Είναι εντυπωσιακό το ότι σε χώρες που βίωσαν βαθιές οικονομικές κρίσεις διαρκείας σημειώθηκε εκείνες τις περιόδους αύξηση του αριθμού των ήπιων αλλά και πιο εκτεταμένων πλαστικών επεμβάσεων. Αργότερα αυτό ερμηνεύτηκε από τους ειδικούς ως μια προσπάθεια των ανθρώπων που ήταν στη μέση αλλά και σε νεότερη ηλικία να διατηρήσουν τις επαγγελματικές τους θέσεις ή να αναζητήσουν με μεγαλύτερη επιτυχία μια καινούρια δουλειά.
Σε αυτές τις περιπτώσεις, η αγωνία για επιβίωση οδήγησε αρκετούς και αρκετές να επενδύσουν ακόμα και τα λίγα χρήματα που τους είχαν απομείνει στην εικόνα τους ή να πιεστούν οικονομικά για να καταφέρουν με κάθε τρόπο να δείχνουν πιο νέοι προκειμένου –σε μια κρίσιμη στιγμή– να μην τεθούν εκτός του εργασιακού ή επιχειρηματικού στίβου, εφόσον είχαν τις δικές τους δουλειές. Αυτό και μόνο επιβεβαιώνει ότι η νεότητα «προτιμάται» και ότι η ομορφιά και η «φρεσκάδα» είναι πράγματι το διαβατήριο όχι μόνο στη δουλειά αλλά και σε πολλά άλλα…
Εύχομαι και θέλω να ελπίζω ότι αυτό το στερεότυπο έχει πάψει να ισχύει. Τουλάχιστον για τους περισσότερους από εμάς και κυρίως για τους εργοδότες ή όσους επιλέγουν προσωπικό. Κάνω αυτή την ουτοπική σκέψη και την αποτυπώνω στο χαρτί για να καταγραφεί ως ευχή, αλλά, όπως όλοι σας, γνωρίζω κι εγώ ότι κάτι τέτοιο δεν ανταποκρίνεται στην αλήθεια. Το ηλικιακό στερεότυπο ζει και βασιλεύει σε κάθε έκφανση της καθημερινότητάς μας και τρέφει αυτό που συνηθίσαμε να αποκαλούμε «ηλικιακό ρατσισμό».
Ας μη μας τρομάζουν οι λέξεις όταν η πραγματικότητα είναι πιο τρομακτική από αυτές. Τόσο τρομακτική όσο είναι η αίσθηση ενός ανθρώπου που ξαφνικά χάνει τη δουλειά του χωρίς προφανή αιτία, απλά και μόνο γιατί επιλέχθηκε κάποιος/α νεότερος/η για τη θέση του. Τόσο τρομακτική όσο η αίσθηση ότι «ξοφλάμε» ερωτικά με την πάροδο της ηλικίας γιατί δεν «περνά πια η μπογιά μας» ή η εγκατάλειψη ενός/μιας συντρόφου ζωής χρόνων επειδή ξαφνικά μας «γυάλισε» ένας/μια νεότερος/η. Τόσο και ακόμα πιο τρομακτικό όταν οι φίλοι μας, με το που πέρασαν τα χρόνια, επειδή εμφάνισαν ένα σοβαρό πρόβλημα υγείας –το οποίο τους άλλαξε εσωτερικά και εξωτερικά–, δεν «συνάδουν» πλέον με τις κοινωνικές μας συναναστροφές.
Είναι καιρός επιτέλους να κατανοήσουμε βαθιά πως η καλοσύνη ενός ανθρώπου, οι ικανότητές του, το φιλότιμό του, η δυνατότητα να ερωτεύεται και να αγαπά δεν εξαρτώνται από τις ρυτίδες στο μέτωπό του. Τα άλογα δεν τα σκοτώνουν όταν γεράσουν. Τα σέβονται και τους αναθέτουν όσα μπορούν να κάνουν, όσα μπορούν να αισθανθούν, όσα μπορούν να ζήσουν, όπως συμβαίνει σε προηγμένες κουλτούρες άλλων χωρών όπως η Ιαπωνία, όπου οι ηλικιωμένοι είναι προτεραιότητα και όχι στο περιθώριο.
Είναι ζήτημα πολιτισμού να σπάει μια κοινωνία τα στερεότυπά της και να αποδεικνύει στην πράξη ότι ο ηλικιακός ρατσισμός είναι από τους πιο προβληματικούς για τα θεμέλιά της και από τους πιο βασανιστικούς και προσβλητικούς για όσους/όσες τον βιώνουν.
Ας σκεφτούν οι νεότεροι που διαβάζουν αυτό το κείμενο ότι η ηλικία δεν είναι μόνο ένας αριθμός, όπως έχουμε συνηθίσει να λέμε. Είναι η εξελικτική διαδικασία της ζωής, ένα ταξίδι στο οποίο κουβαλάμε τις ποιότητές μας και έναν αξιακό κώδικα που μας καθορίζουν και μας συντροφεύουν όσα χρόνια κι αν περάσουν.
