Ενώ επιστήμονες έχουν μιλήσει στο παρελθόν για την ικανότητα της καρδιάς να αυτοθεραπεύεται, τώρα νέα έρευνα υποστηρίζει ότι το ίδιο μπορεί να κάνει και… ο εγκέφαλος.
Αυτό ήταν το συμπέρασμα των ερευνητών του University of Southern Denmark Faculty of Health Sciences, οι οποίοι μελέτησαν μία από τις πιο σοβαρές συνέπειες του εγκεφαλικού επεισοδίου, την βλάβη στα «καλώδια» του εγκεφάλου – τις λεγόμενες νευρικές ίνες – η οποία οδηγεί σε μόνιμες βλάβες.
Η μελέτη τους έχει δημοσιευθεί στο Journal of Pathology.
Ο εγκέφαλος προσπαθεί να αποκαταστήσει τη βλάβη
Ένα εγκεφαλικό επεισόδιο συμβαίνει όταν η παροχή αίματος σε μέρος του εγκεφάλου εμποδίζεται, με αποτέλεσμα να προκαλείται εγκεφαλική βλάβη. Όπως εξηγούν οι ερευνητές, μετά από έναν τραυματισμό, ο εγκέφαλος προσπαθεί να αποκαταστήσει τις κατεστραμμένες νευρικές ίνες αποκαθιστώντας το μονωτικό τους στρώμα, που ονομάζεται μυελίνη.
Δυστυχώς, η διαδικασία επιδιόρθωσης συχνά επιτυγχάνεται μόνο εν μέρει, πράγμα που σημαίνει ότι πολλοί ασθενείς εμφανίζουν μόνιμη βλάβη στις σωματικές και γνωστικές τους λειτουργίες.
Σύμφωνα όμως, με τους ερευνητές ο εγκέφαλος διαθέτει τους πόρους για να αυτοθεραπευτεί: «Πρέπει να βρούμε τρόπους να βοηθήσουμε τα κύτταρα να ολοκληρώσουν το έργο τους, ακόμη και υπό δύσκολες συνθήκες» αναφέρουν χαρακτηριστικά.
Τι εμποδίζει την επιδιόρθωση;
Οι ερευνητές επικεντρώθηκαν στο τρόπο που οι φλεγμονώδεις καταστάσεις εμποδίζουν την ανοικοδόμηση. Εντόπισαν έναν συγκεκριμένο τύπο κυττάρων στον εγκέφαλο που παίζει βασικό ρόλο σε αυτή τη διαδικασία. Τα κύτταρα αυτά εργάζονται για την ανοικοδόμηση της μυελίνης, αλλά οι φλεγμονώδεις συνθήκες συχνά εμποδίζουν τις προσπάθειές τους.
«Χρησιμοποιώντας δείγματα ιστών εγκεφάλου από την Τράπεζα Εγκεφάλου της Δανίας, μπορούμε να χαρτογραφήσουμε με ακρίβεια ποιες περιοχές του εγκεφάλου είναι πιο ενεργές στη διαδικασία επιδιόρθωσης», εξηγούν οι ερευνητές.
Αυτή η χαρτογράφηση επέτρεψε στους ερευνητές να κατανοήσουν καλύτερα τους μηχανισμούς που ελέγχουν την ικανότητα του εγκεφάλου να αυτοθεραπεύεται.
Μέσω προηγμένων τεχνικών χρώσης, οι ερευνητές μπόρεσαν να ανιχνεύσουν συγκεκριμένα κύτταρα που παίζουν κεντρικό ρόλο στην αναδόμηση της μυελίνης στις κατεστραμμένες περιοχές του εγκεφάλου.
Τα δείγματα αναλύθηκαν για να γίνει διάκριση μεταξύ διαφορετικών περιοχών του εγκεφάλου, συμπεριλαμβανομένης της περιοχής με την βλάβη, του περιβάλλοντος ιστού όπου η επιδιόρθωση είναι ενεργή και του ιστού που φαίνεται να μην έχει επηρεαστεί.
Η ανάλυση παρείχε πληροφορίες σχετικά με το πού συσσωρεύονται τα κύτταρα επιδιόρθωσης και πώς η δραστηριότητά τους ποικίλλει ανάλογα με το φύλο και το χρόνο από το εγκεφαλικό επεισόδιο.
Οι γυναίκες και οι άνδρες αντιδρούν διαφορετικά
Μια ενδιαφέρουσα ανακάλυψη της μελέτης είναι ότι ο εγκέφαλος των γυναικών και των ανδρών φαίνεται να αντιδρά διαφορετικά στους τραυματισμούς.
«Είναι σημαντικό να λάβουμε υπόψη αυτές τις διαφορές ώστε οι μελλοντικές θεραπείες να είναι πιο στοχευμένες και να λαμβάνουν υπόψη το φύλο και τις ατομικές ανάγκες του ασθενούς», σημειώνουν οι ερευνητές.
Στις γυναίκες, φαίνεται ότι οι φλεγμονώδεις καταστάσεις μπορούν να εμποδίσουν τα κύτταρα να επιδιορθώσουν τη βλάβη, ενώ οι άνδρες έχουν ελαφρώς καλύτερη ικανότητα να ξεκινούν τη διαδικασία επιδιόρθωσης. Αυτή η διαφορά μπορεί να εξηγήσει γιατί οι γυναίκες αντιμετωπίζουν συχνά μεγαλύτερες δυσκολίες μετά από ένα εγκεφαλικό επεισόδιο.
