Αν έχεις ακούσει τον όρο people-pleaser στο παρελθόν, τότε πιθανόν να γνωρίζεις τι σημαίνει. Μπορεί να γνωρίζεις συνειδητά ότι είσαι ενώ δεν αποκλείειται να είσαι, αλλά να μην το έχεις συνειδητοποιήσει, καθώς για εσένα είναι κάτι το απολύτως φυσιολογικό. Άλλωστε μόνο θετικότητα και βοήθεια προσφέρεις στους γύρω σου. Αυτή η συμπεριφορά όμως, μπορεί να οδηγήσει στη δική σου δυστυχία… Ας πάρουμε όμως τα πράγματα από την αρχή!
Τι είναι σημαίνει να είσαι people-pleaser;
Ο people-pleaser, είναι εκείνος που βάζει σε προτεραιότητα τις ανάγκες των άλλων, αφήνοντας τις δικές του σε δεύτερη μοίρα. Αυτός ο τύπος ατόμου είναι ιδιαίτερα συντονισμένος με τους άλλους και συχνά θεωρείται ευχάριστος, χρήσιμος και ευγενικός. Δεν βλέπεις κάποιο πρόβλημα ως τώρα σωστά; Συχνά όμως οι άνθρωποι που ικανοποιούν τους άλλους μπορεί επίσης να δυσκολεύονται να υπερασπιστούν τον εαυτό τους, γεγονός που μπορεί να οδηγήσει σε αυτοθυσία ή αυτοπαραμέληση.
Το people-pleasing σχετίζεται με ένα χαρακτηριστικό της προσωπικότητας που είναι γνωστό ως «κοινωνιοτροπία» το οποίο χαρακτηρίζεται ως το αίσθημα να ενδιαφέρεται κανείς υπερβολικά να ικανοποιεί τους άλλους και να κερδίζει την έγκρισή τους ως μέσο διατήρησης των σχέσεων.
Αυτή η συμπεριφορά μπορεί να είναι σύμπτωμα μιας πάθησης ψυχικής υγείας. Ορισμένες από τις ψυχικές ασθένειες που μπορεί να χαρακτηρίζουν έναν people-pleaser είναι το άγχος ή η κατάθλιψη, η οριακή διαταραχή προσωπικότητας.
Μήπως είσαι και εσύ ένας;
Όλοι προσπαθούμε να είμαστε βοηθητικοί και εξυπηρετικοί με τους άλλους ανθρώπους, οπότε πώς θα εξακριβώσεις αν είσαι ένας people-pleaser ή απλώς ένας καλόκαρδος άνθρωπος; Εντοπίζοντας ορισμένα από τα παρακάτω χαρακτηριστικά στην προσωπικότητα σου:
- Δυσκολεύεσαι να πεις “όχι”
- Αισθάνεσαι έντονες τύψεις όταν λες “όχι”
- Έχεις ανησυχία σχετικά με την γνώμη των άλλων για εσένα
- Φοβάσαι πως αν πεις “όχι” οι άλλοι θα πιστεύουν ότι είσαι κακός άνθρωπος και εγωιστής
- Λες “ναι” σε πράγματα που δεν σου αρέσουν και δεν συμφωνείς
- Έχεις πρόβλημα αυτοπεποίθησης
- Θέλεις να σε συμπαθούν οι άλλοι και για αυτό κάνεις πράγματα για αυτούς
- Λες συχνά “συγγνώμη”
- Παίρνεις τις ευθύνες ακόμη και όταν δεν έχεις κάνει κάποιο λάθος
- Δεν έχεις ποτέ ελεύθερο χρόνο, επειδή κάνεις πάντα πράγματα για άλλους ανθρώπους
- Παραμελείς τις δικές σου ανάγκες προκειμένου να κάνεις πράγματα για τους άλλους
- Προσποιείσαι ότι συμφωνείς με τους ανθρώπους, παρόλο που αισθάνεσαι διαφορετικά
Οι άνθρωποι που ικανοποιούν τους άλλους τείνουν να είναι καλοί στο να συντονίζονται με το τι αισθάνονται οι άλλοι. Έχουν επίσης γενικά ενσυναίσθηση και είναι στοργικοί. Αυτές οι θετικές ιδιότητες μπορεί επίσης να συνοδεύονται από μια κακή αυτοεικόνα, μια ανάγκη να παίρνεις τον έλεγχο ή μια τάση για υπερπροσπάθεια.
Αυτές οι συμπεριφορές μπορεί να οφείλονται στις πρώτες σχέσεις της ζωής μας. Μπορεί κανείς να μεγάλωσε σε ένα περιβάλλον όπου ένιωθε την αγάπη και την προσοχή μόνο όταν ικανοποιούσε τις ανάγκες των γύρω του. Μπορεί επίσης να μεγάλωσε με έναν γονιό που πάλευε με θυμό, κατάθλιψη ή άγχος. Σε αυτές τις περιπτώσεις τα παιδιά μπορεί να μάθουν ότι η συμπεριφορά τους μπορεί να κάνει τη διαφορά στο πώς λαμβάνουν αγάπη και ότι μπορούν να επηρεάσουν τον γονέα τους ώστε το περιβάλλον να γίνει πιο ειρηνικό.
Σε ορισμένα περιβάλλοντα, τα άτομα μαθάινουν επίσης ότι αν είναι ήσυχοι και υπάκουοι, θα τους εκτιμήσουν και θα τους αγαπήσουν περισσότερο. Στη συνέχεια, εσωτερικεύουν το μήνυμα ότι οι ανάγκες τους δεν είναι τόσο σημαντικές και πρέπει να υποχωρούν. Αργότερα στη ζωή τους, μπορεί επίσης να μάθουν ότι για να ταιριάξουν πρέπει να προσπαθήσουν να είναι σαν όλους τους άλλους και πρέπει να δώσουν προτεραιότητα στις προτιμήσεις και τις ανάγκες των άλλων πάνω από τις δικές τους. Σε όλες αυτές τις καταστάσεις, οι people-pleasers μαθαίνουν να αποφεύγουν τα δικά τους αρνητικά συναισθήματα.
Επιπτώσεις του people-pleasing
Η ικανοποίηση των ανθρώπων δεν είναι απαραίτητα κακό πράγμα. Το να είσαι ένα άτομο που δείχνει ενδιαφέρον και του αρέσει να φροντίζει τους αγαπημένους του είναι ένα σημαντικό μέρος της διατήρησης υγιών σχέσεων. Γίνεται πρόβλημα, ωστόσο, αν προσπαθείς να κερδίσεις την έγκριση ή αν επιδιώκεις την ευτυχία των άλλων εις βάρος της δικής σου συναισθηματικής ευημερίας.
Αν αφιερώνεις όλο σου το χρόνο στο να κάνεις τους άλλους ευτυχισμένους και να κερδίσεις την έγκρισή τους, μπορεί να βιώσεις κάποιες από τις ακόλουθες συνέπειες:
- Θυμό και ενόχληση
- Άγχος
- Μειωμένη θέληση
- Έλλειψη αυθεντικότητας
- Αδύναμες σχέσεις
Πώς θα σταματήσεις να είσαι people-pleaser
Ακολουθούν μερικά μικρά βήματα που μπορούν να σε βοηθήσουν να βρεις την ισορροπία:
- Να λες όχι αλλά με χάρη. Δοκίμασε να πεις: “Σας ευχαριστώ που με σκεφτήκατε, αλλά δεν θα μπορέσω να παρευρεθώ αυτή τη φορά” ή “Μακάρι να μπορούσα, αλλά δυστυχώς δεν θα μπορέσω”.
- Σταμάτα να ζητάς συγγνώμη για πράγματα για τα οποία δεν φταις εσύ. Αντί για: “Συγγνώμη που δεν μπορώ να έρθω”, δοκίμασε: “Σας ευχαριστώ για την κατανόηση που δείχνετε, ακόμα και εάν δεν μπορώ να είμαι εκεί”
- Αναρωτήσου αν αξίζει τον κόπο: Κάνε μια ανάλυση κόστους-οφέλους για το τι αναλαμβάνεις και τη θυσία για να το κάνεις.
- Προγραμμάτισε κάτι για την αυτοφροντίδα σου: Κράτα λίγο χρόνο για εσένα και εξασκήσου στο να κάθεσαι με τα άβολα συναισθήματα όταν προκύπτει κάτι στο οποίο πρέπει να πεις όχι.
- Επικύρωσε τον εαυτό σου: Ρίξε μια ματιά σε όλα όσα κάνεις καλά μέσα σε μια μέρα. Γράψε τα και φρόντισε να συγχαρείς τον εαυτό σου όπως θα έκανες σε έναν φίλο.
- Δείξτε στον εαυτό σου την κατανόηση που θα έδειχνες εάν ένας φίλος σου έλεγε όχι στο αίτημα σου.
