Όλοι θέλουμε να μετρήσουμε το ποσοστό λίπους που έχουμε, αλλά οι επιστήμονες προσθέτουν ότι πρέπει να μάθουμε περισσότερα για την κατανομή του – το που ακριβώς, δηλαδή, αποθηκεύεται.
Υπάρχουν ορισμένα σημεία στο σώμα όπου η συσσώρευση λίπους μπορεί να είναι πιο επικίνδυνη από άλλα.
Συγκεκριμένα, έρευνες δείχνουν ότι τα άτομα με σωματότυπο «μήλου» αντιμετωπίζουν μεγαλύτερο κίνδυνο σοβαρών προβλημάτων υγείας σε σύγκριση με εκείνους που έχουν σωματότυπο «αχλάδι», για παράδειγμα.
Ο σωματοτύπος «μήλο» αναφέρεται σε μια κατηγορία σωματικής διάπλασης στην οποία η κατανομή του σωματικού λίπους τείνει να συγκεντρώνεται γύρω από την περιοχή της κοιλιάς, με το πάνω μέρος του σώματος (στήθος, ώμοι, κοιλιά) να είναι πιο φαρδύ και το κάτω μέρος του σώματος (ισχία, μηροί) σχετικά πιο στενό. Οι άνθρωποι με σώμα τύπου μήλου συνήθως έχουν πιο αδύνατους γοφούς και μηρούς, ενώ ο κορμός τους είναι πιο παχύς, ιδιαίτερα στην περιοχή της μέσης και της κοιλιάς.
Το πρόβλημα είναι ότι το επιπλέον βάρος γύρω από την κοιλιά σηματοδοτεί συχνά μια επικίνδυνη συσσώρευση σπλαχνικού λίπους, το οποίο περιβάλλει τα εσωτερικά όργανα – σε αντίθεση με το λίπος που αποθηκεύεται ακριβώς κάτω από το δέρμα.
Επειδή το σπλαχνικό λίπος είναι αποθηκευμένο γύρω από τα ζωτικά όργανα, μπορεί να φτάσει στο ήπαρ. Από εκεί, μετατρέπεται σε χοληστερόλη, η οποία ταξιδεύει στην κυκλοφορία του αίματος και φράζει τις αρτηρίες. Το σπλαχνικό λίπος παράγει φλεγμονώδεις ουσίες που μπορούν να βλάψουν τα όργανα και να προκαλέσουν χρόνιες παθήσεις.
Σύμφωνα με μελέτη που δημοσιεύθηκε στο ακαδημαϊκό περιοδικό The BMJ, αυτό σημαίνει ότι ακόμη και αν δεν είστε τεχνικά υπέρβαροι, η συγκέντρωση λίπους γύρω από τη μέση αυξάνει τον κίνδυνο για καρδιακές παθήσεις, υψηλή αρτηριακή πίεση και ορισμένες μορφές καρκίνου.
Επιπλέον, η συσσώρευση σπλαχνικού λίπους επηρεάζει την ικανότητα του σώματος να ρυθμίζει τα επίπεδα σακχάρου στο αίμα, αυξάνοντας τον κίνδυνο για διαβήτη. Μάλιστα, μπορεί να σχετίζεται με αναπνευστικά προβλήματα κατά τον ύπνο, όπως η υπνική άπνοια.
Τι επηρεάζει την κατανομή λίπους
Οι βασικότεροι παράγοντες που επηρεάζουν την κατανομή του λίπους στο σώμα:
- Τα γονίδια: Σχεδόν το 50% της κατανομής του λίπους προσδιορίζεται από τα γονίδια.
- Το φύλο: Τα υγιή επίπεδα λίπους ποικίλουν για τα δύο φύλα, με τους άνδρες να τείνουν να συσσωρεύουν περισσότερο λίπος γύρω από το μεσαίο τμήμα του σώματος ενώ οι γυναίκες φαίνεται να το συσσωρεύουν περισσότερο στους γοφούς ή και τους γλουτούς.
- Η ηλικία: Οι μεγαλύτεροι ενήλικες τείνουν να εμφανίζουν υψηλότερα επίπεδα σωματικού λίπους συνολικά εξαιτίας συγκεκριμένων παραγόντων όπως η επιβράδυνση του μεταβολισμού και η σταδιακή απώλεια του μυϊκού ιστού.
- Τα επίπεδα ορμονών: Είναι γνωστό ότι το βάρος και οι ορμόνες συνδέονται, γεγονός που γίνεται πιο αισθητό στα σαράντα έτη. Αυτό οφείλεται στην φυσική μείωση των ορμονών, όπως η τεστοστερόνη στους άνδρες και τα οιστρογόνα στις γυναίκες.
- Ο τρόπος ζωής: Μια διατροφή πλούσια σε επεξεργασμένα τροφίμα, ζάχαρη, και κορεσμένα λιπαρά μπορεί να ευθύνεται για την αύξηση του κοιλιακού λίπους. Παράλληλα, η καθιστική ζωή ή η έλλειψη σωματικής άσκησης, η υπερβολική κατανάλωση αλκοόλ και το χρόνιο άγχος μπορεί να επιδεινώσει την κατάσταση.