Η απώλεια όσφρησης είναι ένα κοινό σύμπτωμα ιογενών λοιμώξεων, ωστόσο επιστήμονες υποψιάζονται ότι μπορεί να αποτελεί πρώιμο σημάδι διαφόρων νευρολογικών και σωματικών ασθενειών.
Ένα ανησυχητικό, προειδοποιητικό σύμπτωμα
Συγκεκριμένα, ερευνητές από τη Σχολή Βιολογικών Επιστημών Charlie Dunlop, σε συνεργασία με το Ερευνητικό Κέντρο Ανθρωπιστικών Επιστημών της Οξφόρδης, βρήκαν μια ισχυρή συσχέτιση μεταξύ της απώλειας της όσφρησης και της φλεγμονής σε 139 παθήσεις.
Σύμφωνα με τη μελέτη τους που δημοσιεύθηκε στην επιστημονική επιθεώρηση Frontiers in Molecular Neuroscience, η απώλεια της όσφρησης, η οποία συχνά προηγείται καταστάσεων όπως η νόσος του Αλτσχάιμερ και η νόσος του Πάρκινσον, μπορεί να χρησιμεύσει ως πρώιμος δείκτης της έναρξης της ασθένειας, επιτρέποντας πιο προληπτικές θεραπευτικές προσεγγίσεις.
«Τα νέα δεδομένα είναι ιδιαίτερα ενδιαφέροντα επειδή είχαμε ήδη διαπιστώσει ότι η οσφρητική εκπαίδευση μπορεί να βελτιώσει τη μνήμη των ηλικιωμένων κατά 226%», σχολιάζει η ερευνητική ομάδα. «Τώρα γνωρίζουμε ότι οι ευχάριστες μυρωδιές μπορούν να μειώσουν τη φλεγμονή, γεγονός που ενδεχομένως υποδεικνύει τον μηχανισμό με τον οποίο τέτοιες οσμές μπορούν να βελτιώσουν την υγεία του εγκεφάλου», προσθέτει.
«Ήταν δύσκολο να εντοπίσουμε τις μελέτες για τόσες πολλές παθήσεις», αναφέρουν οι συγγραφείς της μελέτης, υπογραμμίζοντας την πολυπλοκότητα της σύνδεσης της απώλειας της όσφρησης με ένα τόσο ευρύ φάσμα ασθενειών. Η πρόκληση αυτή αναδεικνύει τη σημασία των ευρημάτων τους για τη αντιμετώπιση της οσφρητικής υγείας ως αναπόσπαστο μέρος της συνολικής ευεξίας.
Πώς η όσφρηση συνδέεται με τη μνήμη
Μιας και οι μνήμες όπως και τα συναισθήματά μας είναι αποθηκευμένα στην ίδια εγκεφαλική περιοχή, δηλαδή στο μεταιχμιακό σύστημα, είναι πιθανό να αποδίδετε πάντα μια μνήμη ή ένα συγκεκριμένο συναίσθημα σε αυτό που μυρίζετε, το οποίο τελικά μπορεί να επηρεάσει την διάθεσή σας.
Καθώς μυρίζουμε, λοιπόν, κάτι που βρίσκεται ήδη στη μνήμη μας, η ανάμνηση αναδύεται εκ νέου, «μεταφέροντάς» μας πίσω σε εκείνη τη στιγμή.
Οι μυρωδιές και τα αρώματα επηρεάζουν άμεσα την ψυχο-συναισθηματική μας ισορροπία. Σε αντίθεση με άλλες αισθήσεις όπως η όραση ή η αφή, οι οσφρητικές πληροφορίες λαμβάνουν χώρα στο ασυνείδητο.
Αυτό το μήνυμα διεισδύει στο μεταιχμιακό μας σύστημα, επίσης γνωστό και ως «συναισθηματικός εγκέφαλος», περιοχή-«κλειδί» για την ψυχική ευημερία και τη συμπεριφορά. Η αίσθηση της όσφρησης είναι η μόνη αισθητηριακή αντίληψη που δεν φιλτράρεται από τη συνείδησή μας.
Ο εγκέφαλός μας επομένως αναλύει αυτές τις πληροφορίες χωρίς καν να τις συνειδητοποιήσει. Η μυρωδιά προκαλεί έτσι φυσιολογικές αντιδράσεις που προκαλούν συμπεριφορική απόκριση και κατάλληλη δράση στον οργανισμό μας, όπως η χαλάρωση, η διέγερση, η καταπράυνση.
