Σύμφωνα με νέα μελέτη, αν ο αριθμός στη ζυγαριά αφού πέσει, μονίμως μετά αυξάνεται, τότε το πρόβλημα μπορεί να είναι η ίδια η λειτουργία του οργανισμού μας. Πιο συγκεκριμένα, οι ερευνητές από την Ελβετία ανακάλυψαν ότι τα λιποκύτταρα στο σώμα έχουν «μνήμη» και μπορούν να συνεχίσουν να αναπτύσσονται, ακόμη και μετά την απώλεια βάρους. Αυτό θα μπορούσε να εξηγήσει γιατί μερικοί άνθρωποι δυσκολεύονται να διατηρήσουν το βάρος τους αφού κάνουν δίαιτα.

Η επιστημονική ομάδα χρησιμοποίησε λιποκύτταρα από άτομα με παχυσαρκία και άτομα με υγιές βάρος για να διερευνήσει εάν υπήρχαν διαφορές στα γονίδιά τους που θα μπορούσαν να ελέγχουν την αύξηση του βάρους τους. Αποκαλύφθηκε ότι τα άτομα που ήταν παχύσαρκα είχαν μόνιμες αλλαγές στο DNA τους που επηρέασαν τον τρόπο με τον οποίο τα κύτταρα χρησιμοποιούσαν και αποθήκευαν την ενέργεια, ακόμη και μετά την απώλεια κιλών. Αυτά τα γονίδια έκαναν τον μεταβολισμό των ατόμων λιγότερο ενεργό, γεγονός που καθιστά πιο δύσκολη την επεξεργασία των τροφίμων.

Ο επικεφαλής συγγραφέας της μελέτης, καθηγητής Φέρντιναντ Φον Μάιεν, δήλωσε:

«Δεν πρόκειται απλώς για έλλειψη προθυμίας ή θέλησης. Υπάρχει πραγματικά ένας μοριακός μηχανισμός που καταπολεμά την απώλεια βάρους με αποτέλεσμα να έχουμε το φαινόμενο γιο-γιο».

Σύμφωνα με στοιχεία, το 80% με 85% σχεδόν των ανθρώπων που χάνουν σημαντική ποσότητα βάρους, το ανακτούν αργότερα. Μερικές φορές, αυτό συμβαίνει επειδή οι άνθρωποι επιστρέφουν στις παλιές τους συνήθειες, αλλά άλλες φορές, τα κιλά συσσωρεύονται ξανά, φαινομενικά χωρίς αιτία. Αυτό το μυστήριο είναι που παρακίνησε τους Ελβετούς ερευνητές να εξετάσουν τα γονίδια.

Επιγενετικές αλλαγές και «δίαιτα γιο-γιο»

Τα γονίδια μπορούν να επηρεαστούν από μικρές χημικές αλλαγές που ονομάζονται επιγενετικές.

Η επιγενετική αφορά το πώς οι συμπεριφορές και το περιβάλλον μπορούν να προκαλέσουν αλλαγές στο DNA. Αυτές οι αλλαγές είναι αναστρέψιμες, σε αντίθεση με τις γενετικές αλλαγές, που αλλοιώνουν μόνιμα το DNA. Μπορούν να προκληθούν από πράγματα όπως η έκθεση στην ατμοσφαιρική ρύπανση, οι διατροφικές επιλογές στην παιδική ηλικία, η χρήση ουσιών, ακόμη και το τραύμα σε νεαρή ηλικία, σύμφωνα με την κλινική Cleveland.

Έρευνες έχουν δείξει ότι οι επιγενετικές αλλαγές συνδέονται με τον καρκίνο, τις διαταραχές χρήσης ουσιών, την άνοια και τη γήρανση.

Ο καθηγητής Φον Μάιεν και οι συνεργάτες του ήθελαν να εξετάσουν την επιγενετική των ατόμων με διακυμάνσεις βάρους για να δουν αν διέφερε από εκείνους που είχαν σταθερό βάρος. Οι ίδιοι εξήγησαν ότι τα κύτταρα τείνουν να συνηθίζουν στα πρότυπα επεξεργασίας των τροφίμων και αποθήκευσης λίπους. Επειδή κάποιος χάνει βάρος, δεν σημαίνει αυτόματα ότι τα κύτταρα, τα οποία είχαν προγραμματιστεί να ενεργούν με έναν τρόπο, θα αλλάξουν, ανέφεραν χαρακτηριστικά.

«Εάν δεν υπήρξατε ποτέ παχύσαρκοι, δεν θα εκτεθείτε σε αυτή τη μνήμη και πιθανώς να μην προκύψει πρόβλημα μετά τη δίαιτα», σύμφωνα με τον Μάιεν. Δεδομένου του μικρού δείγματος της έρευνας, αναμένονται νέες που ενδεχομένως θα ρίξουν ακόμα περισσότερο φως στο εν λόγω ζήτημα.

Τα ευρήματα της μελέτης δημοσιεύθηκαν στο έγκριτο περιοδικό Nature.