Αν θέλεις να κάνεις μια αλλαγή στη ζωή σου, ακόμα κι αν αφορά κάτι απλό, όπως το να ανεβαίνεις από τις σκάλες αντί να χρησιμοποιείς το ασανσέρ καθημερινά, πώς ξεκινάς; Πιθανότατα, ακολουθείς πρακτικές που ενισχύουν το κίνητρο, όπως το να υπενθυμίζεις στον εαυτό σου πως αυτό θα σου κάνει καλό ή το να ζητήσεις τη συμμετοχή ενός φίλου.
Κι ενώ τέτοιες στρατηγικές μπορούν να βοηθήσουν, υπάρχει μια απλούστερη προσέγγιση: να βρεις ένα κτίριο όπου ο ανελκυστήρας είναι εκτός λειτουργίας… Μπορεί να ακούγεται αστείο, αλλά αντί να βασιζόμαστε αποκλειστικά στη δύναμη της θέλησης, μπορούμε να διαμορφώσουμε το περιβάλλον μας για να μας ωθήσει προς τις συμπεριφορές που θέλουμε. Πώς ακριβώς μπορούμε να το επιτύχουμε;
Εστίαση στην ευκολία
Φαντάσου ένα πολύ απλό δίλημμα: είσαι σε διάλειμμα στη δουλειά και έχεις να επιλέξεις ανάμεσα σε μια μπανάνα και ένα πορτοκαλί για σνακ. Είναι σχεδόν βέβαιο πως θα επιλέξεις το πρώτο φρούτο. Όχι γιατί οι μπανάνες έχουν καλύτερη γεύση, αλλά επειδή είναι πιο… βολικές σε σύγκριση με το ξεφλούδισμα ενός πορτοκαλιού.
Αντίστοιχα ως προς τους στόχους, αφαιρώντας μικρά εμπόδια, κάνεις ένα βήμα πιο κοντά σε αυτούς. Αν αλλάζεις ρούχα αμέσως μόλις τελειώνεις τη δουλειά, είναι πιο εύκολο να πας γυμναστήριο. Αν θες να είσαι πιο παραγωγικός στο γραφείο, τροποποίησε το περιβάλλον γύρω σου και θα σε εμπνεύσει κ.ο.κ.
Οπτικές ενδείξεις για μεγαλύτερη δράση
Ο Μάικλ Φελπς, Αμερικανός πρώην πρωταθλητής και πολυ-Ολυμπιονίκης στην κολύμβηση, έχει μοιραστεί ανοιχτά τις προκλήσεις που έχει αντιμετωπίσει στη ζωή, συμπεριλαμβανομένων των αγώνων του με την ψυχική υγεία. Κατά τη διάρκεια μιας ιδιαίτερα δύσκολης περιόδου, ο θεραπευτής του πρότεινε να επαναλαμβάνει μια θετική επιβεβαίωση κάθε φορά που περνούσε από μια πόρτα. Αναλογιζόμενος αυτή τη συνήθεια, ο Φελπς σημείωσε ότι, αφού περνούσε από τόσες πολλές πόρτες κάθε μέρα, γινόταν μια συνεχής, ενισχυτική υπενθύμιση να επιβεβαιώνει τον εαυτό του.
Ερευνητές από το Κέιμπριτζ της Μασαχουσέτης απέδειξαν την αποτελεσματικότητα αυτής της στρατηγικής. Η χρήση μιας οπτικής ένδειξης βοηθά. Φαντάσου να διαλέξεις ένα από τα αγαπημένα σου χρώματα ως «σύνθημα» για να σταματήσεις και να σκεφτείς κάτι θετικό, στην προσπάθειά σου να εξασκήσεις μέσα σου την ευγνωμοσύνη. Ίσως αυτό λειτουργήσει καλύτερα, αν το journaling δεν είναι το στοιχείο σου.
Κίνητρο και περιέργεια
Σε άλλη μελέτη, οι ερευνητές πέρασαν δύο μήνες ενθαρρύνοντας τους ανθρώπους να κατεβαίνουν από τις σκάλες αντί με το ασανσέρ. Τον πρώτο μήνα, ανάρτησαν αφίσες που τόνιζαν τα οφέλη από τη χρήση των σκαλοπατιών και προωθούσαν τη χρήση σκάλας ως ένα είδος κανόνα. Χρησιμοποιώντας έναν αυτόματο μετρητή εγκατεστημένο στο κλιμακοστάσιο, διαπίστωσαν ότι οι άνθρωποι ανέβηκαν τις σκάλες σχεδόν 32.000 φορές εκείνο τον μήνα.
Τον δεύτερο μήνα, άλλαξαν τις αφίσες με ερωτήσεις που έμοιαζαν ασήμαντες, δίνοντας οδηγίες στους ανθρώπους να κατεβούν τις σκάλες για να ανακαλύψουν τις απαντήσεις, οι οποίες ήταν αναρτημένες κατά μήκος του κλιμακοστασίου. Κατά τη διάρκεια αυτού του μήνα, πάνω από 35.000 άτομα ανέβηκαν τις σκάλες, μια αύξηση της τάξεως του 9,8%. Αυτό σημαίνει πως το δέλεαρ της περιέργειας, παρακίνησε τους ανθρώπους να κάνουν μια διαφορετική επιλογή.
Άλλοι ερευνητές χρησιμοποίησαν μια παρόμοια στρατηγική, κρατώντας τα πιο αγαπημένα ηχητικά βιβλία των μαθητών στο γυμναστήριο για να ενθαρρύνουν την άσκηση. Αυτά τα ηχητικά βιβλία ήταν προσβάσιμα μόνο κατά τη διάρκεια της προπόνησης και ως αποτέλεσμα, η συμμετοχή στο γυμναστήριο αυξήθηκε κατά περισσότερο από 50%.
Πιο απλά, όταν συνδυάζεις κάτι που σε ιντριγκάρει ή σε ενθουσιάζει με κάτι που πρέπει να κάνεις, είναι πολύ πιο πιθανό να σου γίνει συνήθεια.
Τελικά ως προς το κίνητρο και τους στόχους…
Η δημιουργία ουσιαστικών αλλαγών στη ζωή μας δεν χρειάζεται να βασίζεται μόνο στη δύναμη της θέλησης. Ούτε χρειάζεται να περιλαμβάνει πίεση. Προσαρμόζοντας το περιβάλλον μας και κάνοντας τα πράγματα πιο εύκολα ή πιο ενδιαφέροντα, είναι πολύ πιο πιθανό να παραμείνουμε συνεπείς και με κίνητρο, επιτυγχάνοντας εκείνο που επιθυμούμε με έναν αν μη τι άλλο πιο ευχάριστο τρόπο.
