Ο μεταβολισμός του καθενός μας, διαφέρει. Άλλοι έχουν πιο γρήγορο και άλλοι, ως γνωστόν, πιο αργό. Ήξερες όμως πως ο μεταβολισμός όλων μας αλλάζει… ταχύτητα κατά τη διάρκεια της ημέρας; Όπως και ένας κινητήρας αυτοκινήτου, το σώμα μας καίει ενέργεια με ποικίλους ρυθμούς και ενώ μπορεί να μην έχουμε τον έλεγχο της όλης διαδικασίας, η κατανόηση του πότε λειτουργεί καλύτερα μπορεί να μας βοηθήσει να κάνουμε καλύτερες επιλογές. Είτε είσαι πρωινός τύπος είτε νυχτοπούλι, το να γνωρίζεις πότε ο μεταβολισμός σου είναι φυσικά στο απόγειό του, μπορεί να κάνει τη διαφορά.
Ας δούμε τι μας προτείνει η επιστήμη ως προς την καλύτερη ώρα για το φαγητό μας, τη γυμναστική και την ξεκούρασή μας.
Μεταβολισμός και κιρκάδιος ρυθμός
Ο μεταβολισμός μας δεν λειτουργεί μεμονωμένα. Είναι στενά συνδεδεμένος με τον κιρκάδιο ρυθμό σας, το εσωτερικό ρολόι του οργανισμού μας που ρυθμίζει τον κύκλο ύπνου-αφύπνισης και άλλες σωματικές λειτουργίες. Αυτός ο φυσικός ρυθμός ελέγχει τα πάντα, από την παραγωγή ορμονών μέχρι τα επίπεδα ενέργειας καθώς και την ταχύτητα του μεταβολισμού σας.
Μελέτες έχουν δείξει ότι ο μεταβολισμός μας είναι πιθανό να κορυφωθεί ορισμένες ώρες της ημέρας, ευθυγραμμιζόμενος με τον κιρκάδιο ρυθμό μας για να διασφαλιστεί ότι το σώμα μας χρησιμοποιεί την ενέργεια πιο αποτελεσματικά όταν είμαστε πιο δραστήριοι.
Η πρωινή έκρηξη…
Για πολλούς ανθρώπους, ο μεταβολισμός αρχίζει να επιταχύνεται το πρωί, λίγο μετά το ξύπνημα. Αυτό είναι λογικό από βιολογική άποψη- το σώμα μας έχει μείνει νηστικό όλη τη νύχτα και προετοιμάζεται για μια μέρα γεμάτη δραστηριότητες. Μετά από έναν καλό βραδινό ύπνο, ο μεταβολισμός αλλάζει ταχύτητα για να διασπάσει τη γλυκόζη και άλλα θρεπτικά συστατικά έτσι ώστε να τροφοδοτήσει το σώμα μας.
Το πρωινό λοιπόν είναι το γεύμα που διακόπτει τη νυχτερινή νηστεία. Η κατανάλωση ενός θρεπτικού πρωινού μπορεί να δώσει από νωρίς ώθηση στον μεταβολισμό μας, δίνοντας σήμα στο σώμα μας να αρχίσει να καίει θερμίδες. Στην πραγματικότητα, μελέτες υποδεικνύουν ότι οι άνθρωποι που τρώνε πρωινό έχουν πιο σταθερό μεταβολικό ρυθμό κατά τη διάρκεια της ημέρας σε σύγκριση με εκείνους που το παραλείπουν.
Μεσημέρι: Το «prime time» του μεταβολισμού
Ενώ ο μεταβολισμός ξεκινά το πρωί, γενικά φτάνει στον ταχύτερο ρυθμό του γύρω στο μεσημέρι. Μεταξύ 10 π.μ. και 3 μ.μ., οι περισσότεροι άνθρωποι βιώνουν τον υψηλότερο μεταβολικό ρυθμό. Αυτό συμβαίνει επειδή το σώμα μας ακολουθεί τον φυσικό κύκλο της εγρήγορσης και της κατανάλωσης ενέργειας. Είναι η στιγμή που είναι πιθανό να είμαστε περισσότερο σωματικά δραστήριοι, κάτι που ευθυγραμμίζεται με την ικανότητα του σώματός μας να επεξεργάζεται τα τρόφιμα και να καίει θερμίδες αποτελεσματικά.
Ως αποτέλεσμα, αυτή είναι η καλύτερη στιγμή για να κάνουμε μια πιο έντονη σωματική δραστηριότητα. Η άσκηση αυτές τις ώρες αιχμής μπορεί να ενισχύσει περαιτέρω την ικανότητα του σώματός μας να καίει θερμίδες, καθώς ο μεταβολισμός μας λειτουργεί ήδη με ταχύτερους ρυθμούς. Επιπλέον, η κατανάλωση ενός ισορροπημένου γεύματος που περιλαμβάνει άπαχες πρωτεΐνες, σύνθετους υδατάνθρακες και «καλά» λιπαρά μπορεί να βοηθήσει στη διατήρηση αυτής της μεταβολικής… ορμής.
Βραδινή επιβράδυνση
Καθώς η μέρα προχωρά, ο μεταβολισμός αρχίζει να επιβραδύνεται. Μετά τις 4 μ.μ. περίπου, το σώμα μας αρχίζει να προετοιμάζεται για ξεκούραση, η οποία αντανακλάται σε πιο αργό μεταβολικό ρυθμό. Αυτή είναι μια φυσική απάντηση στη μείωση των επιπέδων δραστηριότητας και στην ανάγκη για ανάκαμψη. Μέχρι να φτάσουμε στις βραδινές ώρες, ειδικά μετά το δείπνο, ο «κινητήρας» που καίει θερμίδες λειτουργεί με πολύ χαμηλότερη ταχύτητα σε σύγκριση με νωρίτερα.
Αυτός ο βραδύτερος μεταβολικός ρυθμός είναι ένας από τους λόγους για τους οποίους συχνά συνιστάται να αποφεύγουμε τα σνακ αργά το βράδυ. Το σώμα μας δεν είναι σε κατάσταση που μπορεί να κάψει αποτελεσματικά τις επιπλέον θερμίδες, γεγονός που αυξάνει την πιθανότητα αύξησης βάρους. Ωστόσο, αξίζει να σημειωθεί ότι το σώμα του καθενός είναι διαφορετικό και μερικοί άνθρωποι μπορεί να παρουσιάσουν μικρότερη επιβράδυνση από άλλους, ανάλογα με τον τρόπο ζωής τους.
Μεταβολισμός: Ο ρόλος του ύπνου
Ο μεταβολισμός μας δεν σταματά εντελώς ενώ κοιμόμαστε, αλλά λειτουργεί με τη χαμηλότερη ταχύτητά του. Το σώμα επικεντρώνεται περισσότερο στην επισκευή και την αναδόμηση των ιστών, στη διατήρηση της ενέργειας και βασικών λειτουργιών όπως η αναπνοή και η κυκλοφορία. Η ποιότητα του ύπνου μας όμως μπορεί να επηρεάσει σημαντικά τον μεταβολικό μας ρυθμό την επόμενη μέρα. Ο κακός ή ανεπαρκής ύπνος μπορεί να οδηγήσει σε υποτονικό μεταβολισμό, καθιστώντας πιο δύσκολο για το σώμα σας να καίει θερμίδες αποτελεσματικά.
Μια καλή ρουτίνα ύπνου, όχι μόνο διασφαλίζει ότι ξυπνάμε ανανεωμένοι, αλλά ενεργοποιεί και τον μεταβολισμό μας για να λειτουργήσει όσο το δυνατόν καλύτερα όλη την ημέρα. Επιδιώξτε επτά με εννέα ώρες ποιοτικού ύπνου για να διατηρήσετε τον μεταβολισμό σας υπό έλεγχο.
Εν κατακλείδι, αν και ο μεταβολισμός είναι μια σύνθετη διαδικασία που επηρεάζεται από πολλούς παράγοντες, τείνει να είναι ταχύτερος κατά τις αργά το πρωί έως τις πρώτες απογευματινές ώρες. Όταν ευθυγραμμίζουμε τις διατροφικές μας συνήθειες και την άσκηση με αυτόν τον φυσικό ρυθμό, μπορούμε να αξιοποιήσουμε στο έπακρο τις δυνατότητες του σώματός μας να καίει ενέργεια.