Είναι γνωστό ότι ο βαθύς ύπνος τονώνει την μνήμη, καθώς τα αργά, συγχρονισμένα κύματα στον εγκέφαλο κατά τη διάρκεια του συγκεκριμένου σταδίου του ύπνου υποστηρίζουν τον σχηματισμό αναμνήσεων. Ο λόγος όμως που συμβαίνει αυτό παρέμενε, μέχρι πρότινος, άγνωστος.
Τώρα, νέα μελέτη που δημοσιεύθηκε στο Nature Communications, δίνει την εξήγηση. Σύμφωνα με τη μελέτη, τα αργά κύματα καθιστούν τον νεοφλοιό, τη θέση της μακροπρόθεσμης μνήμης, ιδιαίτερα δεκτικό στις πληροφορίες.
Πώς σχηματίζονται οι μόνιμες αναμνήσεις;
Οι ειδικοί πιστεύουν ότι όσο κοιμόμαστε, ο εγκέφαλός μας αναπαράγει τα γεγονότα της ημέρας, μεταφέροντας πληροφορίες από τη θέση της βραχυπρόθεσμης μνήμης, τον ιππόκαμπο, στη μακροπρόθεσμη μνήμη που βρίσκεται στο νεοφλοιό.
Τα «αργά κύματα» αποτελούν κομβικό στοιχείο αυτής της διαδικασίας, αποτελώντας αργές, συγχρονισμένες ταλαντώσεις στον φλοιό που συμβαίνουν κατά τον βαθύ ύπνο.
Μπορούν να μετρηθούν με τη χρήση ηλεκτροεγκεφαλογραφήματος, σημειώνουν οι ερευνητές. Τα κύματα δημιουργούνται όταν η ηλεκτρική τάση σε πολλούς νευρώνες ανεβαίνει και πέφτει ταυτόχρονα μία φορά ανά δευτερόλεπτο, εξηγούν.
«Γνωρίζουμε εδώ και πολλά χρόνια ότι αυτές οι διακυμάνσεις της τάσης συμβάλλουν στο σχηματισμό της μνήμης. Αυτό όμως που δεν γνωρίζαμε μέχρι τώρα ήταν τι ακριβώς διαδραματίζεται στο εσωτερικό του εγκεφάλου όταν συμβαίνει αυτό» αναφέρουν.
Τα αργά κύματα ενισχύουν τις συνάψεις
Μελετώντας δείγματα άθικτου εγκεφαλικού ιστού, οι ερευνητές προσπάθησαν να αποσαφηνίσουν τις διαδικασίες που είναι πιθανό να διέπουν το σχηματισμό της μνήμης κατά τον βαθύ ύπνο.
Σύμφωνα με τα ευρήματά τους, τα αργά ηλεκτρικά κύματα επηρεάζουν την ισχύ των συναπτικών συνδέσεων μεταξύ των νευρώνων του νεοφλοιού και συνεπώς την δεκτικότητά τους.
Μελέτησαν συγκεκριμένα, άθικτα δείγματα νεοφλοιϊκού ιστού που ελήφθησαν από 45 ασθενείς που είχαν υποβληθεί σε νευροχειρουργική επέμβαση.
Οι ερευνητές προσομοίωσαν στον ιστό τις διακυμάνσεις τάσης που είναι χαρακτηριστικές των αργών εγκεφαλικών κυμάτων κατά τον βαθύ ύπνο και στη συνέχεια μέτρησαν την αντίδραση των νευρικών κυττάρων.
Ο τέλειος συγχρονισμός ενδυναμώνει την μνήμη
Η ομάδα των ερευνητών ανακάλυψε ότι οι συναπτικές συνδέσεις μεταξύ των νευρώνων του νεοφλοιού ενισχύονται στο μέγιστο βαθμό σε ένα πολύ συγκεκριμένο χρονικό σημείο κατά τη διάρκεια των διακυμάνσεων της τάσης. «Οι συνάψεις λειτουργούν πιο αποτελεσματικά αμέσως μετά την άνοδο της τάσης από χαμηλή σε υψηλή», εξηγούν.
«Κατά τη διάρκεια αυτού του σύντομου διαστήματος, θα μπορούσαμε να πούμε ότι ο νεοφλοιός βρίσκεται σε κατάσταση ετοιμότητας. Αν ο εγκέφαλος αναπαράγει μια ανάμνηση ακριβώς εκείνη τη στιγμή, αυτή μεταφέρεται στη μακροπρόθεσμη μνήμη ιδιαίτερα αποτελεσματικά», επισημαίνουν.
«Έτσι, ο ύπνος αργών κυμάτων υποστηρίζει το σχηματισμό της μνήμης, καθιστώντας το νεοφλοιό ιδιαίτερα δεκτικό για πολλά μικρά χρονικά διαστήματα» καταλήγουν.
Πώς θα μπούμε σε βαθύ ύπνο
Ενώ ξεκουράζεστε, το σώμα σας περνάει από διάφορα στάδια ύπνου. Ο βαθύς ύπνος είναι το στάδιο του ύπνου που χρειάζεστε για να αισθάνεστε ανανεωμένοι όταν ξυπνάτε το πρωί.
Μερικές από τις πιο συμβουλές που θα σας βοηθήσουν να κοιμάστε καλύτερα, περιλαμβάνουν:
- Κοιμηθείτε και ξυπνήστε την ίδια ώρα, καθώς έτσι αυξάνονται οι πιθανότητες να κοιμηθείτε πιο γρήγορα, δίχως να διαταράσσεται ο κιρκάδιος ρυθμός.
- Προσπαθήστε να χαλαρώνετε και να διαχειρίζεστε στρεσογόνους παράγοντες, καθώς το άγχος μπορεί να “κλέψει” τον ύπνο σας. Σύμφωνα με έρευνα, δημοσιευμένη στο Celebral Cortex, οι άνθρωποι με υψηλά επίπεδα στρες όχι μόνο δυσκολεύονται να κοιμηθούν, αλλά φαίνεται να έχουν και λιγότερο βαθύ ύπνο.
- Αποφύγετε ή περιορίστε την καφεΐνη και το αλκοόλ, καθώς μειώνουν την ποιότητα του ύπνου και δεν μας αφήνουν να μπούμε στα βαθύτερα στάδια.
- Διατηρήστε το δωμάτιό σας σκοτεινό, δροσερό και άνετο, καθώς οι δυνατοί θόρυβοι και τα έντονα φώτα μπορεί να δυσχεράνουν τον βαθύ ύπνο.
