Και αυτό γιατί ξαφνικά προστίθεται ένα πλήθος νέων ασκούμενων που διαταράσσουν άθελά τους τη ρουτίνα στην οποία είχαν συνηθίσει οι… παλιοί. Πάντως, η εξέλιξη αυτή μόνο ως θετική μπορεί να χαρακτηριστεί, καθώς όλο και περισσότεροι άνθρωποι κάθε ηλικίας προσπαθούν να ενδυναμώσουν τη σχέση τους με την άσκηση στην αρχή κάθε νέας χρονιάς.
Δυστυχώς, η στατιστική δείχνει ότι ένας μεγάλος αριθμός από τους νέους αυτούς ασκούμενους θα εγκαταλείψει την προσπάθεια στους τρεις πρώτους μήνες και περισσότεροι στο πρώτο εξάμηνο. Στην εποχή που πλέον η άσκηση συνταγογραφείται όπως ένα φάρμακο, σε συγκεκριμένη δοσολογία, συχνότητα και ένταση, οι περισσότεροι νέοι αθλούμενοι είναι πραγματικά… χαμένοι στη μετάφραση.
Η απόφαση των ανθρώπων να ξεκινήσουν κάποια μορφή άσκησης συνήθως είναι δική τους, όπως δική τους είναι και η «συνταγή» που προτίθενται να ακολουθήσουν. Έτσι, για παράδειγμα, κάποιοι αποφασίζουν ότι το περπάτημα που θα βάλουν στη ζωή τους αρκεί. Στην καλύτερη των περιπτώσεων, θα χρησιμοποιήσουν την εφαρμογή στο κινητό τους τηλέφωνο η οποία μετρά σε καθημερινή βάση τα βήματα που κάνουν. Ο στόχος των 10.000 βημάτων ήταν μέχρι πρόσφατα το ζητούμενο για πολλούς· ένας στόχος που με το πέρασμα του χρόνου αποδεικνύεται αυθαίρετος, καθώς δεν έχουμε όλοι τις ίδιες ανάγκες.
Το περπάτημα μπορεί να λογίζεται ως άσκηση;
Όχι απαραίτητα, απαντούν οι ειδικοί. Παρότι είναι καλύτερο από το καθισιό, πρέπει να έχει συγκεκριμένη διάρκεια –τουλάχιστον 150 λεπτά συνολικά την εβδομάδα– αλλά και ρυθμό. Η βόλτα στις βιτρίνες δεν μπορεί να θεωρηθεί άσκηση καθώς νεότερη σύσταση των ειδικών αναφέρει πως το περπάτημα, για να καταμετρηθεί ως άσκηση, θα πρέπει να περιλαμβάνει τουλάχιστον 100 βήματα το λεπτό, δηλαδή να κινείται κάποιος με ταχύτητα περίπου 6 χιλιομέτρων την ώρα κατ’ ελάχιστο. Αλλά κι αυτό εξατομικεύεται από το ιατρικό ιστορικό και την ηλικία κάποιου.
Στην καλύτερη των περιπτώσεων, κάποιος θα ζητήσει και θα δεχθεί τις συμβουλές ενός γυμναστή που έχει σπουδάσει το αντικείμενο και προφανώς είναι σε θέση να δώσει τις κατάλληλες οδηγίες. Συνήθως, η πρώτη ερώτηση που θα κάνει στον ενδιαφερόμενο είναι: «Ποιος είναι ο στόχος σας;». Ανάλογα με την απάντηση που θα λάβει, θα κατευθύνει τον νέο ασκούμενο σε ένα πρόγραμμα που ορίζεται κατά προσέγγιση.
Η επιτήρηση είναι μια άλλη πονεμένη ιστορία καθώς, αν δεν πρόκειται για προσωπικό γυμναστή –ο οποίος κοστίζει περισσότερο–, αυτή περιορίζεται στα βασικά. Αποτέλεσμα αυτής της τακτικής είναι συνήθως ο ασκούμενος να υπερβάλλει στην αρχή ή να… κλέβει στις ασκήσεις. Όταν δεν βλέπει άμεσα το αποτέλεσμα που είχε κατά νου, αργά ή γρήγορα εγκαταλείπει την προσπάθεια ή αποθαρρύνεται από τραυματισμούς που συμβαίνουν.
Συχνά, κάποιοι γυμναστές –ή οι συναθλούμενοι– αυτοβούλως και από κεκτημένη ταχύτητα αναλαμβάνουν το ρόλο γιατρού, ορθοπεδικού, φυσικοθεραπευτή, διατροφολόγου, ψυχολόγου και ειδικού περί συμπληρωμάτων, μέσα στο χώρο του γυμναστηρίου. Έτσι, κάποιες φορές, η βασική τους εργασία, που αφορά την εκγύμναση, πάει λίγο πίσω. Τελευταία οι επιστήμονες υποστηρίζουν με σθένος ότι δεν φτάνει η αερόβια για να είμαστε υγιείς και δυνατοί. Χρειάζεται και είναι εξίσου σημαντική –αν όχι σημαντικότερη– η άσκηση με αντιστάσεις, αυτό που για χρόνια ονομάζουμε άσκηση με βάρη.
Δεκάδες μελέτες για τις ευεργετικές της ιδιότητες έχουν δει το φως της δημοσιότητας τα τελευταία χρόνια – από τη διατήρηση και την αύξηση του μυϊκού ιστού, τη ρύθμιση των επιπέδων γλυκόζης στο αίμα και του μεταβολισμού και γενικότερα τη μυοσκελετική υγεία έως και τον έλεγχο του στρες.
Όμως, τελικά ποιος αποφασίζει για το ποια άσκηση θα βοηθήσει πραγματικά και ποιον ανάλογα με την ηλικία του, τα θέματα υγείας που κουβαλά, τις αντοχές και τον τρόπο ζωής του;
Εάν, για παράδειγμα, έχετε περάσει τα 50 και πείτε στον καρδιολόγο σας ότι σηκώνετε πάνω από 40 κιλά στο γυμναστήριο, εκείνος θα σας κοιτάξει με έκπληξη και, στην καλύτερη των περιπτώσεων, θα σας πει ευγενικά «εγώ στη θέση σας δεν θα το έκανα αυτό γιατί επιβαρύνετε την καρδιά σας», παρότι ο γυμναστής σας δεν θα είχε καμία ανησυχία για τις ασκήσεις που σας βάζει να κάνετε.
Δεν προσπαθώ να καταλήξω σε ένα συμπέρασμα, αλλά να κάνω τα πράγματα πιο απλά. Εξετάσεις και ένα καλό ιστορικό στο γιατρό πριν από οποιαδήποτε μορφή άσκησης είναι απαραίτητα, αλλά δυστυχώς όχι ακόμη αυτονόητα. Ο γυμναστής σας είναι εκεί για να συνεχίσει με συγκεκριμένο πρόγραμμα άσκησης λαμβάνοντας υπόψη τις παρατηρήσεις του γιατρού σας.
Ο διατροφολόγος θα καθορίσει μια διατροφή συμβατή με τους στόχους που έχουν θέσει οι προηγούμενοι και θα δώσει συμπληρώματα αν το κρίνει απαραίτητο. Κι εσείς θα αποφασίσετε αυτήν τη φορά να τα κάνετε όλα σωστά!
Μιχάλης Κεφαλογιάννης,
ιατρικός συντάκτης,
παρουσιαστής της εκπομπής «Όλα για τη ζωή μας Vita», MEGA
