Συνήθως, ο τρόπος που επιλέγουν οι δημιουργοί τους για να διαδώσουν την πληροφορία αφήνει το χρήστη να αναρωτιέται –στην καλύτερη των περιπτώσεων– ποια από όλα όσα περνούν γρήγορα από την οθόνη του κινητού κάνει πράξη ο ίδιος στην καθημερινότητά του για να καταφέρει «να φροντίσει τον εαυτό του». Έτσι, χωρίς να το καταλαβαίνουμε, έχουμε ήδη πέσει στην παγίδα της σύγκρισης. Πόσα από αυτά έχω πετύχει; Θα υπάρχουν κάποιοι που καταφέρνουν περισσότερα ή και όλα! Γιατί δεν μπορώ κι εγώ; Κι εκεί που το ζητούμενο είναι η αυτοφροντίδα, ξαφνικά βρισκόμαστε αντιμέτωποι με τα υπαρξιακά μας. Εξέλιξη που σίγουρα δεν μας βοηθά να φροντίσουμε τον εαυτό μας, καθώς αυτομαστιγωνόμαστε γιατί δεν γίναμε κάτι πιο σημαντικό, γιατί δεν έχουμε περισσότερα χρήματα, γιατί δεν έχουμε την ιδανική σχέση.
Ξεκάθαρα, η τακτική με την οποία τα social media επικοινωνούν τόσο σοβαρά ζητήματα, που υπό κανονικές συνθήκες θα απαιτούσαν ώρες ψυχοθεραπείας για να επιλυθούν, είναι τουλάχιστον πρόχειρος και αποσκοπεί κυρίως στην αλίευση ακολούθων και likes, παρά τις αγαθές προθέσεις που ενδεχομένως να έχουν κάποιοι από τους δημιουργούς.
Όμως, αυτά έχουμε και με αυτά θα πορευθούμε όλοι, ιδιαίτερα οι νεότεροι. Αν αναλογιστούμε με πόση ευκολία συγκρίνουμε τις ζωές μας εμείς οι ενήλικες με τις ζωές των άλλων στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, μπορούμε να αντιληφθούμε τι συμβαίνει με τα παιδιά. Ευτυχώς, πάντα θα υπάρχουν παιδιά που θα φιλτράρουν και θα επεξεργάζονται την πληροφορία, η οποία πλέον με εξαιρετική ευκολία φτάνει στα χέρια τους – για την ακρίβεια, στην οθόνη του έξυπνου κινητού τους.
Δικαιολογημένα αρκετοί από τους ειδικούς προειδοποιούν τους γονείς πως ένα παιδί στη φάση της ανάπτυξης συχνά δεν είναι ικανό να επεξεργαστεί τον καταιγισμό πληροφοριών που δέχεται σήμερα. Έτσι, καθώς η κρίση του δεν έχει διαμορφωθεί ακόμη, δυσκολεύεται να αντιληφθεί πως σχεδόν όλοι παρουσιάζουν στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης την καλύτερη εκδοχή του εαυτού τους – με τη βοήθεια των φίλτρων μέχρι σήμερα και της τεχνητής νοημοσύνης στο πολύ άμεσο μέλλον. Δυστυχώς τα παιδιά συγκρίνονται με ιδεατά avatars και όχι με πραγματικούς ανθρώπους και προσπαθούν να μοιάσουν σε αυτά φτάνοντας στην ψυχογενή ανορεξία, στη χρήση αναβολικών και σε πολλά άλλα. Τα παιδιά δυστυχώς αντιλαμβάνονται το κυνήγι της τελειότητας ως φροντίδα προς το σώμα τους, αγνοώντας τις περισσότερες φορές τη ζημιά που γίνεται στην ψυχή τους.
Η αυτοφροντίδα μαθαίνεται
Η αυτοφροντίδα –με ή χωρίς social media– είναι μια διαδικασία που μαθαίνεται και απαιτεί πολλή προσπάθεια και χρόνο από τους ανθρώπους για να την κατακτήσουν. Φροντίζω τον εαυτό μου δεν σημαίνει μόνο πλένω τα δόντια μου, τρέφομαι σωστά, γυμνάζομαι, ντύνομαι όμορφα.
Φροντίζω τον εαυτό μου είναι και πολλά άλλα σε μια κοινωνία που αλλάζει με αλματώδεις ρυθμούς. Είναι η σύνδεση που έχω με τις ανάγκες και τις επιθυμίες μου, τα όρια που θέτω στους άλλους και ο αξιακός κώδικας που διέπει τα λόγια και τις πράξεις μου. Είναι η καθημερινή στάση μου στην κοινωνία και η διαρκής προσπάθεια να βελτιώνομαι. Να συγχωρώ, να αγκαλιάζω τον εαυτό μου και να του επιτρέπω να βιώνει τα συναισθήματά του, τα ευχάριστα αλλά και τα δυσάρεστα. Θα πρέπει λοιπόν να είμαστε τουλάχιστον αδαείς αν πιστεύουμε ότι οι μελλοντικοί ενήλικες θα τα μάθουν όλα αυτά από τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης και όχι από το σπίτι τους.
Μιχάλης Κεφαλογιάννης – Ιατρικός συντάκτης, παρουσιαστής της εκπομπής «Όλα για τη ζωή μας Vita», MEGA.