑΒΒΑ
ΝΟΣΟΚΟΜΕΙΑ: ΕΥΓΕΝΙΔΕΙΟ – ΙΑΤΡΙΚΟ ΨΥΧΙΚΟΥ – ΜΗΤΕΡΑ
Email: georgesakorafas@yahoo.com
