Κοιτάς τον καθρέφτη και αυτό που βλέπεις δεν σου αρέσει καθόλου. Ήθελες να χάσεις κάποια κιλά, πράγματι το νούμερο στη ζυγαριά έχει πέσει και οι γύρω σου παρατηρούν τη διαφορά. Εσύ όμως δεν μπορείς να το δεις. Μήπως έχεις σωματική δυσμορφική διαταραχή ή αλλιώς body dysmorphia;
Αν δεν γνωρίζεις τι ακριβώς είναι, πρόκειται για μια μια διαταραχή που χαρακτηρίζεται από την έμμονη ιδέα για την λανθασμένη εικόνα του σώματος ή μέρους του σώματος ενός ατόμου. Δεδομένου ότι παλαιότερα τα πρότυπα ομορφιάς ήταν τα πολύ αδύνατα σώματα, τα άτομα με body dysmorphia μπορεί να πίστευαν ότι είχαν περιττό βάρος και λίπος.
Καθώς τα πρότυπα ομορφιάς έχουν αλλάξει και έχουν στραφεί προς τα πιο μυώδη και γυμνασμένα σώματα, έτσι και η σωματική δυσμορφική διαταραχή μπορεί να πάρει και την μορφή της μυϊκής δυσμορφίας.
Τι είναι η μυϊκή δυσμορφία;
Η μυϊκή δυσμορφία είναι μια ψυχολογική πάθηση που χαρακτηρίζεται από την έμμονη ιδέα ότι δεν είσαι αρκετά μυώδης. Τα άτομα με μυϊκή δυσμορφία συχνά αντιλαμβάνονται το σώμα τους ως ανεπαρκώς άπαχο ή μυώδες, παρά το γεγονός ότι συχνά έχουν πιο μυώδη σωματική διάπλαση από τον μέσο άνθρωπο. Η ψυχική αυτή διαταραχή φαίνεται να επηρεάζει περισσότερο τους άνδρες οι οποίοι κοπιάζουν για να αποκτήσουν πιο μυώδη σωματική διάπλαση, που να συνάδει με τα πρότυπα ομορφιάς.
Η πάθηση αυτή μπορεί να οδηγήσει σε συναισθηματική δυσφορία, επηρεάζοντας αρνητικά το άτομο στην καθημερινότητά του. Τα συμπτώματα περιλαμβάνουν υπερβολικό χρόνο άσκησης, έντονη ενασχόληση με τη δίαιτα και τα συμπληρώματα διατροφής και αποφυγή κοινωνικών επαφών λόγω της αντιλαμβανόμενης ανεπάρκειας του σώματος.
Τι ευθύνεται;
Ενώ δεν υπάρχει συγκεκριμένη αιτία για τη δυσμορφία του σώματος γενικά και τη μυϊκή δυσμορφία ειδικότερα, ορισμένοι παράγοντες που μπορεί να σχετίζονται περιλαμβάνουν:
- Εκφοβισμός και πειράγματα για την εικόνα του σώματος σε νεαρή ηλικία
- Χαμηλή αυτοεκτίμηση
- Αίσθημα μοναξιάς και απομόνωσης από τους άλλους
Επιπλέον τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης φαίνεται να συνδέονται με την μυϊκή δυσμορφία και κυρίως τα φίλτρα που χρησιμοποιούνται σε αυτά. Έρευνα, που πραγματοποιήθηκε στον Καναδά με συμμετέχοντες 16-30 ετών, ρίχνει φως στις επιδράσεις της χρήσης φίλτρων στην εικόνα του σώματος και την μυϊκή μάζα.
Οι συμμετέχοντες ρωτήθηκαν σχετικά με τη χρήση φίλτρων σε φωτογραφίες με επιλογές που κυμαίνονταν από “Ποτέ” έως “Συνεχώς”. Για την ανάλυση, οι απαντήσεις διχοτομήθηκαν σε “Ποτέ/Σπάνια/Μερικές φορές” και “Συχνά/Συνεχώς”. Η μελέτη αξιολόγησε επίσης τα συμπτώματα της μυϊκής δυσμορφίας.
Διαπιστώθηκε ότι το 8,3% των συμμετεχόντων ανέφερε συχνή χρήση φωτογραφικών φίλτρων. Μεταξύ του συνολικού δείγματος, η συχνή χρήση φωτογραφικών φίλτρων συσχετίστηκε σημαντικά με υψηλότερες συνολικές βαθμολογίες μυϊκής δυσμορφίας και μεγαλύτερη δυσαρέσκεια στην εμφάνιση. Αυτό υποδηλώνει ότι όσοι χρησιμοποιούν συχνά φωτογραφικά φίλτρα είναι πιο πιθανό να είναι δυσαρεστημένοι με το μέγεθος των μυών τους και τη συνολική τους εμφάνιση.
Επίσης η μελέτη αποκάλυψε ότι οι άνδρες που χρησιμοποιούν φίλτρα φωτογραφιών είναι πιο πιθανό να ασχολούνται με την αύξηση της μυϊκής τους μάζας και μπορεί να αντιμετωπίζουν μεγαλύτερες κοινωνικές και λειτουργικές δυσκολίες που σχετίζονται με τις ανησυχίες τους για την εικόνα του σώματός τους.
Ποια είναι τα συμπτώματα
Τα συμπτώματα της μυϊκής δυσμορφίας αρχίζουν συνήθως να εμφανίζονται στα τέλη της εφηβείας, αλλά μπορεί να αρχίσουν και αργότερα στη ζωή.
Είναι δύσκολο να καταλάβει κανείς ότι κάποιος πάσχει από μυϊκή δυσμορφία κοιτάζοντας το σώμα του, επειδή τα άτομα με την πάθηση αυτή έχουν συχνά πολύ καλή φυσική κατάσταση. Αντίθετα, τα συμπτώματα που είναι τα πιο εμφανή είναι οι αλλαγές στη συμπεριφορά, όπως:
- Αρνητική κριτική του σώματος
- Αποφυγή καθρεφτών
- Αυστηρή και υπερβολική ρουτίνα άσκησης
- Επιμονή στην άσκηση παρά κάποιον τραυματισμό
- Αυστηρή δίαιτα
- Αποφυγή κοινωνικών συναναστροφών για διατήρηση της διατροφής και της ρουτίνας άσκησης
- Λήψη συμπληρωμάτων διατροφής, συχνά περισσότερα από τη συνιστώμενη ποσότητα
- Κατάθλιψη
- Άγχος
Αν πιστεύεις ότι βιώνεις τα συμπτώματα αυτά, μην διστάσεις να ζητήσεις βοήθεια και υποστήριξη από τους κοντινούς σου αλλά και από έναν ειδικό ψυχολόγο. Εάν τα παρατηρείς σε κάποιον δικό σου άνθρωπο τότε είναι σημαντικό να τον προσεγγίσεις με ενσυναίσθηση, παρακινώντας τον να απευθυνθεί σε έναν ειδικό ψυχικής υγείας.
