Συχνά ορίζουμε την αποτυχία ως την οδό της εξέλιξης, αφού μέσα από τα λάθη μας μαθαίνουμε, αλλάζουμε, γινόμαστε καλύτεροι και αποκτούμε εμπειρίες που μας βελτιώνουν. Νέα έρευνα όμως, υποστηρίζει ότι τα πράγματα μάλλον δεν είναι όπως πιστεύαμε.
Η μελέτη, η οποία δημοσιεύθηκε στο Journal of Experimental Psychology: General, ανακάλυψε ότι η πλειονότητα των ανθρώπων πιστεύει εσφαλμένα ότι οι άνθρωποι οδηγούνται στην επιτυχία μετά την αποτυχία σε ορισμένες καταστάσεις, όπως για παράδειγμα αφού αποτύχουν στις εξετάσεις δικηγορικού συλλόγου.
Αυτή η υπερβολική πεποίθηση σχετικά με την δυναμική της αποτυχίας μπορεί να εμποδίσει τους ανθρώπους από την διαμόρφωση ενός ρεαλιστικού πλάνου και την επίτευξη προόδου, δήλωσε η Δρ Lauren Eskreis-Winkler, PhD, επικεφαλής συγγραφέας της μελέτης και επίκουρη καθηγήτρια διοίκησης και οργανισμών στο Northwestern University.
«Οι άνθρωποι που υπερεκτιμούν τις πιθανότητες να ακολουθήσει επιτυχία κατόπιν μιας αποτυχίας, είναι λιγότερο πιθανό να κάνουν πράγματι τα βήματα που φέρνουν την πραγματική εξέλιξη και ανθεκτικότητα», συμπληρώνει η ίδια. «Αυτό δεν σημαίνει ότι δεν θα έχετε επιτυχίες μετά από αποτυχίες. Απλώς δεν πρέπει να υποθέτετε ότι θα είναι δεδομένες».
Τι έδειξε η έρευνα για τα λάθη
Για να αξιολογήσει τη στάση απέναντι στην επιτυχία μετά την αποτυχία, η ερευνητική ομάδα ανέλυσε δεδομένα από διαδικτυακές έρευνες με 1.800 ενήλικες στις Ηνωμένες Πολιτείες.
Οι συμμετέχοντες απάντησαν αν πιστεύουν ότι οι άνθρωποι θα είναι ανθεκτικοί σε ορισμένες καταστάσεις, όπως εάν η υγεία τους επιδεινωθεί ή εάν δεν λάβουν τις βαθμολογίες που ήθελαν στις εξετάσεις.
Οι ερευνητές ανακάλυψαν ότι οι συμμετέχοντες υπερεκτίμησαν επανειλημμένα τον αριθμό των ατόμων που πράγματι πέτυχαν μετά από μια αποτυχία.
Για παράδειγμα, υπερεκτίμησαν σημαντικά τον αριθμό των δικηγόρων, των δασκάλων και των νοσηλευτών που πέρασαν τελικά τις εξετάσεις στις οποίες αρχικά απέτυχαν αλλά και τον αριθμό των ασθενών με καρδιακή ανεπάρκεια που έκαναν αλλαγές στον τρόπο ζωής τους για να βελτιώσουν την υγεία τους.
Επιπλέον οι συμμετέχοντες δήλωσαν ότι ήταν επίσης λιγότερο πιθανό να αναλάβουν δράση λόγω αυτής της πεποίθησης.
Γιατί δεν μαθαίνουμε από τα λάθη μας;
Παρά τα όσα πιστεύουμε, «το να μάθεις από την αποτυχία είναι συχνά πιο δύσκολο από το να μάθεις από την επιτυχία», αναφέρουν οι ερευνητές. «Ο καλύτερος τρόπος για να μάθουμε είναι μέσω της επιβράβευσης που φέρνει η επιτυχία» εξηγούν.
«Ο εγκέφαλος μας ανταμείβει με ντοπαμίνη όταν για παράδειγμα, μαντεύουμε σωστά. Με την εξάσκηση και τη βελτίωση, δημιουργείται ένα μοτίβο επιτυχίας με την πάροδο του χρόνου».
Όμως, αυτό δεν σημαίνει ότι δεν είναι δυνατόν να μάθουμε και από την αποτυχία.
Το λάθος μπορεί να αποτελέσει μια «ισχυρή μαθησιακή εμπειρία» επειδή ήταν απροσδόκητο και αξιοσημείωτο.
Η αποτυχία… υπέρ μας
Η θετική πλευρά της αποτυχίας, σύμφωνα με τους ερευνητές, εξαρτάται από παράγοντες όπως τα κίνητρα, το πόσο έντονη είναι η συναισθηματική αντίδραση στην αποτυχία και η κατάσταση της ψυχικής υγείας, όπως για παράδειγμα εάν έχετε την τάση να αγχώνεστε.
Μπορεί επίσης να εξαρτάται από την σημασία της εκάστοτε κατάστασης. Το να μάθουμε από μνημειώδεις στιγμές της ζωής μπορεί να είναι πιο δύσκολο, συγκριτικά με λιγότερο σημαντικές εμπειρίες, όπως για παράδειγμα ο επαναπροσδιορισμός της διατροφής μετά από μια μέρα ανθυγιεινού φαγητού.
Και πάλι, μπορεί να μην είναι εύκολο να ξαναβρείτε τον δρόμο σας, αλλά το διακύβευμα μπορεί να μην είναι τόσο υψηλό σε αυτή την περίπτωση, καταλήγουν οι ερευνητές.
