Τι κάνεις για να είσαι υγιής; Ας υποθέσουμε ότι ακολουθείς πιστά τις συμβουλές των ειδικών. Κάνεις 10.000 βήματα την ημέρα, καλύπτεις οκτώ ώρες ποιοτικού ύπνου κάθε βράδυ, τρως πολλά φρέσκα φρούτα και λαχανικά και αποφεύγεις τα επεξεργασμένα τρόφιμα. Αντιμετωπίζεις επίσης τις προκλήσεις της ψυχικής υγείας με έναν θεραπευτή, ξεκίνησες διαλογισμό και δεν ξεχνάς τις μικρές πράξεις αυτοφροντίδας. Ως αποτέλεσμα, η υγεία σου είναι σε καλά επίπεδα. Μήπως όμως παραβλέπεις την κοινωνική υγεία; Την ανθρώπινη δηλαδή σύνδεση;
Δεν μπορείς να είσαι υγιής αν δεν έχεις αυτό το ένα όνομα στις επαφές σου που ξέρεις πως μπορείς να καλέσεις ανά πάσα στιγμή. Αν δεν βλέπεις αγαπημένα πρόσωπα εκτός από λίγες ώρες κατά τη διάρκεια των διακοπών. Αν σου λείπουν στενοί φίλοι για να μοιραστείς τις εμπειρίες σου ή αν δεν έχεις αρκετό χρόνο μόνος/η για να επανασυνδεθείς με τον εαυτό σου.
Η υγεία δεν είναι μόνο σωματική ή ψυχική. Είναι και κοινωνική. Η ευεξία που προκύπτει από την ανθρώπινη αλληλεπίδραση, δεν πρέπει να υποτιμάται καθώς επηρεάζει το πώς μα και το πόσο θα ζήσουμε.
Κεφάλαιο «κοινωνική υγεία»
Η καλή κοινωνική υγεία που προέρχεται από τη σύνδεση, αποτελεί αναπόσπαστο κομμάτι της συνολικής υγείας και ευημερίας. Ενώ η σωματική υγεία αφορά το σώμα και η ψυχική το μυαλό, η κοινωνική υγεία αφορά τις σχέσεις μας. Το να είμαστε κοινωνικά υγιείς απαιτεί να καλλιεργούμε δεσμούς με την οικογένεια, τους φίλους και άλλους ανθρώπους γύρω μας, να ανήκουμε σε μια κοινότητα και να νιώθουμε υποστήριξη, εκτίμηση και αγάπη.
Δεκαετίες έρευνας έχουν δείξει ότι η κοινωνική σύνδεση είναι τόσο απαραίτητη όσο το φαγητό και το νερό και χωρίς αυτήν, υποφέρουμε. Σύμφωνα με στατιστικά στοιχεία, 330 εκατομμύρια ενήλικες σε όλο τον κόσμο περνούν εβδομάδες χωρίς να μιλήσουν με ένα μέλος της οικογένειας ή κάποιον φίλο τους και το 20% όλων των ενηλίκων παγκοσμίως δεν έχουν κανέναν στον οποίο μπορούν να απευθυνθούν για βοήθεια. Αυτή η έλλειψη σύνδεσης είναι επικίνδυνη, αυξάνοντας τον κίνδυνο εγκεφαλικού επεισοδίου κατά 32%, τον κίνδυνο άνοιας κατά 50% και τον κίνδυνο πρόωρου θανάτου κατά 29%.
Υποτιμούμε τον αντίκτυπο της σύνδεσης
Οι περισσότεροι από εμάς δεν δίνουμε μεγάλη σημασία στις σχέσεις ως δείκτη υγείας. Χαρακτηριστικά, παλαιότερη έρευνα που εξέτασε το πώς αντιλαμβάνονται διάφορους παράγοντες που επηρεάζουν το προσδόκιμο ζωής, όπως το κάπνισμα, η κατανάλωση αλκοόλ, η άσκηση, η παχυσαρκία και η κοινωνική υποστήριξη συμμετέχοντες από τις ΗΠΑ και το Ηνωμένο Βασίλειο, αποκάλυψε ότι οι άνθρωποι αντιλαμβάνονταν τους σχεσιακούς παράγοντες ως πολύ λιγότερο σημαντικούς για την υγεία από ό,τι είναι στην πραγματικότητα. Αυτό ίσχυε ιδιαίτερα για τους άνδρες, τους νεότερους συμμετέχοντες και τους συμμετέχοντες με χαμηλότερο μορφωτικό επίπεδο.
Ομοίως, άλλη μελέτη έδειξε ότι οι άνθρωποι στις ΗΠΑ, το Ηνωμένο Βασίλειο και την Αυστραλία κατέταξαν τη σωματική δραστηριότητα και το υγιές βάρος υψηλά, ως τους μεγαλύτερους προγνωστικούς παράγοντες θνησιμότητας και αντίθετα, κατέταξαν την κοινωνική ένταξη και την κοινωνική υποστήριξη χαμηλά ενώ στην πραγματικότητα ήταν μεγαλύτεροι προγνωστικοί παράγοντες κινδύνου θνησιμότητας στην ανάλυση των ερευνητών.
Φαίνεται λοιπόν πως ο αντίκτυπος στην υγεία παραγόντων όπως το κάπνισμα και η άσκηση είναι ευρέως γνωστός, έχουμε όμως πολύ δρόμο μπροστά μας για να κατανοήσουμε ότι η σύνδεση αποτελεί επίσης καθοριστικό παράγοντα για την μακροζωία.
Μοναξιά- Δεν είναι μόνο θέμα ψυχικής υγείας
Όλοι μας ενστικτωδώς καταλαβαίνουμε ότι οι ποιοτικές σχέσεις κάνουν καλό στην ψυχική υγεία. Αισθανόμαστε πιο ευτυχισμένοι και πιο ανθεκτικοί όταν μας υποστηρίζουν οι άνθρωποι γύρω μας. Αλλά, τα πλεονεκτήματα επεκτείνονται πέρα από αυτό και περιλαμβάνουν την ευαισθησία, όπως αναφέρθηκε, σε ασθένειες και την πιθανότητα θανάτου. Αναδεικνύοντας την κοινωνική υγεία, μπορούμε να αναγνωρίσουμε πόσο ουσιαστική είναι η σύνδεση. Η ψυχική υγεία είναι φυσικά ένας βασικός πυλώνας μαζί με τη σωματική αλλά επωφελούμαστε σε όλα τα επίπεδα και από την ενίσχυση της κοινωνικής.
Ταυτόχρονα, αξίζει να αναφερθεί πόσο αλληλένδετα είναι όλα αυτά. Για παράδειγμα, η άσκηση μπορεί να επηρεάσει θετικά τόσο τη σωματική όσο και την ψυχική υγεία. Η θεραπεία μπορεί να επηρεάσει θετικά τόσο την ψυχική όσο και την κοινωνική υγεία. Η κοινωνικοποίηση μπορεί να επηρεάσει θετικά τη σωματική, ψυχική και κοινωνική υγεία.
Κοινωνική υγεία: Ενισχύουμε τι σχέσεις μας προτού η μοναξιά μας χτυπήσει την πόρτα
Όλοι πρέπει να κινούμε το σώμα μας, να τρώμε θρεπτικά τρόφιμα και να κοιμόμαστε καλά, όχι μόνο οι άνθρωποι που είναι άρρωστοι. Με τον ίδιο τρόπο, όλοι πρέπει να περνάμε χρόνο με αγαπημένα πρόσωπα και να νιώθουμε ότι μας νοιάζονται, όχι μόνο οι άνθρωποι που είναι μόνοι.
Ακριβώς όπως δεν πρέπει να περιμένουμε μια σοβαρή διάγνωση για να φροντίσουμε τη σωματική μας υγεία, ούτε να παραμελούμε την ψυχική μας υγεία μέχρι να βιώσουμε μια κρίση άγχους, είναι ωφέλιμο να ενισχύσουμε την κοινωνικής μας υγεία προτού η μοναξιά έχει την ευκαιρία να επικρατήσει.
