Σας έχει τύχει ποτέ να είστε τόσο απορροφημένοι σε μια δραστηριότητα που ο χρόνος έμοιαζε να κυλά σαν νερό; Όταν είμαστε βαθύτατα συγκεντρωμένοι σε μια απαιτητική δραστηριότητα, που έχουμε τις απαραίτητες δεξιότητες για να την ολοκληρώσουμε, αντλώντας ευχαρίστηση από αυτήν, μπαίνουμε στην λεγόμενη ροή, κάτι μεγαλύτερο από μια σπάνια στιγμή έμπνευσης.
Η κατάσταση της ροής πρόκειται στην πραγματικότητα, για μια δεξιότητα που μπορείτε να καλλιεργήσετε, με πολλά οφέλη.
Για παράδειγμα, έρευνα δημοσιευμένη στο Journal of Happiness Studies, επισημαίνει ότι η εμπειρία της ροής σχετίζεται με την καλή διάθεση, την ικανοποίηση από την εργασία, τη συναισθηματική ευημερία και την απόδοση στην εργασία.
Τι ακριβώς είναι;
Η ροή πρόκειται για μια ψυχολογική κατάσταση, που περιγράφηκε για πρώτη φορά από τον συγγραφέα Mihály Csíkszentmihályi τη δεκαετία του 1970, κατά την οποία είμαστε πλήρως αφοσιωμένοι σε μια δραστηριότητα, χάνουμε την αίσθηση του χρόνου και αποκτούμε μια αίσθηση αβίαστου ελέγχου.
Την χαρακτήρισε ως «βέλτιστη εμπειρία». Πιθανότατα την έχετε βιώσει στο παρελθόν.
Μελέτες επισημαίνουν ότι είναι εφικτή σε ένα ευρύ φάσμα δραστηριοτήτων, όπως κατά την άσκηση, όταν εργάζεστε ή ασχολείστε με ένα δημιουργικό project, όταν επιλύετε ένα δύσκολο πρόβλημα στην δουλειά και όχι μόνο.
Πώς θα μπούμε σε ροή;
Επιλέξτε την σωστή δραστηριότητα
Ενώ μπορούμε να μπούμε πιο εύκολα σε ροή με ορισμένες δραστηριότητες, αυτά είναι τα στοιχεία στα οποία πρέπει να επικεντρωθείτε για να τα καταφέρετε:
1. Ξεκάθαροι στόχοι
Ξεκινήστε κατανοώντας την δομή ή τις οδηγίες της εκάστοτε δραστηριότητας για να γνωρίζετε τι προσπαθείτε να επιτύχετε. Η σαφήνεια εξαλείφει την αβεβαιότητα, επιτρέποντάς σας να κατευθύνετε όλη την προσοχή σας προς την εργασία χωρίς να αναρωτιέστε τι πρέπει να κάνετε στη συνέχεια.
2. Άμεσο και ξεκάθαρο feedback
Οι συχνές ή ακόμα και συνεχείς πληροφορίες σχετικά με την πρόοδό σας μπορούν να σας βοηθήσουν να μπείτε αλλά και να παραμείνετε σε ροή. Για παράδειγμα, όταν παίζετε ένα μουσικό όργανο, μπορείτε να ακούσετε αμέσως αν παίζετε σωστά μια νότα ή όχι. Αυτή η συνεχής ανατροφοδότηση σας κρατά πλήρως απορροφημένους και σας δίνει κίνητρο να βελτιωθείτε καθώς παίζετε.
3. Πρόκληση και δεξιότητα σε ισορροπία
Η δυσκολία της εργασίας πρέπει να είναι σε υψηλό επίπεδο, ώστε να προκαλεί το ενδιαφέρον σας και να εξισορροπείται ταυτόχρονα από το επίπεδο των δεξιοτήτων σας. Η ισορροπία μεταξύ της δυσκολίας και των δεξιοτήτων σας σας βοηθά να παραμείνετε σε ροή.
Εάν μια εργασία είναι πολύ εύκολη για το επίπεδο δεξιοτήτων σας, μπορεί εύκολα να βαρεθείτε και ως εκ τούτου η συκγκέντρωσή σας να χαθεί. Εάν μια εργασία είναι πολύ δύσκολη για το επίπεδο δεξιοτήτων σας, μπορεί να απογοητευτείτε, να αγχωθείτε ή να κολλήσετε.
4. Αυτοτελής εμπειρία
Θυμηθείτε ότι η δραστηριότητα πρέπει να είναι ευχάριστη και ικανοποιητική από μόνη της, ανεξάρτητα από το αποτέλεσμα. Για να αντλείτε ευχαρίστηση ανεξάρτητα από το αποτέλεσμα, η δραστηριότητα θα πρέπει να σας παρέχει ένα ή περισσότερα πράγματα που αποτελούν εγγενείς αξίες για εσάς, όπως η μάθηση, η έκφραση της δημιουργικότητας ή απλώς η ευχαρίστηση.
Επιλέξτε το κατάλληλο περιβάλλον
Η επίτευξη της ροής δεν αφορά μόνο την ίδια την εργασία, αλλά και το πού και πώς εργάζεστε. Το σωστό περιβάλλον μπορεί να βοηθήσει στην ελαχιστοποίηση των αντιπερισπασμών, στην ενίσχυση της συγκέντρωσης και της πνευματικής διαύγειας, που απαιτείται για να “βυθιστείτε” πλήρως σε μια δραστηριότητα.
5. Συγκέντρωση
Η κατάσταση της ροής χαρακτηρίζεται από τη βαθιά συγκέντρωση σε μια εργασία. Για να αυξήσετε τις πιθανότητες να μπείτε σε ροή, επιλέξτε ένα περιβάλλον απαλλαγμένο από αντιπερισπασμούς.
6. Χωρίς δεύτερες σκέψεις
Έχετε μπει σε μια κατάσταση ροής όταν δεν ανησυχείτε πλέον για το πώς φαίνεστε στους άλλους ή για τις ικανότητές σας. Το μόνο που υπάρχει είναι η εργασία μπροστά σας.
7. Αίσθηση του αβίαστου ελέγχου
Καταφέρατε να μπείτε σε ροή όταν αισθάνεστε ότι έχετε τον έλεγχο των πράξεών σας και πιστεύετε στην ικανότητά σας να ξεπερνάτε τα εμπόδια. Για να ενισχύσετε αυτήν την αίσθηση, δοκιμάστε να ορίσετε μικρότερους στόχους και να οργανώσετε τα βήματά σας για να τους πετύχετε.
Το αποτέλεσμα: κατάσταση ροής
Εάν καταφέρετε να ελέγξετε τα παραπάνω, τότε αυξάνονται σημαντικά οι πιθανότητες να μπείτε σε ροή. Σε αυτή την κατάσταση, θα έχετε επίσης περισσότερες πιθανότητες να νιώσετε αυτές τις βιωματικές πτυχές της ροής:
8. Συγχώνευση της δράσης και της επίγνωσης
Είστε τόσο απορροφημένοι στην δραστηριότητά σας, που η δράση μοιάζει σχεδόν αυτόματη. Μπορεί να σταματήσατε να σκέφτεστε συνειδητά την ίδια την πράξη (π.χ. ένας μουσικός δεν σκέφτεται κάθε επιμέρους νότα ή το πώς να κινήσει τα δάχτυλά του και αντ’ αυτού απλώς παίζει).
9. Ο χρόνος μετασχηματίζεται
Η αντίληψή σας για τον χρόνο αλλάζει, πράγμα που μπορεί να σημαίνει ότι επιβραδύνεται, επιτρέποντάς σας να βιώσετε κάθε λεπτομέρεια της εργασίας με αυξημένη επίγνωση, ή ότι επιταχύνεται, με αποτέλεσμα οι ώρες να μοιάζουν με λεπτά.
