Υπάρχουν πολλές αιτίες άγχους, φόβου ή πανικού και μπορεί να είναι διαφορετικές για τον καθέναν. Όταν βιώνουμε αυτά τα συναισθήματα, το σώμα μας απελευθερώνει ορμόνες του στρες, όπως είναι η αδρεναλίνη και η κορτιζόλη, οι οποίες μπορεί να αποδειχθούν χρήσιμες σε καταστάσεις όπου χρειάζεται να παλέψουμε ή να τρέξουμε για να σωθούμε, αλλά μπορεί επίσης να προκαλέσουν σωματικά συμπτώματα, όπως αυξημένο καρδιακό ρυθμό και εφίδρωση. Αυτά τα συμπτώματα μάλιστα είναι πιθανόν να συνυπάρχουν με ζαλάδες, βουητό στα αφτιά, μυρμηγκιάσματα και πολλά άλλα που μας κάνουν να νιώθουμε ότι έχουμε χάσει τον έλεγχο, ότι θα πάθουμε έμφραγμα ή ότι θα τρελαθούμε. Ο φόβος και το στρες που τα προκαλούν στη συνέχεια τα εντείνουν, με αποτέλεσμα να ζούμε σε ένα φαύλο κύκλο. Έτσι, σε ορισμένους ανθρώπους, μπορεί να προκύψει μια κρίση πανικού.

Τα σημάδια για να τις αναγνωρίσουμε

Αν νιώθουμε ξαφνικό έντονο άγχος και φόβο, δεν αποκλείεται να ξεκινάμε να βιώνουμε μια κρίση πανικού. Τα συμπτώματά της μπορεί να περιλαμβάνουν:

  • Ταχυκαρδία
  • Αίσθημα λιποθυμίας ή ζαλάδας
  • Αίσθημα απώλειας ελέγχου
  • Εφίδρωση
  • Τρέμουλο
  • Δύσπνοια ή πολύ γρήγορη αναπνοή
  • Μυρμήγκιασμα στα δάχτυλα ή τα χείλη
  • Αίσθημα αδιαθεσίας (ναυτία)

Μια κρίση πανικού διαρκεί συνήθως 5 έως 30 λεπτά και μπορεί να είναι τρομακτική, αλλά δεν είναι επικίνδυνη για την υγεία μας.

Γιατί νιώθουμε άγχος, φόβο και πανικό

Θα μας βοηθήσει να μπορέσουμε να προσδιορίσουμε την αιτία αυτών που βιώνουμε. Αν καταφέρουμε να την ανακαλύψουμε, ίσως είναι ευκολότερο να βρούμε τρόπους για να διαχειριστούμε τα συναισθήματά μας, ακόμα κι αν μας φαίνεται δύσκολο να τα εξηγήσουμε στους άλλους. Για παράδειγμα, μπορεί να ευθύνονται:

  • Προβλήματα στη δουλειά, η ανεργία ή η συνταξιοδότηση
  • Ζητήματα στην οικογένεια όπως δυσκολίες στη σχέση, ένα διαζύγιο ή η ευθύνη της φροντίδας κάποιου ηλικιωμένου ή άρρωστου ατόμου
  • Οικονομικές δυσχέρειες όπως απροσδόκητοι λογαριασμοί ή δανεισμός χρημάτων
  • Θέματα υγείας όπως ασθένεια, τραυματισμός ή απώλεια κάποιου προσώπου (πένθος)
  • Αρνητικές εμπειρίες όπως ο εκφοβισμός, η κακοποίηση ή η παραμέληση
  • Ακόμα και σημαντικά –θετικά– γεγονότα όπως η αγορά ενός σπιτιού, η απόκτηση παιδιού ή ο προγραμματισμός ενός γάμου

Τι θα κάνει τα πράγματα χειρότερα

Το να προσπαθούμε να καταφέρουμε τα πάντα μεμιάς. Είναι καλύτερο να θέτουμε μικρότερους στόχους, τους οποίους μπορούμε να επιτύχουμε ευκολότερα.

Το να επικεντρωνόμαστε σε καταστάσεις στις οποίες δεν έχουμε καμία επιρροή και οι οποίες δεν είναι στο χέρι μας να αλλάξουν. Είναι πιο αποδοτικό να επενδύουμε το χρόνο και την ενέργειά μας στο να μπορέσουμε να αισθανθούμε καλύτερα.

Το να αποφεύγουμε ό,τι μας αγχώνει. Είναι σκόπιμο να εκτιθέμεθα σε αυτό σταδιακά ώστε να χτίσουμε την αντοχή μας και να μειώσουμε το στρες που μας προκαλεί.

Το να νομίζουμε ότι είμαστε οι μόνοι που βιώνουμε κάτι τέτοιο. Οι περισσότεροι άνθρωποι νιώθουν ανησυχία και φόβο κάποιες φορές στη ζωή τους.

Το να χρησιμοποιούμε διεξόδους όπως το αλκοόλ, το κάπνισμα κ.λπ. για να περιορίσουμε το άγχος μας. Όλα αυτά απλώς θα επιδεινώσουν την κατάσταση.

Ευχαριστούμε τη δρα Ναταλία Κουτρούλη, ψυχολόγο με εκπαίδευση στη Γνωσιακή Ψυχοθεραπεία και τη Συμβουλευτική, για τη συνεργασία