Στην ουσία, πρόκειται για μια λειτουργική ανωμαλία του εντέρου. Σύμφωνα με έρευνες, ταλαιπωρεί έναν στους επτά ενηλίκους παγκοσμίως και χαρακτηρίζεται κυρίως από τα συμπτώματα που προκαλεί, τα οποία περιλαμβάνουν το φούσκωμα, τον κοιλιακό πόνο, την ύπαρξη αερίων, τις διαταραχές στις κενώσεις και γενικότερα την αλλαγή των εντερικών συνηθειών. Το σύνδρομο του ευερέθιστου εντέρου επηρεάζει έντονα την ποιότητα ζωής των ασθενών μειώνοντας το βιοτικό τους επίπεδο. Σε καμία περίπτωση δεν μπορεί να θεωρηθεί απειλητικό για τη ζωή τους, αλλά είναι ιδιαίτερα ενοχλητικό. Συχνότερα συναντάται σε γυναίκες, ανθρώπους άνω των 45 ετών και άτομα με προηγούμενα προβλήματα ή ευαισθησία στο γαστρεντερικό σύστημα.
Τα συμπτώματα
Συνήθως δεν είναι συνεχή. Μπορεί να γίνονται περισσότερο έντονα μετά το μεσημέρι και περιλαμβάνουν ορισμένα ή όλα τα παρακάτω:
- Φούσκωμα και υπερβολικά αέρια στο έντερο, ιδιαίτερα έπειτα από το φαγητό
- Πόνους στην κοιλιά (συχνά υποχωρούν μετά την κένωση)
- Αίσθημα κορεσμού μετά το φαγητό
- Ύπαρξη αερίων
- Εναλλαγή δυσκοιλιότητας και διάρροιας
- Αίσθημα άμεσης ανάγκης αφόδευσης
- Ανώμαλες μορφές κοπράνων που έχουν και βλέννες
Η αντιμετώπιση
Πρώτος σταθμός είναι η πρόληψη
Όπως στις περισσότερες παθήσεις του πεπτικού συστήματος, κάθε άτομο παρουσιάζει διαφορετική ευαισθησία και συγκεκριμένη ανεκτικότητα σε ορισμένες τροφές. Για αυτόν το λόγο, θα πρέπει ο καθένας να εντοπίσει ποιες είναι αυτές που τον ενοχλούν. Μια κατάλληλα εξατομικευμένη διατροφή μπορεί να μειώσει τα συμπτώματα, στοχεύοντας συνήθως στον περιορισμό της ποσότητας των συγκεκριμένων τροφών. Επίσης, μια πολύ χρήσιμη εφαρμογή είναι η τήρηση διατροφικού ημερολογίου με καταγραφή της κατανάλωσης των τροφίμων, της συναισθηματικής κατάστασης αλλά και των συμπτωμάτων ώστε να εντοπιστούν και να περιοριστούν οι τροφές που μπορεί να ενοχλούν.
Τι να κάνετε μετά την εμφάνιση των συμπτωμάτων
Όπως στην πρόληψη, έτσι και στην αντιμετώπιση οι διατροφικές επιλογές ποικίλλουν. Ανάλογα με τα συμπτώματα, θα πρέπει να προσαρμόσετε και τον τρόπο με τον οποίο θα τα αντιμετωπίσετε.
Δυσκοιλιότητα και διάρροια
Αν και συχνά συνιστάται περιορισμός των φυτικών ινών, στην περίπτωση της δυσκοιλιότητας πρέπει να αυξήσετε τη λήψη τους. Σύμφωνα με τελευταίες έρευνες, η κατανάλωση διαλυτών φυτικών ινών μπορεί να συμβάλει στην αντιμετώπιση ή, τουλάχιστον, στον περιορισμό των συμπτωμάτων του ΣΕΕ (Σύνδρομο Ευερέθιστου Εντέρου) που σχετίζονται με τις κενώσεις, τη διάρροια ή τη δυσκοιλιότητα. Οι διαλυτές φυτικές ίνες βοηθούν στη δημιουργία σχηματισμένων αλλά μαλακών κοπράνων. Για παράδειγμα, έρευνα που χρησιμοποίησε 10 γραμμάρια ψυλλίου (psyllium husks) ημερησίως φάνηκε ότι μείωσε την ένταση του κοιλιακού πόνου και της δυσφορίας. Το ψύλλιο, που ευδοκιμεί κυρίως στη Μέση Ανατολή, είναι ένας καρπός από τον οποίο παίρνουμε μόνο το φλοιό και υπάρχει σε μορφή συμπληρώματος. Οι διαλυτές φυτικές ίνες που περιέχει δημιουργούν μια μορφή ζελέ στο εσωτερικό του εντέρου βοηθώντας στο σχηματισμό αλλά και στην αποβολή των κοπράνων. Ανάλογα αποτελέσματα, σε μικρότερη ένταση, προσφέρουν και τα δημητριακά ολικής άλεσης.
Στα δημητριακά πρωινού ολικής άλεσης προσθέστε σταδιακά μία κουταλιά σούπας σπασμένου ή τριμμένου λιναρόσπορου. Προϋπόθεση όλων βέβαια είναι η αυξημένη κατανάλωση νερού.
Αν αντιμετωπίζετε συγκεκριμένα το πρόβλημα της διάρροιας και επιμένει, εστιάστε επίσης στην αυξημένη κατανάλωση νερού, ώστε να αποφύγετε την αφυδάτωση, περιορίστε τον καφέ και το τσάι στα τρία φλιτζάνια την ημέρα και αποφύγετε τσίχλες και καραμέλες με γλυκαντικά.
Πόνος, φουσκώματα και αέρια
Μην επιλέγετε τρόφιμα που μπορεί να συμβάλουν στη δημιουργία αερίων κατά την πέψη τους, όπως σκόρδο, κρεμμύδι, μπρόκολο, κουνουπίδι, πιπεριά, μανιτάρια, γάλα και όσπρια. Ακόμα, η κατανάλωση γλυκαντικών φαίνεται να αυξάνει την κινητικότητα του εντέρου, αλλά και να τροποποιεί το μικροβίωμά του, με αποτέλεσμα τη μεγαλύτερη παραγωγή αερίων. Όσον αφορά το μικροβίωμα, η συμπληρωματική χρήση προβιοτικών βακτηρίων, στοχευμένων για ανθρώπους άνω των 40 ετών, με υψηλή περιεκτικότητα σε διάφορα στελέχη, όπως γαλακτοβάκιλλους και acidophilus, μπορεί επίσης να βοηθήσει στην υποχώρηση του προβλήματος. Μετά την οξεία φάση, μπορείτε να φάτε γιαούρτι ή κεφίρ.