Οι άνθρωποι είμαστε κοινωνικά όντα. Η σύνδεσή μας με άλλους ανθρώπους, μας δίνει ζωή και χαρά. Καθώς όμως τα χρόνια περνούν, ο κοινωνικός μας κύκλος, συνήθως, περιορίζεται. Σε πολύ μεγάλη ηλικία δε, ενδέχεται να περνάμε τον περισσότερο χρόνο μας εντελώς μόνοι. Και η μοναξιά, όπως αποκαλύπτουν έρευνες, σκοτώνει… Τι ρόλο παίζει σε όλα αυτά ένα κατοικίδιο;

Πρόσφατη μελέτη, εξέτασε εάν υπάρχει συσχέτιση μεταξύ της ιδιοκτησίας κατοικίδιων ζώων και των ψυχοκοινωνικών αποτελεσμάτων (όπως η μοναξιά). Στην έρευνα συμμετείχαν 2867 ηλικιωμένοι ενήλικες από τη Γερμανία, κάποιοι από τους οποίους ζούσαν σε οίκους ευγηρίας.

Οι συμμετέχοντες χωρίστηκαν σε πέντε ομάδες:

  1. Δεν ήταν ιδιοκτήτες κατοικίδιου.
  2. Είχαν τουλάχιστον έναν σκύλο (αλλά όχι άλλα κατοικίδια).
  3. Είχαν τουλάχιστον μία γάτα (αλλά όχι άλλα κατοικίδια).
  4. Είχαν τουλάχιστον ένα κατοικίδιο (εκτός σκύλου και γάτας).
  5. Είχαν τουλάχιστον δύο διαφορετικά είδη κατοικίδιων.

Το κύριο εύρημα, όπως περιγράφεται από τους συγγραφείς, έχει ως εξής: «Παρατηρήσαμε μια ισχυρή σχέση μεταξύ της ύπαρξης τουλάχιστον ενός σκύλου (σε σύγκριση με την απουσία κατοικίδιων ζώων) και τα χαμηλότερα επίπεδα μοναξιάς , ενώ η ιδιοκτησία άλλων κατοικίδιων ζώων δεν είχε ένα εξίσου αξιοσημείωτο αποτέλεσμα».

Με άλλα λόγια, η ιδιοκτησία ενός σκύλου μείωσε σημαντικά τα επίπεδα μοναξιάς σε αυτά τα ηλικιωμένα άτομα, ενώ η κατοχή μιας γάτας ή άλλων κατοικίδιων, όχι. «Δεδομένου ότι η μοναξιά συνδέεται με μειωμένη διάρκεια ζωής, οι συνέπειες είναι ξεκάθαρες: Ένας σκύλος μπορεί να είναι σωτήριος», δήλωσαν οι επιστήμονες.

Πώς η μοναξιά απειλεί τη ζωή μας

Η μοναξιά έχει συνδεθεί με υψηλότερα ποσοστά ποικίλων σωματικών και ψυχικών προβλημάτων, όπως: υψηλή αρτηριακή πίεση, καρδιακές παθήσεις, εξασθενημένο ανοσοποιητικό σύστημα, παχυσαρκία, άγχος, κατάθλιψη και γνωστικά προβλήματα, συμπεριλαμβανομένης της νόσου Αλτσχάιμερ και, κατά συνέπεια, με αυξημένο κίνδυνο θανάτου.

Τα επιστημονικά δεδομένα είναι εντυπωσιακά. Η κοινωνική απομόνωση και η μοναξιά συσχετίζονται με 32% υψηλότερο κίνδυνο θανάτου από κάθε αιτία θνησιμότητας, συμπεριλαμβανομένου του καρκίνου, σύμφωνα με ανάλυση 90 δημοσιευμένων μελετών που περιελάμβαναν περισσότερους από 2 εκατομμύρια ενήλικες ηλικίας 18 ετών και άνω.

Οι επιστήμονες εξηγούν πως το να είναι κανείς κοινωνικά απομονωμένος μπορεί να θεωρηθεί μια μορφή άγχους. Όπως οι περισσότερες μορφές στρες, η μοναξιά ενεργοποιεί ένα σύστημα αποκρίσεων που περιλαμβάνει τον υποθάλαμο, την υπόφυση και τα επινεφρίδια. Το τελικό αποτέλεσμα είναι η απελευθέρωση ορμονών του στρες, ειδικά των κορτικοστεροειδών, όπως η κορτιζόλη. Η μακροχρόνια έκθεση σε αυτές τις ορμόνες του στρες μπορεί να προκαλέσει βλάβη στο ανοσοποιητικό σύστημα, στο καρδιαγγειακό σύστημα και σε άλλες φυσιολογικές λειτουργίες. Έτσι, αυξάνεται τελικά η πιθανότητα επιπλοκών που μπορούν να οδηγήσουν στο θάνατο.

Εάν όμως καταπολεμήσουμε τη βασική αιτία του στρες (σε αυτή την περίπτωση την μοναξιά), τότε είμαστε σε θέση να προσθέσουμε χρόνια στη ζωή μας.

Πώς ένα κατοικίδιο και συγκεκριμένα, ένας σκύλος, καταπολεμά τη μοναξιά

Γιατί μπορεί ένας σκύλος να είναι πιο ωφέλιμος, όταν πρόκειται για την ανακούφιση της μοναξιάς, από μια γάτα;

Οι συγγραφείς της μελέτης επισημαίνουν ότι αυτό μπορεί να εξηγηθεί από τα επίπεδα κοινωνικής αλληλεπίδρασης που έχουμε με αυτά τα δύο είδη ζώων. Οι σκύλοι γενικά τείνουν να ζητούν πολύ περισσότερο την κοινωνική προσοχή από τις γάτες και να ανταποκρίνονται περισσότερο στην κοινωνική αλληλεπίδραση. Επίσης, συνήθως ενθαρρύνουν τους ιδιοκτήτες τους να βγουν έξω και να περπατήσουν μαζί τους, και τέτοιοι περίπατοι ενδέχεται να περιλαμβάνουν συναναστροφή με γείτονες, περαστικούς, παιδιά κτλ.

Η φροντίδα ενός σκύλου προσφέρει επίσης μια αίσθηση σκοπού και ευθύνης, κάτι που μπορεί να οδηγήσει σε χαμηλότερα επίπεδα μοναξιάς. Επιπλέον, υπάρχουν δεδομένα που σημειώνουν ότι οι άνθρωποι μιλούν στα σκυλάκια τους με τον ίδιο τρόπο που θα μιλούσαν σε ένα μικρό παιδί, και παρόλο που πρόκειται για μονόλογο και όχι για διάλογο, προκύπτει μια αίσθηση ουσιαστικής κοινωνικής αλληλεπίδρασης.

Επιπλέον, οι σκύλοι παρέχουν συχνά συναισθηματική υποστήριξη, προσφέροντας συντροφιά και στοργή χωρίς καμία κρίση ή αρνητική αντίδραση. Είναι αυτό το είδος συμπεριφοράς που έχει ως αποτέλεσμα οι άνθρωποι να νιώθουν παρηγοριά και λιγότερη μοναξιά όταν είναι με τον σκύλο τους. Συγκεκριμένα, οι σκύλοι κοιτάζουν κάποιον που τους μιλάει και φαίνεται να τον προσέχουν με τρόπο που οι γάτες μπορεί να είναι λιγότερο πιθανό να κάνουν. Αυτός μπορεί να είναι ο λόγος για τον οποίο υπάρχουν πολλοί σκύλοι θεραπείας και όχι, γάτες.

Όπως και έχει, κάθε ζώο είναι «παιδί» της φύσης και μας ενώνει με αυτήν. Ο σεβασμός και η φροντίδα πρέπει να διέπει τη σχέση μας με αυτά, μια σχέση που όπως φαίνεται, έχει να μας δώσει πολλά.